Çünkü bu hafta sonu, 30 Haziran’da Fransa’da seçim var ve önemli anket şirketlerine göre erken seçimin ilk turunu aşırı sağcı Le Pen’in partisi Ulusal Birlik (RN) liderliğindeki koalisyon önde tamamlayacak. Üç ankette de Cumhurbaşkanı Macron’un ittifakının üçüncü sıraya gerileyeceği öngörülüyor. Şayet sonuç anketlerin yansıttığı gibi çıkarsa AB içinde yeni tartışmalar başlayacak. Öte yandan faşizm korkusu içindeki Avrupalı aydınlar İtalya’daki yerel seçimlerde merkez solun kısmi başarısı ile biraz olsun ümitlendiler.
Hatırlarsak; Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, partisinin Avrupa Parlamentosu seçimlerinde yenilgiye uğraması nedeniyle 9 Haziran’da parlamentoyu feshetti. Erken seçimlerin ilk turunu 30 Haziran’da, ikinci turunu ise 7 Temmuz’da ilan etti. Ancak 7 Temmuz’daki ikinci turdaki olasılıkların çeşitliliği dikkate alındığında, bu sonuçların “dikkatli” yorumlanması gerekiyor.
Haziran ayında Fransız futbolcular, Youtuberlar ve aktörler, erken seçim sonrasında iktidara gelebilecek aşırı sağ partiye karşı seslerini yükseltmişlerdi. Fransız milli takım yıldızı Kylian Mbappé, Oscar ödüllü aktris Marion Cotillard ve 19 milyon takipçili YouTuber Squeezie, geçen hafta aşırı sağ partiye karşı olduklarını dile getirmişti. İnsanları ‘aşırılıklara’ karşı oy kullanmaya çağırmışlardı.
Gazete Oksijen’de okuduk: Son anketler, erken genel seçimlerin ilk turunda en çok oyu aşırı sağcı Marine Le Pen’in partisi Ulusal Birlik (RN) liderliğindeki koalisyonun alacağını gösteriyor. Ipsos anket şirketinin Le Parisien gazetesi ve Radio France için yaptığı anketler, seçimlerin 30 Haziran’da yapılacak ilk turunda RN partisinin yüzde 31,5 ile ilk sırada çıkacağını, sol ve çevreci partilerin oluşturduğu Halk Cephesi’nin ise yüzde 29,5 ile ikinci sırada yer alacağını gösterdi. Ankete göre, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ittifakı ise yüzde 19,5 oyla üçüncü sıraya gerileyecek.
Odoxa anketine göre, RN koalisyonunun yüzde 33, Halk Cephesi’nin yüzde 28 ve iktidar kanadının yüzde 19 oy oranıyla sıralanacağı tahmin edilirken, Opinionway-Vae Solis tarafından yapılan ankete göre ise RN koalisyonu yüzde 35, Halk Cephesi yüzde 28 ve iktidarın kurduğu ittifak yüzde 22 oy alacak.
Bu arada Fransa’da beklenmedik işler de oluyor: Altı yüz binden fazla üyeli işçi konfederasyonu CGT, açık bir şekilde milletvekili seçimlerinde solun birleşimi olan “Yeni Halk Cephesi’ne oy verin” çağrısı yaptı. Bu nadir karara gerekçe olarak, “aşırı sağın iktidara gelme olasılığı” ve “mevcut durumun ciddiyeti” gösterildi.
Ülkenin dört bir yanında aşırı sağ karşıtı gösteriler geride kalan hafta sonunda devam etti. Feministlerin liderliğindeki bazı sivil toplum kuruluşları, aralarında başkent Paris, Lyon ve Lille gibi kentlerin de bulunduğu birçok noktada gösteri düzenlenmesi çağrısı yaptı. Fransa’da kadın haklarını savunan ve cinsiyetçiliğe karşı çalışan 180’den fazla dernek ve sendikayı bir araya getiren “Alertes Feministes” kuruluşu da halkı, “aşırı sağın sahte feminizmini” ve “kadın hakları için temsil ettiği gerçek tehlikeyi” kınamak üzere başkent Paris’te toplanmaya çağırdı.
Aşırı sağda da enteresan gelişmeler yaşanıyor: “Şimdilik 2027 hedefi olarak kalacak” Ulusal Birlik genel başkanı Jordan Bardella, seçim vaadi olarak duyurduğu kamusal alanda türbanın yasaklanması kararının “şimdilik” askıya alındığını açıkladı. Le Pen’in partisi, Fransa’da yaklaşan seçimlerin favorisi konumunda. Marine Le Pen himayesinde Avrupa seçimlerine damga vuran Ulusal Birlik partisi, genel seçimlerin kazanıldığı ihtimalde elektrik fiyatlarını en az yüzde 40 düşürme taahhüdünde bulundu.
Fransa’nın “içine düştüğü” durumu 40 yıldır oralarda yaşayan bir dostumla konuştum. Ona göre bu durumun sorumlusu Fransa’da son 20 yılda hızla düşen eğitim düzeyi. Dostum, “Le Pen’i destekleyenlerin önemli bir bölümünün ortak faktörlerinden biri okulla mesafeli, hatta meydan okuyan insanlar olması” dedi. Hak verdim.
Avrupa’da yaşayan entelektüel arkadaşlarım 30 Haziran seçimlerinden son derece endişeliler. Onlara “bir şey olmaz, bir şey olsa da bir şey olmaz” diyorum eski Giritli deyimini anımsatarak. Bir şey anlamıyorlar. Halbuki biz Türkiye’de bu sözü ne kolay algılarız.
7 Temmuz’da Fransa’da 2. Tur, Temmuz sonunda da İngiltere’de seçimler var. Ve gelen bilgiler aşırı sağın hep yükseleceği yönünde… Yaşayıp göreceğiz.