Tarihten yapraklar!

Klasik drama eğitimi almış Japon Haruki Murakami… bar işletirken, ünlü bir roman yazarı ve geçimini de kalemi ile sağlar oldu.

Bilal Eyüboğlu da… Avukatlık yaparken, iki araştırma ve bir öykü kitabı yayınladı. Köşe yazarlığı, Tv. sunumları yaptı. Konferanslar verdi. Bir süre siyasetle uğraştı. Sonra aktif siyaseti bırakarak, kendisini tamamen mesleğine, kültür ve sanata verdi…

Semeresini de gördü… Tarihi olaylara eksiksiz bakış tarzıyla, özgün ve büyüleyici anlatımıyla, ustaca kurgu ve bağlamıyla… Büyük bir roman yazdı. ‘Roman yazmak için çok kitap okumak, kendine özgü bir yetenek ve güçlü bir ruh gerekir’ diyen Murakami’yi de… Selamladı!

Zira, Sayın Bilal Eyüboğlu’nun imzalayarak bize de göndermek nezaketinde bulunduğu “Sadabat Rüyası” romanı, bu tespit ve sözlerin tam da bir yansıması gibiydi…
‘Bir araya geldiklerinde anlaşamadıkları durumlar, anlaştıkları durumlardan daha çoktur. Dışlama bilinci yüksektir’ de diyordu, Yazarlar için…

Denilenlere katılmamız, çok da gerekmiyor…
İyiye takdirini kıskanmayan çok yazarın var olduğuna kaniyiz… Stefan Zweig gibi, Bilal Eyüboğlu gibi roman yazarı olabileceğimi bir bilsem… Bazı uğraşılarımı ben de bırakırdım.

***

Sadabad Rüyası… Osmanlı Padişahlarından III.Murad’ın, 1703 ila 1738 yılları arasındaki
35 yıllık yönetim süresi içinde yaşananlarla…Geçen zamandaki yaşananlar arasında, bir kıyaslama yapabilmeyi de sağlıyor…

Sanırım ki o yüzden kitap ; ‘tarihsel gerçekleri öğrenip, onlardan ibret alabilenlere…’ ithaf ederek başlıyor. Ve, tarih sayfaları içinden, yapılanları bir bir sıralamaya çalışıyor…

Sıralama yaklaşığıyla ve özetin de özetiyle, şöyle oluyor ;

*Şeyhülislam Feyzullah Vakası…
Şehzade Mustafa tahta çıkınca, Hocası Feyzullah Efendiyi ikinci defa şeyhülislamlığa getirip, ona sadrazam yetkileri de veriyor.

O da… kendisi ile dokuz oğlu ve altmış kadar yakınını hak etmedikleri yüksek mevkilere tayin ettirip, arpalık ve malikane tahsisi yoluyla, hepsini de varlığa… gark ediyor!

Tepkiler öyle artmış ki…yolsuzluk ve keyfi tayinler tepkiyi çığ gibi büyütmüş, konakları basılıp mücevher ve paralarına el konulmuş, Padişah tahtını devretmek zorunda kalmış, Baba oğul da… hayatlarından olmuştu!

*İsrafa düşkünlük…
Devletin hazinesinin mücevher ve para ile dolu olduğu dönemlerde padişahlar ve hanedan, define değerinde taç ve takılar takınarak Haşmet ve azamet göstermişti. Köylere yol, su, mektep gibi hizmetler yapılmamış, toprak ve ganimet kaybı başlayınca da, aynı yaşantıyı sürdürmüşlerdi. O yüzden adaletsiz ve ağır vergiler salınmış… halk da fakirleşmişti!

Liyakata ve eleştiriye tahammülsüzlük…
Başarılı bir donanma subayını ; geri kalmışlığın sebep ve çarelerini içerir bir arznameyi, komutanlığa sununca, tezvirat ve fesatçı diye, (sonradan hepsi iade edilmiş olsa da) Paşalık ünvanı geri alınarak, askerlikten de atılarak, Rodos’a sürmüşlerdi.

*Bilime tahammülsüzlük…
1575 yılında kurularak gözleme başlanılan ilk gözlemevinde… Meleklere bakılıyor iddiası ile, galeyana gelen ahalinin isteği ve Padişah’ın emriyle ; denizden topa tutulan gözlemevi, 1580’de yok edilmişti.

Oysa, yenilikçi ve dindar biri olan Padişah III.Ahmet… Yaptırdığı ; kapaktaki Sadabat Sarayı, yetiştirilen envaiçeşit laleler ile, pek çok malikane, eser ve hayratının yanında…
Bilime hizmet için kendi parasıyla, ilk kitaplık
ve matbaayı açandı. Ama, dünyadaki ilklerden neredeyse 400 yıl sonra… açılanlardandı!

*Patrona Halil İsyanı…
İki idam cezalısı ve cahil bir adam olan Patrona Halil… Padişahın düşürülmesi de dahil, devleti bile neredeyse teslim almıştı... ‘Saadet veren’ anlamındaki Sadabat hareketine dahi, son verebilmişti!

Tüm ayrıntı ve akıcılığı ile, daha da neler neler var ki… Hepsi kitapta!

***
Biterken…
Romanın Avrupa’lı karakteri olan Suzanna ; ‘Gözlem yetkinliği, anlam derinliği, ayrıntı zenginliği, kurgu, anlatım ve yorum açısından şahaneydi’ diyor, kaynak ‘İzmir Notları’ na!

Kitap için bu zarif sözlere… ne eklenebilir ki?
İyi Pazarlar…