Afrika kıtası, Nijer’deki darbeyle iyice karıştı. Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu ECOWAS, Nijer’e süre tanıdı ve müdahale tehdidinde bulundu. Darbecileri destekleyen Mali ve Burkina Faso ise müdahale durumunda karşılık vereceğini açıkladı. Nijer hükümeti, Wagner’i (Rus paralı askeri) ülkesine konuşlandırdı.
Fransa, ECOWAS’ın müdahale tehdidine destek veriyor.
En kötüsü, ABD yönetimi, Nijer’e demokrasi getireceğini açıkladı. Kaçın, geliyor!
Dünya ısınıyor. Neo liberal dönemde kapitalist sistemin yaklaşan sonunun öncülleri ortaya çıkınca, yeni dünya düzeni tartışmaları hız kazandı. Sanayi devrimi sonlanırken, sanayi toplumu ve ulus devletin kurumsal tasfiyesi başladı.
Dünya ölçeğinde değişimin kaotikasında, başımıza gelmekte olanı anlamaya çalışıyoruz. Belli ki sıra Afrika’ya gelmiş. Avrupa, ABD, Rusya, Çin gerilim hattında, Afrika da hizaya giriyor.
Batı emperyalizmi ve entegrasyon politikalarıyla barışık Afrikalı yönetimler ne oldu da Batı ilişkilerini yerden yere vurmaya başladı? Dijital devrimin dönüştürmekte olduğu toplumların yeni sosyolojisine bakmak lazım.
Türkiye’nin Afrika ilişkilerine, Kuzey Afrika ile tarihsel boyut bir yana, Erdoğan yönetiminin özel önem verdiği bir vakıa.Bu nedenle, Batı ile Afrika arasında yaşanan sorunlarda Türkiye’nin arabulucu rolü önem kazanmağa başladı. Ancak bu arabulucu rolün uluslararası sistemde tam olarak karşılığı nedir, orası biraz karışık. Karışık, çünkü belirsizlik büyüyor.
Mesela, İtalya Başbakanı Meloni Fransa’yı uyarıyor; Afrika’nın yeraltı kaynaklarını sömürme! Çözüm, Afrikalıları alıp Avrupa’ya getirmek değil. Çözüm, Afrika’yı sömüren Avrupalılardan kurtarmak ve topraklarında sahip oldukları yaşamlarını sürdürmelerini sağlamak.
Doğu Akdeniz’de kriz sürüyor. Rusya-Ukrayna savaşı sürüyor. Afrika ısınıyor. Ortadoğu’da kriz sürüyor. Atlantik ötesinde, Çin-ABD gerilimi tırmanıyor.
Akdeniz kıyılarından Balkanlar’a uzanan gerilim hattında otoriterleşen yönetimler, Avrupa’da savaş yıllarını anımsatan ayrışma sürecini akla getiriyor.
Dünya, o bildiğimiz Dünya… Yüzyıl sonra, yeryüzünü yeniden cehenneme çevirmeye hazırlanıyor, muktedirler.
Dengeden çıkan sistemin dengeye geri dönme ihtimali ortadan kalkıyor. Afrika’da başlayan başkaldırı, aklımızı başımıza almamız için ciddi bir uyarıdır.
Yoksulluk ile yoksunluk arasında gerilip kalan insanlık çıkışsızlıkla malul. Ve bu çıkışsızlık sürekli olarak kriz üretiyor. Afrika’da olan biten de budur.
İnsanlık kriz ekiyor, savaş biçiyor.