Takvimlere göre yeni bir günün başladığı, lakin tabiat ananın tabiatına uygun bir şekilde güneşin mesaiye başlamadığı…
Ülkenin en batısında, kapkaranlık bir İzmir sabahında penceremin önündeyim.
Belediye otobüsleri, özel araçlar, işyeri servisleri ile öğrenci servislerinin farlarının ortalığı aydınlattığı…
Ve sokak lambalarının henüz sönmediği, yani gecenin henüz bitmediği bir zifiri karanlıkta…
Bugünkü karanlık sabahlara uymayan, dünün apaydınlık sevinçli bir sabah şarkısı düşüyor dilime…
Kalk artık sabah oldu
Her taraf sesle doldu
Karanlıklar uzaklaştı
Uykunun da keyfi kaçtı
Okul vakti yaklaştı.
Tavandaki lambanın ışığından kamaşan gözlerini minicik elleri ile ovuşturarak…
Minik bedenini yatakta doğrultmaya çalışan torunumu hayal ediyorum…
Ve sanki yanındaymışcasına… Mis kokulu saçlarını koklayarak kulağına yavaşça fısıldıyorum…
Sütçü köşeyi döndü
Bütün lambalar söndü
Karanlıklar uzaklaştı
Uykunun da zevki kaçtı
Okul vakti yaklaştı.
Bizim neslin; umut aşılayan, sevinç enjekte eden, enerji yükleyen bu güzel okul şarkısını insiyaki bir şekilde mırıldanırken…
Sokak lambalarının aydınlattığı karanlık caddelerde ilerleyen servis araçlarının içindeki…
Torunlarımla betimlediğim; gözleri uykulu, sabah mahmuru bu minik bedenlerin…
Güneşi doğmamış sabahlarda, günlük hayata dahil olmaya ve dünya gerçeklerini öğrenmeye çalıştıklarını…
Yüreğimde ve aklımda hissediyorum.
***
Gün ışığından daha fazla faydalanmak amacıyla; çoğu Avrupa ülkesinde uygulanmakta olan…
Mart ayının son haftasında… Saatlerin bir saat ileri alınması ile başlayan yaz saati uygulaması ile…
Ekim ayının son haftasında… Saatlerin bir saat geri alınması ile geçilen kış saati uygulaması
Ülkemizde yıllardır bu minval üzere devam edegelen bir uygulama olarak bilinirken...
2016 yılında Bakanlar Kurulu Kararnamesinin yürürlüğe girmesi ile başlayan…
2018 yılında Cumhurbaşkanlığı kararı ile kalıcı hale gelen “yaz saati” uygulamasının “Enerjiden tasarruf” maksadının hasıl olup olmadığı hususu şöyle dursun…
Yaz saati uygulamasının yıl boyu sürmesi kararının verildiği 2016 yılından bu yana
Elinde bir simit, bir poğaça ile karanlıklarda yollara düşerek hayatın çarklarını döndürmeye çalışan yurdum insanının…
Bu kapkara sabahların yarattığı psikoloji ve de düşük enerji ile güne başlamalarını…
Dünyanın en mutlu ülkeleri sıralamasında sonlarda anılan ismimizi…
Bir türlü vazgeçilmeyen bu uygulamanın, fayda maliyet analizinin önemini…
Her alanda önemli bir verim düşüklüğü yaşadığımızı…
Toplum olarak ziyadesi ile deneyimleyip, gözlemlediğimiz bir zamanı yaşıyoruz.
***
Zaman kavramını irdelerken bir anı canlanıyor belleğimde…
Bir İngiltere seyahatimiz sırasında bana fazlası ile heyecan veren…
Londra'nın o yemyeşil Greenwich kasabasındaki Greenwich rasathanesine çıkışım geliyor aklıma.
1884 yılında bu yana… Başlangıç meridyeni ya da 0 meridyeni olarak kabul edilen…
Ülkelerin yerel saat hesaplamalarının ve ülkelerarası saat farklarının Greenwich (GMT)ye göre ayarlandığı…
Dünyanın 0 noktasında…
Kuzey kutbundan güney kutbuna uzanan hayali bir çizgi olan başlangıç meridyenini iki ayağı arasına alarak duran yüzlerce ziyaretçinin hissettiği gibi…
Dünya üzerinde aynı anda; hem doğu hem de batı yarım küreye ayak basma duygusunu hissediyorum.
***
Ve…Cumhuriyetin ilanından hemen sonra…Ülkemizi muasır medeniyetler seviyesine getirmek için gerçekleşen o kutlu devrimlerle…
Yaklaşık yüz yıl önce…1925 yılı 25 Aralık tarihinde çıkarılan bir kanunla; uluslararası saatin kabul edilmesini…
Ve…Uluslararası standartlara uyarak yerel saatimizin bütün dünya ile birlikte Greenwich meridyenine göre ayarlanmasını…
TC Devletinin; uluslararası , siyasal ve diplomatik ve ekonomik ilişkilerinin de bu düzene göre yürütülmesini öngören…
Atatürk devrimlerinin aydınlığında çağdaş dünyaya adım atmış bir Türkiye'yi canlandırıyorum gözümde.
***
Ve nedendir bilmem…
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın edebi birikiminden süzülüp gelmiş…
“Saatleri Ayarlama Enstitüsü” adlı o ölümsüz eser geliveriyor aklıma…
Biz yaştaki emsallerimizin okul sıralarında okuyup tahlil ettiğimiz…
Osmanlı döneminden itibaren Cumhuriyet Devrimleri ile birlikte, toplumumuzun çağdaş dünyaya intibak sürecini anlatan…
Tekrar tekrar okunulası bu eserin ana temasının; çağdaş yaşamla geleneksel alışkanlıkları arasında kalmış Türk toplumunun yaşadığı sorunları…
Roman karekteri kişiler ve kurumlar üzerinden, bu toplumsal sorunların hicvedilişini hatırlıyorum…
Muhayyilemde canlandırdığım; mecazi anlamda bir ayağı Doğu’da bir ayağı Batı’da olan
Bugün halâ, çağdaşlaşma sancıları hiç dinmeyen bir Türkiye fotoğrafını adeta seyre dalıyorum.
***
Tan yeri henüz ağarmadı, ortalık halâ alacakaranlık…Ve ben halâ penceremin önündeyim
Birbiri ardı sıra, telaşla hareket eden araçların çıkardığı motor sesleri ile irkiliyorum..
Karanlıkta süzülüp, gözden kaybolan okul servislerinin ardından bakakalıyorum…
Bir türlü vazgeçilmeyen, yaz saati uygulamasından bir an önce çıkılmasını ümit ederken
Yedi yıldır… Güne başlama konusunda adaptasyon sürecini uzatan, zihin ve ruh sağlığını bozan..
Avrupa ile aramızdaki artan saat farkı ile iş dünyasını yurtdışı mesaide zora sokan…
Çocuklarımızı, gençlerimizi, kadınlarımızı karanlıklarda sokaklara döken bu uygulama ile ilgili yazım henüz hitama ermeden…
Sabah kuşağı son dakika haberlerinde; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yapılan açıklamaya göre...
2024 yılında da yaz saati uygulamasından çıkılmayacağı ve kış saati uygulamasına geri dönülmeyeceği yönündeki bir haberi şaşkınlıkla dinliyorum.
***
Bu haleti ruhiye içinde, bu yazının son sözünü A.Hamdi Tanpınar’ın ölümsüz eserindeki şu cümleye bırakıyorum.
“İnsanlar saatlerini ceplerinde gezdirdikleri, onu güneşten ayırdıkları zaman medeniyet en büyük adımını attı”
Medeniyet ve saat/zaman ilişkisinin önemini vurgu yapan bu anlamlı cümlenin düşündürdükleri ile…
Gün doğmadan neler doğar diyerek… Ben de zihnimdeki zamanı ileriye alıyorum…
Çocuklarımızın,gençlerimizin neşeli şarkılarla aydınlık sabahlara uyanışını hayal ediyorum…
Ve… Mutlu ,umutlu insanların çalışıp ürettiği; enerjisi yüksek bir toplum olabilmeyi diliyorum.