Yunan mitolojisi bugün dünyada yaşamakta olan birçok geleneğin, davranışın kökenini anlamamıza yardımcı oluyor, olur. Yunan mitlerinde birçok güçlü ve etkileyici kadın karakter bulunur. Hera mesela, kaç kişi ile duygusal-cinsel ilişki kurduğu hiçbir zaman belli olmayan Zeus'un karısı, sözde Olimpos Dağı'nın kraliçesidir ama mutlu mudur? Cevabı kolay değil.
Bilgelik, strateji, savaş sanatı ve adaletin tanrıçası Athena, Zeus'un kızıdır. Zeytin ağacının da tanrıçası olduğu için pek severiz. Vahşi doğanın ve avcılığın tanrıçası Artemis, Zeus ve Leto'nun kızıdır. Efes’teki tapınağı antik çağın 7 harikasından biridir. Aşk, güzellik, cinsellik ve doğurganlığın tanrıçası Aphrodite, deniz köpüğünden doğmuştur. Birçok mitolojik hikayede romantik ilişkilerin ve güzellik kavramının temsilcisi olarak yer alır. Hikayeleri pek meşhurdur. Toprak, tarım, mevsimler ve bereketin tanrıçası Demeter, Zeus'un kızıdır. Tarım ürünleri ve bereketle ilişkilendirilir. Kızı Persephone, yeraltı dünyasının hükümdarı Hades tarafından kaçırıldığında, Demeter yas tutarak dünyayı kışa sürüklemiştir.
Sadece onlar mı? Kısa bir süre önce yayımlanan Nesibe Çakır’ın “Antik Yunan Mitolojisinin Kadınlarına Dair Öyküler” kitabında çok ilginç kadınlar var.
Mitlerde erkekler savaşarak, şehit düşerek, spor müsabakalarında ya da bir yerlerde musallat olmuş canavarlarla boğuşup kahramanlaşırken, kızlar evliliğe hazırlanır, ev işlerini üstlenir ve erken yaşlarda soyun devamlılığı olan doğumla yüz yüze gelirlerdi.
Mesela “Büyücü” Kirke…. Kirke, Okeanos'un kızı ve güçlü bir büyücüdür. Ogygia adlı bir adada yaşar. Kirke, hünerli bir şekilde bitkileri ve büyüleri kullanarak insanları hayvanlara dönüştürebilir. Odysseus'un maceralarında yer alan bir karakterdir. Odysseus ve adamları, Kirke'nin adasına geldiklerinde büyülü güçleriyle karşılaşır. Kirke, Odysseus ve adamlarını hapsedip sonra Odysseus ile aşk yaşar. Sonunda Odysseus ve adamlarını serbest bırakır ve yolculuklarına devam etmelerine izin verir.
Medea ise Kolhis Kralı Aeetes'in kızıdır ve büyücülük ve büyüyle ilişkilendirilir. Jason ve Argonotlar'ın mitolojik hikayesinde önemli bir rol oynar. Medea, Jason'a yardım eder ve ona büyülü iksirler ve büyüler sağlar. Aşık olduğu Jason için birçok zorlu görevi başarıyla yerine getirir ve ona yardım eder. Ancak, Medea'nın hikayesi trajik bir şekilde sona erer.
Medusa, saçları yılanlardan oluşan bir canavardır ve bakışlarından taş kesen bir güce sahiptir. Birçok mitolojik hikayede, kahramanlar onu öldürmek üzere görevlendirilir.
Apollon Daphne'ye aşık olur ancak Daphne, Apollon'un ilgisinden kaçar. Kovalamacada Daphne, babasının da yardımıyla defne ağacına dönüşür. Atalante, yabani bir şekilde yetiştirilen bir kız olduğu için avcılık ve orman yaşamında ustadır. Birçok mitolojik hikayede yer alır. Atalante, Argonotlar'ın seferine katılır ve Kalydonian Ayı Avı'nda önemli bir rol oynar. Ayrıca, birçok erkeğin koşmaya çalıştığı bir yarış olan Atalante'nin Ayak Yarışı'nda da kendini kanıtlar.
Sakin Kitap tarafından yayımlanan bu mitoloji kitabını bir solukta okudum.
Daphne ve Atalante gibi tanrılara, babalarına kafa tutanlar, Medea ile Ariadne gibi dışlananlar ya da terk edilenler, daha niceleri: Hepsi çağının erkek kahramanlarını gölgede bıraktılar.Büyücü Kirke, Medea ve Medusa erkekleri taşa veya hayvana dönüştürme yetenekleri dışında, şifacı yanlarıyla bitkilerden doğanın iyileştirici ve öldürücü gücünü ödünç alırlar.
Antik Yunan Mitolojisinin Kadınlarına Dair Öyküleri’nin ekseninde yer alan sıra dışı karakterler, yani genç kızlar ve kadınlar ise mitlerde ancak erkek egemen toplumun kendilerine dayattıkları kadere başkaldırarak, hayatları pahasına cesaretle kendi yollarını seçtiklerinde kahramanlaştırıldılar.
Kutlarım Nesibe Çakır’ı…