Uzaktan izledik Rodos’ta olup bitenleri üzülerek, içimiz yanarak. Rodos’taki dostlara geçmiş olsun demek için aradığımızda ise ulaşamadık. Haber bültenlerindeki görüntülerde binlerce insan sahildeydi ve GSM sistemleri çökmüştü. BBC’de çocukların tahliye botlarından düştüğü ve zorlukla kurtarılabildiğini gördük. Panik büyüktü… İnsanlar valizlerini bırakmışlar, üzerlerindeki giysilerle kaçıyorlar. Bir İngiliz turist bağırıyordu: “Dünyanın sonu geldi!”.
İklim bilimcileri bile sıcaklığın vahşeti karşısında şaşkına dönmüş durumda.
Evet söz verdiğimiz gibi turizm konulu yazılarımızı sürdürüyoruz. Herkesin kafasında aynı soru: İklim değişikliği kitle turizmini nasıl etkileyecek?.
Yunanistan'ın önce Rodos ve üç gün sonra da Korfu adalarını kasıp kavuran yangınlar, iklim değişikliği şiddetlenirken bize favori tatil yerlerinin artık güvenli olmadığını gösteriyor. Turizm yatırımcıları da artık bu gerçeği kabul ediyorlar.
Onlarca yıldır turistler Akdeniz'e akın ediyorlar. İskandinavlar, İngilizler, Almanlar, Ruslar daha sıcak hava için geliyordu. Pandemiden sonra, bizler de seyahat etmeye heveslendik onbinlerce turist gibi. Ama böyle giderse sürdürülebilirlik çok zor.
Öyle görünüyor ki Akdeniz yaz tatilleri giderek daha az çekici olacak. Bu yıl İtalya ve İspanya, gıda ve su kaynaklarını tehdit eden rekor kıran bir kuraklığın pençesinde. Bizim da kalır yanımız yok. Evet turizmin geleceği çok farklı olacak. Bu yıl yoğun sıcak hava dalgaları yalnızca İspanya'da yüzlerce can aldı. Atina'daki Akropolis gibi başlıca turist çeken merkezler ziyarete kapatıldı. Sıcak havalarda malum turist destinasyonları kökten değişmek zorunda kalacak. Kaldı zaten…
İçinden geçmekte olduğumuz şu yakıcı Ağustos günleri turistleri ve turizm operatörlerini yeniden düşünmeye zorlayacak gibi görünüyor. Ilıman ülkelerin daha popüler turistik yerler haline gelmesi kaçınılmaz görünüyor.
Hava durumu turizmde en önemli faktör. Ve Rodos'ta yaşananlar bize turistleri ve ihtiyaç duydukları her şeyi -yiyecek, su, şarap- ihtiyaç duydukları anda getirdiğiniz tam zamanında turizm modelinin tehlikelerini gösteriyor. Rodos 19 bin turisti kolay kolay tahliye edemedi. Yangını deniz suyu ile söndürdüler ama Rodos’ta zaten büyük bir su sorunu var. Yerel halk için yeterli su temini zorlaşıyor. Ve turistler çok fazla su kullanıyor - içmek, içinde duş almak, havuzda yüzmek için.
O nedenle artık Rodoslular da daha fazla turist istemiyor. Çünkü adadan turistleri tahliye etmek bile zor.
Madrid’den dostumuz Ali Çandar ile yazıştım bu konuda, Ali diyor ki: Önümüzdeki günlerde İspanya gibi ülkelerde kitle turizminden veya “aşırı turizmden” uzaklaşma eğilimini kesinlikle hızlanacak. Bilmiyordum; Ali anlattı: İspanya'nın Balear Adaları gibi süper popüler turistik destinasyonlarında, yerel halktan, aşırı turizme karşı artan bir tepki varmış.
Halihazırda birçok ülkede değişimlere uyum sağlama çabaları da görülmeye başladı. İtalya'da yerel dağ turizmi büyüyor ve sıcak ve nemli Milano ve Roma'dan gelen insanları havanın daha serin olduğu yerlere çekiyor.
Norveç ise daha fazla turist istemiyor. Uyarmış olayım: Bir iki yıl içinde şimdi yaptığınız Fiyord turlarını çok daha pahalıya yapacaksınız. Çünkü Norveç turistlere karşı ağır bir turizm vergisi düşünüyor.
Turizm her yönüyle değişiyor, değişmek zorunda. Yazmaya devam edeceğim.