Bu yılın ilk günleriydi…
Daha doğrusu…
Nokta atışı yaparsak…
2023 Ocak ayının 27’si; son Cuma’sıydı…
Cumhurbaşkanı Erdoğan…
Bilecik Cumhuriyet Meydanı'ndaki toplu açılış töreninden…
Türkiye’ye sesleniyordu:
“Eğitimden sağlığa, güvenlikten adalete, ulaşımdan enerjiye, tarımdan sanayiye, spordan sosyal yardımlara her alanda Türkiye'nin nereden nereye geldiğini akıl ve vicdan sahibi herkes görüyor, kabul ediyor…”
O günler geride kalırken…
Kısa bir zaman dilimi sonrasında…
Her şeye zam “azgınlık” ölçeğine geldi…
Zincir marketlerde bile…
Raflardaki etiketler…
Vicdanları un-ufak edecek biçimde “günde iki kez” değişmeye başladı…
Hani karikatürlerde vardır ya…
Sözüm ona “Tek dişi kalmış” o enflasyon canavarı…
Ağzından çıkan alevlerle…
Mutfakları yangın yerine çevirirken…
Hayat pahalılığı…
Silindir gibi üstümüzden geçiyordu…
***
Tarih, 21 Nisan 2023 Cuma…
Memleketi “iki seçim birden” heyecanı sardı…
Cumhurbaşkanı Erdoğan…
Gaziosmanpaşa’da temel atma töreninde…
Aynen şöyle diyordu:
“Enflasyon meselesini bu yıl sonuna kadar kontrol altına almış, önümüzdeki yıl da tamamen çözmüş olacağız… Bu kardeşiniz iktidarda olduğu sürece, faiz yükselemez… Faiz devamlı düşecektir ve göreceksiniz enflasyon da faizle birlikte düşecek... Türkiye Yüzyılı gibi tarihi bir vizyonu, üç-beş karaborsacının hırsının kurbanı etmeyeceğiz…”
***
Aradan ne kadar geçti?
Tamı tamına üç ay geçti…
Seçim sandıklarının “görevi” sona erdi…
Öyle bir zam yağmuru başladı ki…
Nefes alamaz hale geldik…
Türk Lirası…
Öylesine “pul” görüntüsüne ulaştı ki…
Bir litre benzin “37 TL.”yi gördü…
O parayla…
15 kilometre bile gidemiyorsunuz arabanızla…
Vatandaş belki ağlamıyor ulu orta ama…
Gözyaşlarını…
Daha ne kadar gönlünde tutabilir ki…
***
Gözyaşı deyince…
Önceki gün bizim “SonSöz TV”nin canlı yayınına katılan…
Ödemiş’in kıdemli Belediye Başkanı Mehmet Eriş…
Söz pahalılıktan…
Yoktan… Yoksunluktan açılınca…
Yaşadıklarını anlatırken…
Ağlamamak için kendini zor tuttu…
Ne şehirlerde…
Ne de kırsalda…
Hayat öyle birilerinin anlattığı gibi ışıl ışıl değildi…
Neden?
Cevabı…
Yıllarını hem öğretmenliğe hem de belediye başkanlığına adayan…
Ödemiş’in Reisi Mehmet Eriş…
Kelimeler boğazında düğüm düğüm de olsa…
Çoğumuzun seslendiremediği gerçeği…
Gözleri nemli bakın nasıl anlattı:
“İki yıl önce, bizim buralarda etin kilosu 58 TL’ydi… 200 TL'lik banknotu uzat 3,5 kilo et alıyordun; bugün o parayla 600 gram et ancak alabilirsin… Üç kilo et yolda kayıp, nereye düştü? Aslında et düşmedi ki; alım gücü düştü… Bizim markete gelip, (Bana 100 gram kıyma ver) diyorsa ilçemizin bir büyüğü elindeki 50 TL.’si ile, biz de diyoruz ki kasaplarımıza (60 TL'lik yap o kıymayı; 50 TL'sini alın, 10 TL'sini bana yazın…) Hemşehrimin sofrasına bereket olsun… Belki o sofraya iki köfte fazla çıkar… Yarım kilo kıyma bizde 160 TL. Göreve başladığımda karkas et 28-29 TL'di şimdi 230 TL. Dört yılda 9 kat artmış… Alım gücü bu kadar attıysa sorun yok... Bizim düğünlerde bir köfte olur bi’de keşkek… Ve, benim hemşehrilerim, (Köfteyi artık sadece düğünlerde yiyebiliyorum…) diyorsa alım gücünün acıklı halini gösterir bu... Et yemez ise nasıl büyüyecek bugünün minikleri? Ödemiş'in kebabı meşhur… O kebapçıya 3-4 misafirinizle gitseniz 500 - 600 TL… verirsiniz… Bu kebapçının suçu mu? Hayır… İneklerimiz bıçağa gidiyor... Tabii ki; hasta olan, yaşlı olan bıçağa gidecek… Ancak (Besleyemiyorum…) diyerek bıçağa gönderiyorsan burada sıkıntı var… Kesilmiş gebeleri gördüm, bakamadım… Şimdi dışarıdan Euro ödeyip inek getiriyorsunuz… Benim ülkemin parası Letonya'ya gitti... Benim çiftçime, üreticime daha iyi destek olursa onlar da mutlu olur… Velhasıl, üretici dertli; tüketici ise (cep delik, cepken delik)…”
Baktım, başkana…
Gözleri nemli ama…
Vaziyet…
Bundan daha iyi anlatılamazdı…
***
Bitiriyoruz…
ETBİR Başkanı Ahmet Yücesan’a göre…
2017’de…
Yıllık kişi başı kırmızı et tüketimi 14 kilo iken…
Bu yılın başlarında 7 kiloya düştü…
Bu hesaba göre…
Dört kişilik bir aile beş yıl önce 56 kile et yiyordu…
Şimdi o ailenin sofrasındaki et 20 kilonun bile altına indi…
Bu arada…
Garip bi’detay daha var…
Asgari ücret üçe katlanırken sofradaki et miktarı azaldı…
Nokta…
Hamiş 1: Türkiye’de en yüksek banknot olan 200 lira ile…
Bugün “bir kilo” et bile alamıyoruz… Bu konuda Avrupa’nın “en acıklı” ülkesi durumundayız… Gıda fiyatları, dünyada iki yıldır düşerken…
Bizim güzel ülkemizde “kuruş” aşağı inmiyor! Neden?
Hamiş 2: Merkez Bankası’nın enflasyon tahmininde büyük artış yaşıyoruz… Merkez Bankası, 2023 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 22,3'ten yüzde 58'e çıkardı… Bu şu demek: Krediler daha pahalı hale gelebilir ve bu da vatandaşın daha az harcama yapmak zorunda kalır…
Sonsöz: “Fiyatlar günden güne artıyorsa, memlekette pahalılık var demektir… / Süleyman Demirel – Türkiye’nin 9’uncu Cumhurbaşkanı… 1965-1993 arasında yedi farklı hükümette toplam 10 yıl beş ay başbakanlık yaptı…”