Ticaretle uğraşanlar iyi bilir; her yıl Aralık ayında, bir sonraki yıl kullanılacak olan resmi defterlerin noterlere onaylatılması gerekir. Bu yıl durum biraz daha farklı, daha doğrusu epey farklı.
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) yürürlüğe girmesi ile birlikte 2013 yılında tutulacak defterler de yeni düzenlemeler yapıldı. Buna göre ticaret erbabının noter onaylı olarak tutmak zorunda olduğu defterler;
Anonim şirketler: Yevmiye Defteri, Defter-i Kebir, Envanter Defteri, Pay Defteri, Yönetim Kurulu Karar Defteri, Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri.
Limited şirketler: Yevmiye Defteri, Defter-i Kebir, Envanter Defteri, Pay Defteri, Yönetim Kurulu Karar Defteri, Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri.
Diğer birinci sınıf işletmeler: Yevmiye Defteri, Defter-i Kebir, Envanter Defteri
Anonim şirketler için pay defteri daha önceden var ve yaprak sayısı yeterli ise 2013 yılında da kullanılmaya devam edilebilir.
Genel kurul müzakere ve karar defteri ilk kez kullanılacağı için yenisinin tasdik ettirilmesi gerekiyor. Daha sonraki yıllarda yaprak sayısı yeterli ise tasdik ettirmeye gerek yok.
Serbest meslek kazanç defteri ve İşletme defterlerinde herhangi bir değişiklik yok, eskisi gibi tasdik ettirilip kullanılacak.
Defterlerin Tasdik zamanına gelince;
· Vergi Usul Kanunu (VUK) ve TTK’ya göre, öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda yani 2013 yılı için 31.12.2012 mesai bitimine kadar,
· Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda,
· Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde,
· Tasdike tabi defterlerin dolması vb. sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce tasdik ettirmek zorundalar.
Yeni TTK ile defterlere kapanış tasdiki zorunluluğu da getirildi. Buna göre, yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar kapanış onayının yaptırılması gerekiyor.
Mevcut defterlerini yeterli sayfa olması durumunda gelecek yıl kullanmak isteyenlerin dikkat etmesi gerekiyor. Bu konuda yürürlükte olan vergi kanunlarına göre Ocak ayı içinde ara tasdik yaptırmak mümkün olduğu halde, TTK ara tasdikinden bahsetmiyor. Cezalı duruma düşmemek için bu konuda çıkacak yönetmeliklerin takip edilmesi gerekiyor.
Yeni TTK’da yapılan değişiklik ile, kapanış tasdiki yaptırmayanlara 4 bin lira "idari para cezası” uygulanacak.
Kanuni defterlerin süresinde tasdik ettirilmemesi VUK açısından birinci derece usulsüzlük cezasının uygulanmasını gerektirir. Ancak, kanuni sürenin sonundan başlayarak bir ay içinde yapılacak tasdikler geçerli sayılmakla beraber ikinci derecede usulsüzlük cezası gerektirmektedir. Bir ay geçtikten sonra yaptırılan tasdikler ise kabul edilmemekte ve defter hiç tasdik ettirilmemiş sayılmaktadır. Ayrıca, zamanında yapılmayan defter tasdikleri de re’sen takdir nedenlerinden biridir.
Yeni TTK’nın yürürlüğe girmesi ile birlikte, birçok yeni uygulama, para cezaları ve hapis cezaları gündeme geldi. Kanundaki eksik yanlar ve eleştiriler sonunda yapılan değişiklikler kafaları iyice karıştı. Bu nedenle, cezalı duruma düşmemek için dikkatli olmak ve mutlaka bir bilene danışmak şart!