Türkiye’nin temel sorunlarından birisi işsizlik. Bu nedenle iktidara gelenler genelde, işsizlik sorununu çözmeye ve istihdamı arttırmaya yönelik politikalara öncelik verirler. Başarılı olur ya da olamazlar, tartışılır.
İktidar ya da muhalefet, hangi makamda olursa olsun kime sorsanız en büyük sıkıntı “işsizlik” cevabını alırsınız ( Terör zaten başlı başına ayrı bir sorun). Kendime iş, oğluma iş, kızıma iş, kardeşime iş. İş, iş, iş…. Herkes bunalmış durumda. Ama yapacak bir şey yok, hemenhemen her ailede bir işsiz var, herkesin bir ya da birkaç yakını işsiz. Bu da bir Türkiye gerçeği…
Genelde, hangi mevkide olursa olsun, işsizliği çözen koltuğunu sağlamlaştırır, çözemeyene ise yavaş yavaş yol görünür….
Türkiye’deki işsizlik rakamlarının doğruluğu her zaman tartışılmıştır. Fakat büyük ölçüde kabul gören kanı gerçek işsizliğin, açıklanan resmi işsizlik rakamlarının iki katına yakın olduğudur.
Tüik rakamlarına göre Türkiye’deki işsiz sayısı Temmuz 2012 itibari ile 2 milyon 323 bin kişi. Geçtiğimiz yılın Aralık ayında ise işsiz sayısı 2 milyon 576 bin kişiydi. Resmi rakamlarda iyileşme gözükse de bu rakamların gerçek işsizliği yansıtmadığını biliyoruz.
İşsizlikle mücadele kapsamında, 1999 yılında 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kabul edilerek, bir fon oluşturuldu. İşsizlik fonu, adından da çok rahat anlaşılacağı üzere, işsizlere destek olmak için kuruldu(şartları sağlayanlar için). Doğal olarak da bu işlevi yerine getirmesi beklenir.
1999 yılında kurulan fondan 2002 yılında ödeme yapılmaya başlandı. 2002 yılında yaklaşık 93 bin başvurudan 82 bin kişi işsizlik sigortasından hak kazandı. 2012 yılında ise bugüne kadar yaklaşık 434 bin başvuru yapıldı, bunların 267 bini işsizlik sigortasından yararlanma hakkı elde etti.
Bugüne kadar fonda toplanan para 78,2 milyar lira. Yapılan ödeme ise 19,7 milyar lira. İşin ilginç yanı ödemelerin sadece 5 milyar lirası işsizlere ödenmiş, geri kalan ise başta GAP olmak üzere başka yerlerde kullanılmış. Şu an ise fonda 57 milyar lira var.
İşsizlik sigortasından faydalanmanın şartları var, kısaca değinirsek;
· Öncelikle işveren tarafından işten çıkarılmanız gerekiyor. Kendiniz çıkarsanız işsizlik sigortasından yararlanma hakkını kaybediyorsunuz.
· İş akdiniz fesih edilmeden önceki son 120 gün kesintisiz çalışmış olmanız yani işsizlik sigortası priminizin ödenmiş olması gerekiyor.
· Son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası priminiz ödenmiş olması gerekiyor, yani 599 gün ödenmiş ise bu haktan yararlanamıyorsunuz.
Şayet bu şartları sağlıyorsanız, ;
· 600 gün prim ödeyenler, 180 gün,
· 900 gün prim ödeyenler, 240 gün,
· Bin 80 gün prim ödeyenler, 300 gün işsizlik sigortası alabiliyorlar.
Görünen o ki, işsizler için kurulan fon işsizlerden başka her yere kullanılmış ve kullanılıyor. O zaman adını değiştirmek lazım “GAP Fonu, sorma ver fonu vb.”
Basit bir matematik hesabı yapalım;
En son verilere göre toplam işsiz sayısı 2 milyon 323 bin kişi. Fondaki para ise 57 milyar lira. Madem bu fon işsizler için kuruldu o zaman her işsizin hakkı olan 24 bin 537 lira kendilerine verilsin. Böylelikle hem fon amacına hizmet etmiş olur hem de bütün işsizlerin sıkıntıları giderilmiş olur. Ya da İşsizlik sigortasından yararlanma şartları hafifletilsin. Yok, verilmeyecekse de, ya fonun adı değişsin ya da bu para işçi ve işverenden ihtiyaç kadar alınsın.
İşsizler zengin ama haberleri yok.