Delta varyantı, delta plus varyantı, üçüncü aşıyı oldun mu sohbetleri içinde kontrolsüz ve upuzun bir bayram tatiline giriyoruz. Sıcak havaların etkisiyle de daha şimdiden büyük kentlerden kıyı bölgelerine akış hızlandı, kıyı köy ve kasabaları, oteller sanki covid yokmuşçasına ve sanki bir yıldır hiç dinlenmemiş, tatil gereksinmesindeymişçesine doldu taştı bile.
Karışık bir yıl geçirdik, çoğunlukla evde hapis, çok dinlendik, hayli yavaşladık ve en son gereksindiğimiz şey uzun bir tatil aslında. Tatile değil, çalışmaya gereksinmemiz var, hızlanmaya gereksinmemiz var, üretmeye gereksinmemiz var. Psikolojilerimiz de karıştı bu süreçte, bir kısmımız hafif depresif oldu, çünkü eski rutinlerimiz gitti. Bazı ailelerde ilişkiler bozuldu, dengelemek onlar için zor oldu.
Bireyin kendisi için belirlediği standartlarla örtüşen, alışılmış yaşam olayları beklentisi, bu beklentilerle uyumlu olmayan, alışılmamış yaşantılar çerçevesinde onlarındengelerini bozabiliyor. Yalnızca beklentilerin karşılanmasının umulduğu ve beklentilerle uyumlu olmayan yaşantıların kabullenilemediği bir yaşam, oldukça hayal kırıklığı oluşturucu deneyimlere neden olabiliyor ki biz bu covid sürecinde bunu derinliğine yaşadık.
“Bu kadar sıcak olmamalıydı”, “Evliliğimizde bunlar olmamalıydı”, ‘‘Hayatlarımız bir virüs tarafından böyle değişmemeliydi” gibi varoluşsal mükemmeliyetçiliği ve beklentileri yansıtan ifadelerin ardında, beklentilerle uyumlu olmayan yaşantıları kabulle ilgili güçlükler, hatta halihazırdaki gerçeği kabul etmeme veya kabul etmede zorlanma olabiliyor.
Bu zorlanma, anlaşılır bir davranış biçimi olmakla birlikte, yaşanmış acıları sağlıklı bir biçimde geride bırakmakta yeterli olmuyor. Daha da önemlisi, insan yaşamına anlamlı şeyler koşullardan yakınıp, koşullara direnirken değil, bilgece bir dinginlik olduğunda girdiği düşünülürse bu kabul etmeme durumunun zor koşulları devam ettirdiği görülebiliyor.
Varoluşçu mükemmeliyetçiliği azaltabilmek için beklentilerle uyumsuz gerçekleşen olaylaradirenip yakınmak yerine, kontrol dışında gerçekleşen olaylara göre beklentileri azaltabilmek, değiştirebilmek ya da esnetebilmek faydalı oluyor. Yaşamda belirsizlik hep var, kaçınmak olası değil, ortadan kaldırmak hiç olası değil, gerçekleşmesi olanaksız çabalar da işe yaramıyor ve belirsizlikle daha barışık yaşandığı zaman yaşam daha anlamlanabiliyor. Belirsizliğe dayanıksızlık, insanın tüm kaygı ve endişelerinin kaynağı olabiliyor.
Genelde belirsizlikten kaçınmak için onu yadsıyıp, eski alışkanlıkları sürdürmek istiyoruz, yerine yeni bir çerçeve eklemek varken. İşte bu nedenle covid ortamında covid yok gibi her yer hıncahınç dolu, covidi yadsıyıp eski alışkanlıklara devam. Oysa Hindistan’da da böyle bir bayramda kontroldan çıktı delta varyantlı covid.
Yaşama daha bilge bakabilenler ise varoluşçu mükemmeliyetçiliği bir yana koyup, covidle yaşamı kabul edip, yadsımayıp, bu bayramı da sakin ve izole bir biçimde geçiriyorlar, kendilerini tatsız bir hastalıktan koruma bilinciyle…
Bayramınızı sevgiyle kutlarken sizlerin hastalık kapmaması, ülkemize ve dünyamıza hastalığın iyice yayılmamasını diliyorum…