2 Temmuz 2020 günü yayınlanan The Guardian gazetesinin ABD teknik muhabiri Julia Carrie Wong’un haber başlığı “Facebook’un beslediği nefret yaşamları yok ediyor. Bana ne yaptığının öyküsü burada” olarak göze çarptı. 13 Temmuz’da, yine The Guardian gazetesinin sesli röportajında devre devre ağlayarak anlattığı hazin öyküsü ısrarla denetimsiz bırakılan sosyal medyanın insanların yaşamında açtığı yaralara net bir örnek oluşturdu.
Teknik muhabir Wong’un görevini yaparken, geçen Kasım ayında Facebook’taki ırkçı grupları, örgütleri belirleyen uzun, ayrıntılı haberi okları üzerine çekmesine ve hem ırkçı, hem de cinsel ayrılıkçı bir şekilde taciz edilmesine, ayrıca tecavüz ve ölümle tehdit edilmesine yol açtı. The Guardian gazetesinin 13 Temmuz’daki röportajında Wong Facebook’un uygun koşulları yaratarak bu tacizin oluşmasında nasıl rolü olduğunu anlattı.
Kasım ayının ortasında Facebook’a bir liste ile bu grupları ilettiğini, Facebook’un “Nefret söylemlerine burada yer yok” demesine karşın bu konuda hiçbir şey yapmadığını açıkladı. 2 Temmuz’daki haberinde “Nefret insanları incittiğinde Facebook hiçbir şey yapmadı. Reklam verenler reklamları durdurunca, yani Facebook’u incitince Facebook harekete geçti. Gerçek değerleri neymiş görelim” dedi.
Facebook’un bu tutumu nedeniyle ilk sıralarda en büyük reklam vericilerden olan Unilever buraya verdiği tüm reklamları altı aylığına durdurdu. Gazetenin haberine göre Facebook 70 milyar dolar olan kazancının %98ini reklamlardan kazanıyor ve Unilever’in boykotu Faceboook hisselerini %7 düşürdü ve bu tutum Facebook üzerinde ciddi bir baskı yarattı. Ayrıca Instagram ve Twitter’a da boykot koydu.
Unilever örneğini Coca-Cola, Honda, Hershey çikolataları ve bazı diğer şirketler boykota katılarak Facebook üzerinde büyük baskı yaratınca CEO Mark Zuckerberg geri adım attı ve videoya çıkarak ırkçı söylemler konusunda bazı değişikler yapacağını, Twitter’a benzer bir yaklaşım yapacağını belirtti. 55 civarı sivil toplum kuruluşunun kurduğu Change the Terms kurucusu Jessica Gonzales “Facebook’ta gerçekten ne kadar değişiklik olacak göreceğiz” dedi ve Facebook’ta 100 üzerinde beyazların üstünlüğünü savunan ırkçı hesap varlığının hala aktif olduğunu belirtti.
Hasılat Hesapları Sosyal Sorumluluktan Önce Geldi
Wong, 2 Temmuz tarihli yazısında Myanmar’daki Rohingya azınlık grubunun uğradığı şiddet ve etnik temizlik sonucu 700 000 kişinin soykırımdan kaçarken Facebook’un bu konuda oynadığı rolü dile getirdi ve “Bu olayın sonucunca Facebook’ta kimse işten atılmadı, istifa etmedi, acil bir toplantı bile yapmadı” dedi. “Açıkça belli ki Facebook’un ahlaki hesabı Güney Doğu Asya’daki insanları önemsemiyor. Unutmayalım, Charlottesville’de başlayan Sağı Birleştirin yürüyüşünde ölen Heather Heyer, cinayetle öldürüldü ve bu olay bir Facebook olayı olarak başladı. Heyer’in katili şu an cezaevinde ama Facebook bu olaydaki rolünü nasıl değerlendiriyor?” diye ekledi.
Charlottesville olayından haftalar önce Facebook’a 175 Neo-Nazi ve Beyaz Üstünlükçü nefret gruplarının bu platformu kullanarak toplandıklarını, haberleştiklerini, organize olduklarını ve üye kazandıklarını bildiren liste yollamasına karşın Facebook’un bu konuda Heyer’in ölümüne kadar hiçbir şey yapmadığını açıkladı.
Haber yazısı sonucunda Neo-Nazilere ve Beyaz Üstünlükçü gruplara hedef olduğunu, bu grupların onu Musevi ve Çinli karışımı olduğu için “Irksal bir molotof kokteyl” olarak etiketlediğini, üyelerinin onu taciz etmesi için yüreklendirildiğini, Twitter, Facebook ve e posta aracılığıyla sürekli tehdit ve tacize uğradığını belirtti. Facebook’u tamamıyla sorumlu tutmamakla birlikte dökülen kanlarda büyük bir rolü olduğunu ekledi.
Wong “Nefret hedef olmuş herkes için varoluşsal bir tehdit ama Facebook için bir tehdit değil. Onun için varoluşsal tehdit yalnızca hasılatlarına olan tehdit. Gerçek hesaplar Facebook’ta yalnızca hasılat kısmında yapılıyor. Nefret insanlara zarar verdiğinde Facebook hiçbir şey yapmadı. Şimdi hasılatına zarar geldiğinde bakalım e yapacak” diyerek yazısını bitirdi.