İzmir’in güzel Bergama’sı…
Neredeyse…
160 yıl önce…
Serin bir sonbahar akşamı…
Akrapol civarında gezinmeyi severdi Alman mühendis Carl Humann…
Osmanlı’dan davet aldığı için gelmişti buralara…
Görevi 28 kilometrelik Bergama – Dikili yolunu yapmaktı…
Sigarasından derin bir nefes çekti…
Sevememişti buraları…
“Ah…” dedi; “Şimdi Hamburg’da olmak vardı…”
Güneşin batmaya başladığı saatlerdi…
Ayağı bir taşa takıldı…
Toprağı eşeledi…
Son derece estetik mermerden bir kadın eli figürü buldu…
Hiç şaşırmadı…
Biliyordu Anadolu’nun tarihi eser zengini olduğunu…
Bi’an düşündü…
Eşelediği o Ege topraklarının altında kimbilir ne hazineler vardı?
Carl Humann…
Ayağına takılan bir-iki parça tarihi eseri Almanya’ya gönderdi…
Berlin, anında cevap telgrafı çekti:
“Aman ses çıkarma bunlar altından kıymetli… Hemen Osmanlı Padişahı’ndan kazı izni al…”
***
15 yıl içinde…
Osmanlı’nın, “Taş bunlar ne işe yarar ki?” zihniyeti sayesinde…
“Dünyanın Sekizinci Harikası” kabul edilen “Zeus Sunağı”…
O günün teknolojisi ile…
Kağnı arabaları ile…
Önce Dikili Limanı’na, oradan da…
Büyük teknelerle Hamburg Limanı’na taşındı…
15 yıl içinde…
Adata mermerden küçük bir kent…
Parça parça…
Bergama’dan “yürütüldü” resmen…
O paha içilmez sunak, o günden beri Berlin Müzesi’nde…
Şaka değil…
Yılda bir milyon kişi bu sunağı görmek için Almanya’yı ziyaret ediyor…
***
Zaman Tüneli’nde 1980’li yılların sonundayız…
125 yıl önce yaşınmış çağın en büyük arkeoloji hırsızlığının peşinde…
Bergamalı bir genç adam var…
39 yaşında Belediye Başkanı seçilen…
ODTÜ mezunu inşaat mühendisi Sefa Taşkın…
Lisedeyken…
Zeus Sunağı’nın temellerinde ders çalışan adam…
Şimdi o güzel Bergama’nın Reisi ya…
Yıllar önce verdiği sözün arkasında…
Zeus Sunağı’nı doğduğu kente getirmek en büyük rüyası…
Dün şunları söyledi bana:
“Zeus Sunağı ve heykelleri 1863-1878 arasında, tamamen yasadışı bir şekilde Bergama’dan Berlin’e kaçırıldı… Yollarda, Almanya’da, özellikle İkinci Dünya Savaşında bombalar altında yok olma riskiyle karşı karşıya kaldı… O şaheser, bir asırdan fazladır nemli bir ada üzerindeki müzede, yaratıldığı topraklardan uzakta Berlin’de sürgünde…”
Aslında…
1964 Uluslararası Venedik Tüzüğü ve…
UNESCO kararlarında belirtildiği gibi…
“Mücbir sebep olmadıkça, tarihi eserlerin yapıldığı topraklardan uzakta tutulması kabul edilemez…”
İşte, tam bu noktada…
Zeus Sunağı’nın kitabını yazan…
O toprakların kıdemli Başkanı Sefa Taşkın…
Taşı, gediğine koyuyor:
“Zeus Sunağı’nın bugün Berlin’de bulunması hem hukuken hem ahlaken doğru değildir... Mozartlar, Beethovenlar, Goetheler, Markslar yetiştirmiş yüksek Avrupa kültürü bu haksızlığı ve etik dışı durumu düzeltmeli Zeus Sunağı ve heykelleri yapıldığı topraklara Bergama’ya mutlaka iade edilmelidir… Sayın Merkel’in Almanya Şansölyeliği’nden ayrılmadan önce insanlık kültürüne yapacağı en önemli katkılardan biri budur…”
Sefa Taşkın, şarkılardaki gibi…
“Bir yemin ettim ki, dönemem…” dercesine sözlerini tamamlıyor:
“Zeus Sunağı’nı kesinlikle alacağız… Türkiye ayağa kalkarsa bu iş olur!”
***
Bergama’nın gelmiş geçmiş son belediye başkanları…
Zeus Sunağı, dediniz mi?
Son derece heyecanlı…
Onlardan biri de, güzel ilçenin bugünkü Reisi Hakan Koştu…
Genç Başkan…
Sunağın doğduğu topraklara gelmesi için kolları sıvamış bile…
Diyor ki:
“Zeus Sunağı Bergama'ya ait... Konuyla ilgili uluslararası sözleşmeler de var... Sunağın derhal buraya gönderilmesini istiyoruz…”
***
Ve…
Sevindiren yeni gelişmenin müjdesi…
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’den geliyor…
Bugün…
Uzmanların katılımıyla Bergama Kültür Merkezi’nde…
Önemli bir buluşma var…
Doğduğu topraklardan kaçırılan Zeus Sunağı’nın…
Anavatanı Bergama’ya getirilmesi için…
Yol haritasının belirleneceği bir toplantı düzenleniyor…
Yıllar sonra…
Zeus Sunağı hasreti…
Mutlu sonla bitecek galiba…
Ha’di hayırlısı…
Bir buçuk asır, uzun süre…
Hasret dinsin artık…
Zeus Sunağı’nı göreceğim diye kendinden geçen turist…
Bir de Bergama’yı…
Kalbine yerleştirsin…
Nokta…
Sonsöz: “Bergama antik kenti altı yıl önce UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne girerek dünyanın 999’uncu kültür mirası olmuştu…”