Bugün Pazar...
Hiç bitmeyen sevgi ve saygıyla...
Atatürk’ü bu köşede anma ve hatırlama günü...
Bu kez yine…
Pek fazla bilinmeyen özel bir ayrıntıyı paylaşalım...
Bunu yaparken de...
Üç ciltten oluşan “Tek Adam” eserinin yazarı…
Şevket Süreyya Aydemir’i…
Saygıyla analım…
***
Çok az dokunulmuş bir konudur…
Hatta, bilmeyenler çoğunluktadır…
***
Geçen yıl, bugünler gibiydi…
TRT’de bir yarışma programı yayınlanıyordu…
Sorulardan biri…
“Atatürk’ün kaç kardeşi vardı?” şeklindeydi…
Yarışmacı, heyecanla…
“Üç kardeşi vardı!” dedi ve kaybetti…
Çünkü…
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün beş kardeşi vardı…
Bunlardan üçü kendisinden yaşça büyük…
Türkiye’nin yakından bildiği…
Makbule Hanım ile Naciye ise ondan yaş olarak küçüktü…
***
Dönelim, bir buçuk asır öncesine…
1857 doğumlu Zübeyde Hanım ile…
1839 doğumlu Ali Rıza Efendi 1870 yılında evlendiler…
Bu izdivaç’tan altı çocukları oldu…
Mustafa Kemal Atatürk, ailenin dördüncü evladı olarak…
Bu dünyaya “merhaba” dedi…
Diğer kardeşlerinin…
Biri (Makbule) hariç…
Hepsi çocuk yaşta hayata veda etti…
***
O yavruların kısacık ömürlerine bakacak olursak…
Salgın hastalıkların…
150 yıl önce nasıl kahreden tablolar yarattığına tanık oluruz…
Üstelik…
Zübeyde Hanım ve Ali Rıza Efendi çiftinin yaşadığı yer…
Türk sınırına yakın Çayağzı bölgesiydi…
Ve orada hayatı devam ettirmek özellikle çocuklar için zordu…
Parmak kadar yavruların…
Salgın yüzünden birer birer yaşama veda etmesi…
Anaları babaları perişan ediyordu…
***
Ali Rıza ve Zübeyde çiftinin ilk çocukları Fatma’ydı…
1871’de doğdu…
Dört yaşında Kuşpalazı’na (Difteri) yakalandı; kurtaramadılar…
***
Ailenin ikinci evladı Ahmet, 1874’te dünyaya geldi…
Dokuz yaşına geldiğinde…
Ahmet de Kuşpalazı’nın kurbanı oldu…
O’nu da kurtaramadılar…
***
Ömer, Zübeyde Hanım’ın üçüncü yavrusuydu…
Ahmet’ten bir yıl sonra doğmuştu…
Ancak kadere bakın ki…
O da…
Rumeli’yi kasıp kavuran Kuşpalazı Belası’na yakalandı…
Ağabeyi Ahmet’le aynı yıl…
Henüz sekiz yaşındayken bu dünyaya veda etti…
O sırada takvimler 1883 yılını gösteriyordu ve…
Mustafa Kemal, henüz iki yaşındaydı…
***
Sonra…
Rumeli, salgından kurtuldu…
Selanik’teki evde sadece…
Anne-baba ve üç evlatları kalmıştı…
Onlar da…
1881’de doğan Mustafa Kemal…
1885 yılında hayata gözlerini açan Makbule ve…
1889 doğumlu evin en küçük yavrusu Naciye…
***
Kardeşlerin en küçüğü Naciye…
Mustafa Kemal’in Harp Okulu'nu bitirdiği yıl…
Henüz 12 yaşındayken hayata gözlerini kapadı…
Hastalığı var mıydı; bilen / yazan yok…
***
Ailenin en uzun yaşayanı Makbule Hanım oldu…
Atatürk, aramızdan ayrılıncaya kadar…
Kardeşi Makbule’yi korudu; gözetti…
Çocukken, tarlada kargaları Makbule’yle kovalayan Mustafa Kemal…
Annesi Zübeyde Hanım’ın vefatından sonra…
Tek kalan kardeşini yanına aldı…
Cumhuriyet’in ilanından sonra…
Çankaya Köşkü’nün bahçesinde kız kardeşine ev yaptırdı…
Makbule Hanım, bi’ara politikaya bile heves etti…
Sonra vazgeçti…
Gazi Paşa, O’na “Atadan” soyadını layık gördü…
Bir kez evlendi; sürdüremedi ayrıldı…
Atatürk’ün vefatından 14 yıl sonra 71 yaşında vefat etti…
Yalnız yaşıyordu…
***
Atatürk, beş kardeşini anlatırken…
Neler söylemiş o his dünyası içinde; bilir misiniz?
“Kardeşlerimin arasında en sevdiğim Naciye’ydi… Çocuk yaşının üstünde hisli, duygulu ve öğrenmeye meraklıydı… Ben Harbiye’ye giderken kitaplarımı istemişti… Annemden O’nu okutmasını rica etmiştim… Ne ablam Fatma’yı ne ağabeylerim Ahmet ve Ömer’i hatırlıyorum… Son ikisi, aynı yıl ben iki yaşamdayken ölmüşler… Naciye, annem gibi sarışın mavi gözlü, duru beyaz tenliydi… Tipik bir Yörük kızıldı… Makbule’ye hiç benzemezdi…”
***
Bitiriyoruz…
Resmi tarih kitapları Atatürk'ün kardeşlerinden hiç söz etmez…
Ulu Önder’in beş kardeşi olduğu…
O zamanların Milli Eğitim yayınlarında da yoktu…
İnsan merak ediyor…
Atatürk'ün kardeşlerinin varlığı neden onca yıl gizlenmiş?
İşte, bu konuda tek yayın yok…
Nokta…
Sonsöz: “Ailenin biçimi toplumdan topluma, kültürden kültüre farklılık gösterebilir; fakat içeri hep aynıdır: İnsan! / Gazi Mustafa Kemal Atatürk…”