Dünyadaki birçok saygın kuruluşun olduğu gibi NASA’nın da haber bülteninin abonesiyim. Gazetelerin sadece yaslandıkları cenahın hoparlörü olarak okunmaz hale gelişi, sosyal medyanın neredeyse tamamen dezenformasyon kaynağı oluşu ile haber bültenlerine bütün sakıncalarına rağmen abone olmayı en iyisi olarak görüyorum.
NASA yani Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (National Aeronautics and Space Administration), Amerika Birleşik Devletleri hükümetine ait bir uzay ajansı. NASA'nın ana hedefleri arasında uzay keşifleri, insanlı ve insansız uzay araştırmaları, uydu iletişimi var ama “Dünya'nın çevresel değişikliklerini izleme, güneş sistemi ve uzaydaki diğer gökcisimlerini anlama” da yer aldığı için özel ilgi alanımızda.
ABD’de yüzde 100 güvenilirliği olan nadir kuruluşlardan biri olan NASA, uzay bilimine ve teknolojik gelişmelere olan katkılarıyla dünya çapında büyük bir etki yarattı ve insanlığın evreni anlama ve keşfetme çabalarına önemli katkılarda bulundu.
NASA’dan gelen son bülten de Dünya'nın çevresel değişikliklerini izleme misyonu açısından önemliydi ve “Yeşil Denizler: İklim Değişikliğinin Okyanus Rengi Üzerindeki Etkisini Çözmek” başlığını taşıyordu.
Bültene eklenen iklim değişikliğinin geniş kapsamlı etkilerinin endişe verici bir görüntüsünde, NASA uyduları okyanus renginde çarpıcı bir dönüşüm ortaya çıkarmıştı. Gezegenin uçsuz bucaksız okyanus alanlarının yarısından fazlası, özellikle ekvatora yakın deniz ekosistemlerini etkileyen iklim değişikliğinin neden olduğu aksamalar nedeniyle yemyeşil bir renk almış durumda.
Aslında son yirmi yılda, dingin maviden canlı yeşile kayda değer bir geçiş, dünya okyanuslarının yüzde 56'sını kasıp kavurarak bilim adamlarının dikkatini çekti ve bir dizi araştırmaya yol açtı. Okyanus rengindeki bu hafif ama önemli değişiklik, iklim değişikliğinin su altı yaşamı üzerinde uyguladığı derin etkinin bir göstergesi olarak hizmet ediyor.
Okyanus Neden Yeşeriyor?
Dönüşüm, okyanuslarda ağırlıklı olarak maviden yeşil tonlara kademeli geçişi yakalayan NASA'nın Modis-Aqua uydusu tarafından izlendi. Şaşırtıcı bir şekilde, bu renk değişikliğinden etkilenen alan tüm gezegenin kara kütlesini aşıyor. İngiltere, Southampton'daki Ulusal Oşinografi Merkezi'nden B.B. Cael liderliğindeki araştırmacılar, verileri titizlikle incelediler ve bu yeşil renk tonunun, iklim değişikliğine yanıt olarak ekosistem düzenlemelerinin dışa dönük bir işareti olduğunu tahmin ettiler. Bilim adamları hakemli sonuçlarını geçen ay Nature dergisinde yayınladılar.
Bu kaymaların kesin nedenleri spekülatif olmaya devam etse de, Cael ve ekibi olası katalizörün, birçok deniz besin zincirindeki temel organizmalar olan fitoplankton olduğuna inanıyor. Fitoplankton, büyümek için güneş ışığına ihtiyaç duyan yeşil alglerdir. Bu tür algler, besin zincirinin en altında yer alır ve balıktan deniz kuşlarına kadar daha büyük yaşam formlarının varlığını destekleyen hayati bir kaynak görevi görür. Fitoplankton, Dünya'nın oksijeninin önemli bir bölümünü üretmede ve atmosferik stabiliteyi korumada da çok önemlidir.
Ayrıca fitoplanktonların karbondioksiti yakalamada önemli bir rolü vardır. Fotosentez yoluyla, enerji üretirken havadaki karbondioksiti emmek için klorofil kullanırlar. Sonuç olarak, araştırmacılar, iklim değişikliğinin nüfusları üzerindeki etkisini değerlendirmek için okyanustaki fitoplankton seviyelerini izlemeyi amaçlıyor. Yeşil (fitoplankton açısından zengin alanlar) ve mavi (biyolojik olarak daha az aktif bölgeler) arasında ayrım yapmak, bilim adamlarının fitoplankton bolluğunu ölçmesine yardımcı olur.
Çalışmanın iddia ettiği gibi, “İklim değişikliğinin etkileri, yüzey deniz mikrobiyal ekosisteminde zaten hissediliyor.” Massachusetts Institute of Technology'den (MIT)çalışmanın yazarı Stephanie Dutkiewicz, “Bana yıllardır okyanus rengindeki bu değişikliklerin olacağını söyleyen simülasyonlar yürütüyorum” dedi. “Bunun gerçekten olduğunu görmek şaşırtıcı değil, korkutucu. Ve bu değişiklikler, iklimimizdeki insan kaynaklı değişikliklerle tutarlı.''
Bu, insan faaliyetlerinin Dünya üzerindeki yaşamı büyük bir uzaysal ölçüde nasıl etkilediğine dair ek kanıtlar sağlıyor. Cael, insanların biyosferi etkilemesinin başka bir yolu, dedi.
Renk Değiştiren Okyanuslar Daha Büyük Bir Sorunun İşareti Olabilir
Okyanus rengindeki bu çarpıcı değişiklik, deniz ekosistemlerindeki daha derin değişikliklerin göstergesi olabilir. Çalışmanın yazarları, daha derin mavi tonların tipik olarak daha düşük bir yaşam yoğunluğuna işaret ettiğini, daha yeşil tonların ise artan fitoplankton aktivitesini gösterebileceğini öne sürüyor. Bu nüanslı dönüşüm, yüzey seviyesindeki su dinamiklerinin canlı bir resmini çiziyor. Bununla birlikte, renk kayması, okyanus yüzeyindeki klorofil seviyelerindeki doğal dalgalanmalar nedeniyle daha da karmaşık hale geliyor ve bu da maviden yeşile geçişten yalnızca iklim değişikliğinin sorumlu olup olmadığını ayırt etmeyi zorlaştırıyor.
''Okyanusların rengi değişti ve nasıl olduğunu söyleyemeyiz. Ancak renkteki değişikliklerin plankton topluluklarındaki değişiklikleri yansıttığını söyleyebiliriz, bu da planktonla beslenen her şeyi etkileyecektir. Ayrıca, okyanusun ne kadar karbon alacağını da değiştirecek, çünkü farklı plankton türleri bunu yapmak için farklı yeteneklere sahip,” diye açıkladı Dutkiewicz. “Yani, insanların bunu ciddiye almasını umuyoruz. Şimdi bunun olduğunu görebiliyoruz ve okyanus değişiyor.”
Bu arada şunu da belirtelim, 2024 yılı için NASA’dan gelen haberler fena: NASA Goddard Uzay Araştırmaları Enstitüsü Direktörü Gavin Schmidt AFP'ye yaptığı açıklamada, “El Nino'nun en büyük etkisi aslında 2024 yılında ortaya çıkacak. Dolayısıyla 2023'ün son derece sıcak ve muhtemelen rekor sıcak bir yıl olmasının yanı sıra, 2024'ün de daha sıcak olacağını tahmin ediyoruz” diyor. Bu konuya döneceğim.
FOTOĞRAF: 25 Haziran 2006'da gösterildiği gibi Kanada, Vancouver Adası kıyılarındaki fitoplankton. NASA'nın Aqua uydusu üzerinde Orta Çözünürlüklü Görüntüleme Spektroradyometresi (MODIS) tarafından çekilen görüntü. (Jeff Schmaltz/NASA) .