Milli şair Mehmet Emin Yurdakul, yaklaşık bir asır önce şöyle diyordu..
“Şairleri haykırmayan bir millet, sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir…”
Muhteşem bir tespit…
Bütün zamanlar için geçerli.
“Şairleri” geniş anlamak gerekir.
Yazarları, edebiyatçıları, siyasileri, düşünürleri ve elbette topyekün halkı… Haykırmıyor veya haykıramıyorsa, sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir.
Yazılı veya sözlü basına açıklamalarda bulunan veya sosyal medyada fikirlerini yazan bir kişi açıkça suç unsuru taşımadığı müddetçe, yazdıklarından veya söylediklerinden dolayı endişe duymamalıdır.
Yazımın başlığı özgürlük.
Tüm hukuki metinler “insan hak ve özgürlükleri” diye başlar.
Halen yürürlükte bulunan Anayasa bu konuda ne diyor, bir göz atalım.
Anayasa madde 17.
“Herkes yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve yaşama hakkına sahiptir…”
Anayasa madde 25.
Düşünce ve kanaat özgürlüğü var.
Anayasa madde 26.
Düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü var.
Anayasa madde 28.
Basın özgürlüğünü düzenliyor.
Ne yazık ki zamanımızda çok az kullanılan ve hatta muhalefet tarafından hiç kullanılmayan -bana göre- bir özgürlükten söz etmek isterim.
Anayasa madde 26.
“Herkes düşünce ve kanaatlerini söz,yazı,resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir” diyor.
Burada altını çizilerek vurgulanması gereken bir konu var.
Anayasa “yayma hakkı”ndan söz ediyor… Demek ki, sadece “sahip olma” değil aynı zaman da “yayma hakkı”na da sahip olmak söz konusudur.
Anayasa bütün bunlara ilaveten bir önemli “hak”tan daha söz ediyor.
Diyor ki:
“Bu hürriyet resmi makamların müdahalesi olmaksızın, haber veya fikir almak veya vermek serbestliğinde kapsar…”
O halde…
Özgürlük, Anayasa’nın teminatı altındadır.
Çünkü özgürlük,
Yaşama hakkının ayrılmaz parçasıdır.
İnsan olmanın temel şartıdır.
Hatta bağımsızlığın da temel şartıdır.
Dünya milletler topluluğunun şerefli üyesi olmanın da temel şartıdır.
Şair ne diyordu “özgürlük” için; hatırlayalım:
“Esiri aşkın olduk, ey didarı hürriyet, gerçi kurtulduk esaretten…”
Yani…
“Ey hürriyet sevgilisi, senin aşkının esiri olduk ama esaretten de kurtulduk…”