GÜNCEL EGE YEREL YÖNETİMLER EKONOMİ POLİTİKA SPOR RÖPORTAJLAR YAZAR CAFE FOTO GALERİ VİDEO GALERİ
Engin ÖNEN
YAZARLAR
23 Haziran 2024 Pazar

İkinci aydınlanma ihtiyacı

Neo liberal dalga ve İslamcılığın paralel yapı olarak yükseldiği dönemde, İslamcı ve liberaller, İkinci Cumhuriyet fikrini ortaya atmışlardı. Ama Fransa örneğindeki gibi, Cumhuriyetin evrimsel dönüşümünü ifade etmiyordu bu öneri. Mevcut Cumhuriyeti ret etmeye dayanıyordu.

Atatürk öncülüğünde ilan edilen Cumhuriyet’in tek dil, tek din ve halka rağmen yaklaşımı demokratik bulunmuyor ve hatta dinsel ve etnik kimliklere göre farklı hukuklar bile gündeme getiriliyordu.

Askeri vesayete karşı bir liberalleşme anlayışını içeren bu akım dinci vesayetin yükselişi ile sönümlendi.

Modern bir Cumhuriyet yurttaşa dayanır. Eşitlik ilkesini içerir. Dolayısıyla inanç ve geleneği değil, hukuku, sözleşmeyi esas alır. Hatta gelenek ve inançla çatışmadan bunları yapamayacağı için modernleşme, insan aklına dayanan Aydınlanma ilkesine başvurmak zorundadır. Aydınlanma modern toplumun inşası için dünyanın her yerinde kurumsal din ile çarpışır, mücadele eder. Laiklik bunun ürünüdür.

Dini inanca dayanan bir toplum eşitlikçi olamaz, bilim ve teknoloji geliştiremez ve toplumsal hayatı akıl ilkelerine göre düzenleyemez. Dini inanca göre yönetilen hiçbir toplumda eşitlik ve özgürlük yoktur.

İslam için bu daha bariz bir durumdur. Çünkü hiçbir reform yaşamamıştır. Köle, cariye, çocuk yaşta evlilik, kadının miras hakkı, çok kadınla evlenme hakkı gibi meşruiyetini Kuran’dan veya Peygamberin hayatından alan birçok eşitsizlik alanı Cumhuriyetin ilanı ile ortadan kalkmıştır.

Bir süredir Youtube’da izlediğim Daimond Tema adlı genç, bir süredir bunun mücadelesini veriyor. Kendime örnek aldığım tek kişi Atatürk’tür diyor. Kanaat veya hurafe ile değil bilgi ile konuşuyor. Türk toplumundaki dindarlığın en büyük sorunu, anlamını bilmedikleri kitaba ve dualara inanmalarıdır diyor.

Atatürk’ün Kuran’ı Türkçeye çevirtmedeki temel kaygısı da buydu. Arap dini diyordu ve Türk Aydınlanması önünde engel olarak görüyordu Arapça ibadeti...

Şimdi Daimond Tema adlı genç, başta Bakanlık olmak üzere birçok dinci ve şeriatçı çevre tarafından linç edilmek isteniyor. Ölüm ile tehdit ediliyor. Neden? Şeriatı savunan bir genç ile yaptığı münazarada, karşısındakinin şeriatını ne kadar bilmeden savunduğunu ortaya koyduğu için. Şeriatı savunan bir kişiden İslam’ı yazılı kaynaklarını ve tarihi olayları daha iyi bildiği için.

“Arapça kutsaldır” diyen Özgür Özel’in kulakları çınlasın, bu kutsallık sayesinde cehalet yükseliyor ve düşünce özgürlüğü yok edilmek isteniyor. Şeriatı savunan bir genç, Şeriata karşı çıkıp laikliği savunan bir genç ile bilgi ve düşünce olarak baş edemediği için hakkında yakalama kararı çıkarılıyor. Ama Anayasa suçu işleyip, şeriatı savunan genç hakkında hiçbir işlem yapılmıyor.

Bu vahim durumu Cumhuriyetçi ve laik muhalefet ıslık çalarak izliyor. Çok yazık. Kendini feda eden akılla ve bilgiyle şeriata karşı laikliği savunan bu genç aydından utanmamız lazım...