İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yıllardır aynı şekliyle duran Kültürpark’ta başlattığı “değişim-dönüşüm” çalışması “avan proje” adı altında Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun onaya gönderildi. Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun da bizzat yakından takip ettiği süreç projenin mimarı Şükrü Kocagöz’ün de onayı alındıktan sonra yeni bir boyuta geçti. Geçti geçmesine de yeni sorunlar baş gösterdi. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (TMMOB) bağlı odalar açıklama yaparken “Proje hazırlanırken görüşlerimiz alınmadı” diyerek çıkış yaptı. Tabi ki bu çıkışların dayanağını da 17 sayfalık bir rapor ile ortaya koydu.
Gelelim raporda yer alan konulara ve ayrıntılarına… Öncelikli olarak odalar, şu anda herkesin bildiği Enternasyonal ve Kitap Fuarı başta olmak üzere kapalı hollerin bulunduğu alanın tamamen kaldırıp yeşil alan yapılmasını istiyor. Ayrıca, proje kapsamında revize edilecek olan Celal Atik Spor Salonu, kaldırılması planlanan İsmet İnönü Kültür Merkezi gibi yapıların da olmamasından yanalar. Daha doğrusu bölgede neredeyse hiçbir ticari faaliyetin gerçekleşmemesini, Kültürpark’ın park ve yeşil alandan ibaret olmasını istiyorlar. Bununla ilgili en büyük dayanak ise 1985 yılında onaylanan ve koruma kurulundan geçen son plan…
Diğer bir konu ise ağaç ve bitkilerin durumu... Herkesin bildiği gibi Kültürpark gerçekten bitki örtüsü ve doğal ortamı ile şehir merkezinde yaşam, nefes alma alanı. Projede yapılacak değişikliklerin kamuoyunda tartışılmasına ise işte bu konu start veriyor. Sosyal medya üzerinden başlatılan “Kültürparkıma Dokunma” kampanyası ağaçlar ve bitki örtüsü üzerine kurulmuş durumda... Burada Büyükşehir kendi açısından çok doğru bir hamle yaparak bilim insanlarını konuşturdu, raporları kamuoyu ile paylaştı. Biz de öğrendik ki Kültürpark genelinde 7 bin 560 ağaç var. Bunların sadece 42 tanesi “hastalıklı ve diğer ağaçlara zarar verebileceği” gerekçesiyle kesilecek. Yerine ise tabi ki yenileri dikilecek. Odaların raporda yaptığı değerlendirmede “Ağaçlar kesilmesin” deniliyor. Fakat belediyenin yaptığı proje sonrasında hastalıklı ağaçlar dışında kesilecek ağaç sayısı konusunda bilgi veremiyorlar. Çünkü böyle bir konu, bilgi yok. Bu konuda raporun içinde ayrı çelişkiler ortaya çıkıyor. Peyzaj Mimarları Odası bu noktada devreye girerek “Ağaçlar kalsa bile zemindeki bitki örtüsü değişikliği de ortama zarar verebilir” diyor. Bu vatandaşın ilgilendiği bir mesele tabi ki değil. Bilimsel ve çok teknik bir bahane olarak algılanıyor.
Ağaçlar konusunda Ziraat Mühendisleri Odası da gelen üniversite raporlarına saygılı. Onların projenin geneline yönelik eleştirileri ise bulunmuyor. Özellikle Şehir Plancıları Odası’nın ise kaldırılacak hollerin yerine yapılacak yeni sergi merkezinde “gizli kongre alanı” vurgusu yer alıyor. Çünkü oda kongre ve fuarlar için Gaziemir ve Bayraklı Yenikent Merkezi’nin belirlendiğinin altını çiziyor. Bayraklı’nın halinin ortada, Yeni Fuar Alanı’nın da buna hazırlıksız olduğuna göre bu öneri de pek mümkün görünmüyor.
Odalar içinde en çok muhalefeti yapan ise Mimarlar Odası… Çünkü odanın eski İzmir Şube Başkanı Hasan Topal Büyükşehir Belediyesi’nde uzun yıllar genel sekreter yardımcılığı görevinde bulundu. Hem belediyeyi hem de projeyi çok iyi biliyor. Topal’ın oda üst yönetimindeki yeni görevinden sonra koltuğunu emanet ettiği isim Halil İbrahim Alparslan, bölgede kongre ve sergi merkezlerinin olmasını istemiyor. ‘Basmane Çukuru’nda yapılacak binada bulunan belediye hissesinin yüzde 30’luk kısmının “kongre merkezi” olarak ayrılmasını öneriyor. Başkanlık binasının bulunduğu Konak’taki ana binanın depreme dayanıksız raporu varken, Halkapınar’da kiralık yerde birimler bulunurken, dağınık yapıdan kurtulmak için acilen idari bina ihtiyacını gidermek isteyen bir Büyükşehir’in bu öneriyi kabul etmesi mümkün görünmüyor.
Ayrıca dikkat çeken önemli bir konu da bölgedeki ticari aktiviteler... Basmane ve Çankaya bölgesinde onlarca otel açılıp işletmeye alınmışken kongre ve sergi merkezlerinin olmamasını istemek, bölgenin tamamen yeşil alan olarak kalmasını talep etmek TMMOB’un tamamının istediği bir konu değil. Sadece bazı isimlerin bu konuda baskıları ve kampanyasının ağır bastığı görülüyor. İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş’ın bile fuar ve kongre kenti olmak için gayret gösteren İzmir’de Kültürpark’a kongre salonu önerisi ortadayken çiçek-böcek ve ağaçlardan oluşan raporlar ile gündeme gelmek TMMOB’un şimdiye kadar saygı duyulan duruşuna ve bilimsel yaklaşımlarına pek uymuyor.