Anayasa önemlidir; uygulanacaksa!
Kanunlar da önemlidir; uygulanacaksa!
Tüzükler; kanunların uygulaması anlamına gelen metinlerdir, bakanlar kurulu onayı ve cumhurbaşkanının imzasıyla resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğü girer; uygulanacaksa!
Yönetmelikler; uygulamada karşılaşılan sorunları gideren metinlerdir; uygulanacaksa!
Genelgeler; yönetmeliklere yol gösteren metinlerdir; uygulanacaksa!
Yönergeler; anlaşılma güçlüğü çekilen bir konuda üstün asta verdiği yazılı veya sözlü talimatlardır; uygulanacaksa!
Normlar hiyerarşisinde, iç hukukun üstünde yer alan metinler vardır, onlar da uluslararası antlaşmalardır; uygulanacaksa!
***
Hukuk düzeni insanlık tarihinin en büyük buluşudur; uygulanması da insanlığın en büyük başarısıdır.
Silah; kısa süreli olan savaş durumlarında her şeyin üstündedir. Barış ve hukuk ise milletlerin tarihinde en geniş zamanı kapsadığından teknoloji dahil bütün buluşların üstündedir.
İnsanlık öyle bir aşamaya gelmişti ki her türlü endişeyi bir kenara bırakarak “bir cümle” üzerinde anlaşabilmiştir. O cümle kral veya dilenciye, zengin veya yoksula ayrım yapmaksızın eşit uygulansın diye.
İnsanlığın bu aşamaya gelmesi kolay olmadı!
Bir cümlenin, uygulanması gereken bir değer haline gelmesi çok çabayı gerektirdi.
Cümle veya cümleleri tevil ve tefsir gibi kelime ve yorum farklılıkları ile kendi çıkarına uygulamak isteyenler de oldu.
Zayıfların sığınağı olan cümlelere ilk itirazlar, tahmin edilebileceği gibi otoriter yöneticilerden geldi. Her defasında da karşılarında nebileri, resulleri, rahipleri buldular.
Zayıflar; zor zamanlarda yanlarında duran nebileri, resulleri, rahipleri çok sevdi. Resuller de zayıfları.
Tarih; hukuktan yana dik duran din adamları ile anlık buyruklarını hukuk yapmaya çalışan zorba krallar, sultanlar, diktatörlerin amansız mücadeleleri ile doludur.
Ancak tarih boyunca süren bu mücadeleler sonunda kanıtlanan şuydu: Ölüm kusan ordular üstün görünen sayı ve silah güçlerine rağmen yenildiler, herkese eşit uygulanan hukuk ise kazandı.
Zorbalar, hukukun silahsız kazandığını hala anlayamadı.
Bugün de hala hukukla çelik-çomak oynamaya çalışanlar var!
Şunu herkes bilmelidir ki:
Herkes yenilir; kazanan hukuk olur.
Hukukun kazandırmadığını kimse kazanç saymamalıdır.