Kimilerinin Kürt Sorunu, kimilerinin de Güneydoğu Anadolu Bölgesi Sorunu olarak adlandırılan sorunlar, can yakıcı bir şekilde devam ediyor. Ancak sorunun temelde çözümü, dirlik sorunun çözümünden geçiyor. Bu bağlamda çözüm önerileri var, ancak kamuoyunda yeterince tartışılmıyor.
Genel Ekonomik Durum
•Bölgede önemli ölçüde işsizlik var.Gelir dağılımı son derece bozuk.
•İşsizlik; topraksızlık, toprak yetersizliği ve bölgedeki sanayi ve hizmet sektörünün eksikliğinden besleniyor.
•Bu nedenle her yıl yüz binlerce yurttaşımız, Karadeniz, Orta ve Akdeniz Bölgesi’ne iş nedeniyle göç ediyorlar.
•Mevsimlik göçerler 8-10 aylarını şehirlerinden uzak, emeklerini derme çatma çadırlarda neredeyse karın tokluğuna satıyorlar.
Ekonomik Yapı
Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Mardin, Muş, Şırnak, Siirt, Şanlıurfa ve Van illerini kapsayan 6. Tarım Bölgesi’nin (Güneydoğu) ekonomik yapısının özünü hayvancılık oluşturuyor. Bölgedeki tarım işletmeleri üç grupta toplanıyor.
Birinci grubu; pazara tam açılmamış, kendi öz tüketiminin esas alan ve kar amaçlı etkinlik göstermeyen küçük aile işletmeleri oluşturuyor. Birim işletmelerde hayvan sayısı azdır, ancak bölgedeki işletme sayısının büyük çoğunluğu bunlara ait.
İkinci grup;pazara açılmış ticari işletmelerdir. Bu işletmeler, ağırlıklı olarak hayvan ve hayvansal ürünlerin alım ve satımıyla da etkinlik gösterirler. Bu işletmeler genellikle büyük işletmelerdir. Feodal beylere aittir.
Üçüncü grubu ise, feodal beylerin denetimdeki işletmelerdir.Köy ya da daha fazla sayıda köylere sahip beyler, toprak ve hayvanlar üzerinde mutlak egemenliğe sahiptirler.
İkinci ve üçüncü gruba giren işletmeler az sayıda olmakla birlikte toprağın büyük bir kesimine sahiptirler.Kamuoyunu etkileme güçleri yüksek düzeydedir, bu nedenle sorunları bölgedeki tarım işletmelerinin bütünü olarak kabul ettiriliyor(!)
Tarımın Geliştirilmesine Yönelik Çalışmaların Temel İlkeleri
•Feodalite tasfiye edilmeli.
•Desteklemeler ağırlıklı olarak doğrudan aile işletmelerine, yani köye ve köylüye yönelik olmalı.
•Ürünlerin değerlendirilmesinde devlet yatırımları başat olmalı.
•Yetiştiricilerin teknik ve ekonomik örgütlenmesinde her türlü girişimde kamu öne çıkmalı.
•Bölgenin ekonomik yapısının özünü hayvancılık oluşturuyor. Bu bağlamda hayvan türleri açısından koyunculuk temel alınmalı. Çünkü köylüyü köyde tutma ve istihdam gücünü artırma işlevinde koyunculuğun özel bir yeri var. Bölgede et üretiminde en yüksek payı koyun eti oluşturur.
•Tüketim merkezlerine yakın yörelerde entansif süt sığırcılığı, yöresel özelliklere göre arıcılık ve tavukçuluk desteklenmeli.