GÜNCEL EGE YEREL YÖNETİMLER EKONOMİ POLİTİKA SPOR RÖPORTAJLAR YAZAR CAFE FOTO GALERİ VİDEO GALERİ
Kemal ARI
YAZARLAR
4 Nisan 2022 Pazartesi

Atatürk'ün başardıkları…

Atatürk neyi başardı?

O’nun başardıklarını ele alıp alt alta yazacak bir liste her halde çok kabarık olacaktır.

Yarattığı büyük eser, yalnız kendi ülkesinin tarihinin çizgisinin belli bir döneminde bir kırılma yaratmakla ve ulusunun çağdaş dünyaya göre aykırı gidişinin yönünü değiştirerek, onu çağdaşlaşan ülkeler kervanına katılmakla sınırlı değildir.

Buna ek olarak, bulunduğu coğrafyada eski Türkiye’nin kendi yazgı ortaklığı içinde olanlarla paylaştığı ortak yazgının karamsar ve karanlık yapısı üzerinde de yeni ümit ışıklarının doğmasına yol açtı.

Batı ile doğu arasında var olan ayırım, 20. Yüzyıl’da en büyük sınırına ulaşmıştı. Türkiye Hindistan’la birlikte, büyük çöküşün en uç örneklerini oluşturuyorlardı.

Hindistan’ın üzerine çöreklenmiş sömürge, acımasız koşullarını Türkiye’ye de dayatırken, bu kez umulmadık bir direnişle bütünleşen ulusal varlık, Mustafa Kemal Atatürk’ün çevresinde örgütlendi ve çöküşün acımasız süreci içinde yeni bir dirilişe yöneldi.

Bu çöküşün ve çöküşü beklenmedik anda bir umut ve dirilişe yönelten hareketin derinlemesine tarihsel analizini yapmak özellikle gereklidir.

Ancak sonuçta bu gerçeklik, bir içerik ve öz olarak, Türk Ulusu’nun 20. Yüzyıldaki karakterini anlamada son derece önemli ipuçlarını da kendi içinde taşır.

Bu döneme batılılar toplu biçimde “Kemalizm” dediler.

Öyle ki çok sonraları bu döneme adını veren Mustafa Kemal Atatürk de bir ara “Kemalizm” sözcüğünü kullandı.

Bu sözcük, kuşkusuz kendi döneminin özelliklerini kendi içinde taşır ve ona özel bir anlam yüklenmiştir.

Bu anlamı algılamak, bir anlamda Türk Devrimi’nin yapı taşlarını ve oluşum süreçlerini anlayabilmek için de önemli bir anahtar niteliği taşır.

Batı dünyası için onun özünde her şeyden önce inanılmazı gerçekleştiren bir mucizevi etki vardır.

Ancak batıyı tek düze bir varlık olarak düşünemeyeceğimize göre; onun kendi içindeki değişik uçlar ve öne çıkan aktörler, kendi bakış açılarına göre anlam vermek yoluna gitmişlerdir. Bir sosyaliste göre Türk Devrimi ve Kemalizm kendine özgü bir anlam taşırken, elbette kapitalizm ve onun türevleri bu büyük olguyu kendi bakış açılarına göre değerlendirirler.

Doğu dünyasının O’nu algılama biçimi ise bütünüyle ayrı bir boyuttadır.

Öncelikli olarak tıpkı batı dünyasında kimi mahfiller gibi doğu dünyasında da bu büyük hareketi başlangıçta bir düşçü kişiliğin serüveni olarak niteleyenler olmuştur.

Mustafa Kemal Atatürk imgesi, onu ele alan ve üzerine belli bir değerlendirme yapma çabası içine giren kişi ya da kişilerin bulundukları koşullara göre değişiklikler göstermiştir.

Bu açıdan bakıldığında aynı çeşitliliği, yani değişik bakış biçimlerini doğu dünyasında da görmek olanaklıdır.

Doğu dünyasının yaşama bakış biçiminin, ilkesel, öğretisel, ideolojik ve ütopist olmaktan daha çok; dinsel yönden olduğunu düşündüğümüzde, harekete dinsel imgelerle donatılmış bir bakış açısından bakıldığını da kestirmek pek zor değildir.

Bu nedenle Mustafa Kemal algısı ve devrim imgesi, dinsel motiflerle nitelendirilmeye çalışılmış; onda değişik özellikler her ne kadar görülebildiyse bu kez de bu ayrılık, dinle ilişkilendirilmiş değerler dünyasına karşı ne ölçüde yoğunsa, ona göre bir değerlendirme yoluna gidilmiştir.

Kuşkusuz bu bakış biçimlerinin göreceli, bakanın kendine ve ideolojisine göre değişen nitelikler gösterdiğini söylemek durumundayız.

Öyle de olsa; aradan onca yıl geçtiğine ve en azından tarih, 20. Yüzyılın başına göre daha nesnel yönleri olan bir uğraşı olarak ortaya çıktığına göre, sürece daha nesnel bakmamızı sağlayacak yöntemler de geliştirilmiştir.

Kısacası; bugün, yakın geçmişte bu süreci ele alıp nitelendirmeye çalışan bakış açılarının kendi ilkesel özlerine uygunluk ölçüsüne göre bir saygınlığı olmakla birlikte, artık çok daha nesnel bakış biçimlerimizi ortaya koymaya çalışacak birikimlere ve yöntemlere sahibiz.

Bu da konuya daha sağlıklı, ilkesel, bilimsel, yönteme ve analize uygun bakış biçimleriyle bakmamızı kolaylaştıracak birikimi önümüze sunmaktadır…