Büşra ÇETİNKAYA / EGEDESONSÖZ – Domates üreticileri fabrikaların alım politikası sebebiyle zor günler geçiriyor. İzmir’den Bursa’ya ülkenin birçok yerinde domates üreticileri, fabrikanın alım fiyatlarını düşürmesinden dolayı isyan etti, eylemler düzenledi.
Manisa’nın Salihli ilçesinde ise kavun üreticileri, alıcıların tarladaki tüm kavunlara 100 bin ila 300 bin lira arasında rakam vermesi üzerine zarar etti, ürünlerini halka ücretsiz olarak dağıttı.
Egedesonsöz’e konuşan İzmir Ziraat Odası Başkanı İbrahim Erdallı, tarımda yaşanan krizi ve üreticinin yaşadığı sıkıntıları anlattı.
‘ÇİFTÇİ EKTİĞİ HER ÜRÜNLE ZARAR EDİYOR’
Erdallı açıklamasında “Çok plansız bir üretim oldu. Bakanlık bunu yönetemedi. Buğdaydan kavuna karpuza kadar çiftçi, ektiği her ürünle zarar ediyor. Meyveden de zarar etti, domates zamanı geldi, zarar etti. Çiftçi ne yapacağını şaşırdı. Sözleşmeli çiftçilik yapanlar var, onlara da fabrikalardan yeterli talep gelmedi. Piyasada domates fazlalığı var. Salça ihracatının da durdurulduğu söyleniyor. Sözleşmeli domates bol olduğu için fabrika, çiftçiye kamyon göndermedi, ürününü aldı, bekletti. Böyle giderse 1 ay sonra 100 TL’ye domates bulamayız. Domates üreticisi perişan, kavun-karpuz üreticisi perişan. Çiftçinin yetiştirdiği hiçbir ürün para etmedi. Buğdayla başladı, arkasından çiftçi şu ürünle bir kendimi toparlarım diyemedi. Çiftçi borç batağında. Ne Ziraat Bankası’na borcunu ödeyebilir ne özel bankalara… Salça fabrikaları alacağı kadar domatesi alıyor, geri kalanı kalıyor” dedi.
ÇİFTÇİYE DESTEKLEME YAPILMAZSA ÖNÜMÜZDEKİ YIL ÜRETİM TAMAMEN DURUR
Üreticinin hem maliyetler açısından hem de ürünün satışı açısından zorlandıklarını belirten Erdallı, “Çiftçiyi üretime küstürecekler. Toprak Mahsulleri Ofisi daha önce birçok ürünlerde müdahale alımı yaparak piyasaya çıkarmıştı. Bununla ilgili bakanlık da bir adım atarsa olur, eğer bakanlık adım atmazsa çiftçi biter. Bu durum dalga dalga ülkenin her yerine yayıldı. Üretici krizi önce domates erkenci olduğu için İzmir’de başladı, bizden sonra Bursa’ya sıçradı. Marketlerde soğanın kilosu 10 lira… Çiftçi bu kadar ezilemez. Bugün domates toplama maliyeti 5 lira, gidiyorsun fabrikaya. Fabrika, 2 liraya domates almaya çalışıyor. Bakanlık çiftçiyi domates fazlalığına karşı uyarabilirdi. Üretici de başka bir ürün ekerdi. Domates üreticisi, mısıra yöneliyor, mısır para yapmıyor. Pamukçunun durumu da iç açıcı değil. Meyve sektörü de aynı sıkıntıyı yaşıyor. İzmir’de birçok bölgede 10 çeşit şeftali yetişiyor. İşçi maliyetleri aşırı yüksek geliyor. Çiftçiye destekleme yapılmazsa önümüzdeki yıl üretim tamamen durur. Çiftçi ekemeyecek, mecburen duracak. Ne mazot alacak gücü kalacak ne gübre alabilecek” ifadelerini kullandı.