Diren ÇELİK / EGEDESONSÖZ - EGİAD Think Tank çalışmaları kapsamında yayınlanan “İzmir Girişimcilik Araştırma Raporu” son sonuçları, EGİAD’da düzenlenen basın toplantısı Türkiye Raporu Direktörü Can Selçuki’nin katılımıyla kamuoyuyla paylaşıldı. Raporda, İzmir’in girişimcilik ekosistemini ele alan, somut politika önerileri ve İzmir için yol haritası olabilecek stratejiler sunan veriler yer aldı.
Toplantının açılış konuşmasını gerçekleştiren EGİAD Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer, girişimcilik konusunun dünyadaki gelişmeler ile paralel olarak ülkemizde de 2010 yılından bu yana gündeme geldiğini hatırlatarak, “Gerek kamunun gerek özel sektörün gerekse sivil toplum örgütlerinin ilgisi girişimcilik alanına kaymıştır. EGİAD da o dönemlerde buna kayıtsız kalmamış, yaklaşık 13 yıldır girişimcilik üzerine çalışmalar gerçekleştirerek, bölgesinde öncü bir noktaya gelmiş ve adeta bir referans noktası olmuştur. EGİAD Melekleri inisiyatifiyle de bölgedeki tek melek yatırım ağı olarak, girişimciliğin baştan uca her noktada gelişmesi için çalışmalar gerçekleştirmiştir. Güncel rakamları vermek gerekirse bugüne kadar da 30 girişime yaklaşık 3.5 milyon dolar da yatırım yapmıştır” dedi.
ÖNCELİKLE MEVCUDU BİLELİM
EGİAD Melekleri Yatırım Ağı, İzQ Girişimcilik Merkezi, İzQ İnovasyon Merkezi ile İzmir’de girişimciliğin odak noktasında yer aldıklarını hatırlatan Yelkenbiçer, “İzQ Girişimcilik Merkezi, fikir aşamasından globalleşme aşamasına kadar tüm süreçlerde girişimcilere destek veren bir ortam sunan ve girişimcileri tüm ekosistem aktörleri ve kurumlar ile bir araya getiren bir merkezdir. İzQ İnovasyon Merkezi ise; inovasyon kapasitesi yüksek, büyük ve orta ölçekli firmaların konumlandığı, bu firmaların yolun başındaki girişimciler ile etkileşiminin en üst düzeyde tutulduğu bir merkez olarak konumlandırıldı. İzQ’daki bu ortak vizyon da bizleri İzmir Girişimcilik Araştırma Raporu’na getirdi. Öncelikle mevcudu bilelim, girişimcilik şehirleri arasında Türkiye’de neredeyiz, Dünya’da neredeyiz tespitini yapalım ve kentin tüm bileşenleriyle ortak vizyon doğrultusunda, politika önerileri çerçevesinde çalışmaya devam edelim” diye konuştu.
DAHA REFAH GELECEĞE TAŞIYACAK
Girişimciliği dernek olarak çok önemsediklerine dikkat çeken Yelkenbiçer, “Girişimciler tarafından yeni işler kurulması ülkemizi güvenli ve refah bir geleceğe taşıyacak en önemli unsurlardan biri. Fakat Türk toplumunun girişimci olarak yetişebileceği, 21. Yüzyıl yetkinlikleriyle dolu bir eğitim alması, araştırma, geliştirme ve hayat boyu öğrenme olanakları bulabilmesi, girişimci bakış açısının ve girişimcilik davranışlarının özendirildiği bir ülke olmamız da bizi daha da güvenli ve daha da refah bir geleceğe taşıyacaktır. Cumhuriyetimizin İkinci Yüzyıl’ına girerken de hukukun üstünlüğünün tesis edildiği bir ortamda girişimcilerimiz ile ülkemiz yenilikçi teknolojilere imza atacak, yeşil dönüşümü tamamlayacak, dijital dönüşümde ve bilimsel gelişmede öncü olacak, beyin göçünün önüne geçecek, refahı daha adil dağıtacak, toplumdaki tüm eşitsizlikleri ortadan kaldıracak. Biz buna yürekten inanıyoruz. Dilerim ki, İzmir Girişimcilik Araştırma Raporumuz bölgemize ve şehrimize faydası olacak adımların atılmasına, hayalimiz ve hedefimiz olan İzmir’in dünyanın önde gelen girişimcilik merkezlerinden birisi haline gelmesine vesile olur” dedi.
İZMİR’İN YÜZDE 38’İ İŞ KURMAYI DÜŞÜNMÜYOR
Toplam bin 42 katılımcı ile hazırlanan İzmir Girişimcilik Raporu’nu sonuçlarını sunan Can Selçuki, “İzmir’in yüzde 38’inin yeni bir iş kurmayı düşünmediği ortaya çıktı. Katılımcıların yüzde 30’u 3 yıl içerisinde yeni iş kurmayı hedeflerken, yüzde 12’sinin ise bir işi devretmiş ya da kapatmış bulunmak olduğu ifade edildi. Her 10 katılımcıdan 8’i yeni bir iş kurmanın bir yıl öncesine kıyasla daha zor olduğunu düşünürken, İzmir’de iş kurmanın kolay olduğunu düşünenlerin oranı ise yüzde 26’da kaldı.” İfadelerini kullandı.
Yatırımcıların teknolojik start-up girişimlerinin finansman olanaklarından haberdar olmakla birlikte, bu olanaklara bir takım eleştirileri olduğunu dile getiren Selçuki, “İzmir’de yatırımcıların belirli sektörlere odaklanıp diğerlerini ihmal ettiği, devlet desteklerinin sektör özelinde ihtiyaçlara hitap etmediği yönünde yorumlar yapıldı. Devlet fonları özelinde en sık yapılan eleştiri ise harcanan efor, maliyet ve elde edilen destek arasındaki orantısızlık oldu. Pek çok kişi ise bürokratik prosedürlerin zaman alıcı ve karmaşık olduğundan yakındı.” diye söyledi. “Önümüzdeki üç ay içerisinde İzmir’de iş kurmak için iyi fırsatlar olacak” sorusuna yüzde 56 ile “Katılmıyorum” cevabı alınmıştır” diyerek sözlerine devam eden Selçuki, “Gelecek beş yılda finansmana erişimin kolaylığı hakkında beklentiniz nedir? sorusuna ise yüzde 36 ile “Daha zor olacak” cevabı verilmiştir. Teknolojik start-up girişimcileri, İzmir’deki ekosistemi çoğu zaman tümüyle yeterli değerlendirmezken, özellikle ekosistemi uzun süredir tanıyan ve İzmir’de girişimcilik faaliyetlerini sürdürenler, İzmir’in zaman içerisindeki gelişimine vurgu yapmaktadır. Bazı katılımcılar İzmir’in yeni bir girişimci merkezi olma yolunda büyük bir potansiyel taşıdığına değinmişidir.” dedi.
BİRARADA OLMAK ÇOK MÜHİM
Raporda yer alan bulgulara yer veren Selçuki, “Bir şehirdeki girişimcilik eğilimlerini ölçüyor. İzmir’e indirmek istedik. İzmir’in evrimini takip etmek istedik. Raporun esas meselesi bunu yıllara yaymak. Girişimciliği desteklemek adına her tuşa basmak yerinde olmaz. 1012 katılımcılı anket yaptık. Kategorize edilen 3 tip var. İzmir’de genç STK’da yaşlı STK’da, valilik de aynı hedefe yürüyor. Bir arada olmak çok mühim. 20 ilçede bu anketi gerçekleştirdik. 2018 yılının Kasım ayından beri özel sektörün borçlanma maliyeti arttı. Bu maliyetler girişimcilerin iştahını kabartan maliyetler değil. İzmir’de bundan nasibini alıyor. Pandemi döneminde iş kurmak için fırsat doğdu diyenler yüzde 37. Son 2 yılda kendi işini kurdum diyenler ise yüzde 40. Kendi işini kuranlar yüzde 80’i eş dost akraba yardımı ile yapıyor. Buradaki sıkıntı İzmir’de start up yapmak için yeterli girişimcilik yok ya da haberdar değiller. İzmir’in akıllı finansman açığı var. Akıllı finansman demek aynı zamanda başka girişim ve yatırımlarla, networkü genişletmek ile mümkün olur. Ankette finansmana erişmek konusunda sıkıntı olduğu ortaya çıkıyor. Katılımcılar açığın ilerleyen dönemlerde daha da artacağını düşünüyor. Deprem ağır tablolar ortaya çıkardı. İzmir için başka bir girişimcilik ekosistemi yarattı. Girişimci olanların baktığı iki yer var. Biri Antalya Biri İzmir” dedi.
FIRSAT GİRİŞİMCİLİĞİ HERKESİN DİLİNE DOLANMALI
Raporun ardından girişimcilik önerilerini açıklayan Selçuki, Fırsat ve ihtiyaçtan doğan girişimcilik olmak üzere 2 tür girişimcilik var. Fırsat girişimciliği belirli sermaye görüp orda girişimcilik yapılmasıdır. Sadece geçim sağlamak değil, yüksek katma değerli ürün yaratma amacı vardır. İzmir’in girişimciliği, yüksek teknolojili bir start up üzerine olmalı. İzmir’in sermayeye sahip olmayan yerler geleneksel girişimciliği yapsın. İzmir’deki bütün teknoloji start uplarını bir araya getirilmeli. İzmir’in bu yöndeki potansiyelini anlatmak için anket değil girişimcileri İzmir’in elçileri haline getirmeli. İzmir’i yukarı çekecek bir kitle var. Bunun için de fırsat girişimciliği yapabilenleri buraya çekmeli. İzmir’deki start upları daha iyi tanıtmak gerekiyor. İzmir hem büyük hem de daha homojen paydaşlar aynı hedef için yürüyebiliyor. Bu İstanbul ve Ankara’da yok. Fırsat girişimciliği lafını herkesin diline dolamalı. İzmir’in stratejik hedefi haline getirmeli. Vali de, Tunç Başkan da fırsat girişimciliğini konuşmalı" ifadelerine yer verdi.