Gerçekçi ve ayakları yere basan bir program olduğu fikrinde birleşen iş dünyası temsilcileri, özellikle 2023 beklentilerinin son derece gerçekçi olduğunu, ancak 2024 enflasyon ve büyüme hedeflerinin gerçekleşmesinin zor olduğunu belirttiler.
İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener:
Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız tarafından kamuoyu ile paylaşılan 2024-2026 Orta Vadeli Programda, Odamız tarafından önerilen öngörülebilirlik, tutarlılık, bütünsellik, işlevsellik gibi ana kavramların yanı sıra enflasyonla mücadele, vergi sistemi, yeşil-dijital dönüşüm, girişimcilik eko sisteminin güçlendirilmesi gibi konuların yer almasından memnuniyet duyduk.
2023 yılsonu enflasyon tahmini Merkez Bankası’nın üst sınırı olan %62’nin üzerinde %65 olarak belirtiliyor. 2024 ve sonrası için ise tahminler aynı. Büyüme tahminleri ise 2023 için %4.4, 2025 için %4 ve bir önceki OVP’ye göre düşüyor.
Yeni OVP’yeönceki Programlardan farklı olarak yapısal reformların dahil edilmesi ve bu başlıkların detaylandırılması, 2023 yılı 2. yarıda turizm ve ihracatın katkısıyla ekonomik büyümenin % 4,4 olarak hedeflenmesi ve dönem içerisinde % 4-5 aralığındaki büyüme hedeflerine ulaşırken aynı zamanda enflasyonla mücadeleye kararlılıkla devam edilecek olmasını önemsiyoruz.
İş dünyası olarak en çok önem verdiğimiz yatırım, istihdam, üretim ve ihracatın geliştirilmesi hedeflerimizin yanı sıra ikiz dönüşüm olarak görüşülen yeşil ve dijital dönüşümün OVP’de geniş olarak yer alması da, uzun zamandır bu konuda projeleri olan bir Oda olarak bizleri motive etti.
YineSayın Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan Sera OSB kurulması yönünde çalışmaların hızlandırılacak olmasıve OVP kapsamında sera yenileme yatırımlarına daha fazla destek verilecek olmasını da kardeş kurumlarımızla çalışmalarını sürdürdüğümüz Tarımsal OSB Projelerimiz kapsamında çok değerli buluyoruz.
Sonuç olarak, bundan sonraki sürecin, enflasyonu düşürme kararlılığını göstermesi açısından kritik bir zaman dilimi olacağını düşünüyoruz. Merkez Bankası’nın adımları ile enflasyonu düşürmek için bir alan yaratıldı ve bu adımlar, Orta Vadeli Program ile desteklendi.Bu nedenleEkonomi Yönetimininuyguladığı rasyonel kararların benzer hızda ve kararlı bir şekilde sürmesinin ve OVP’de ele alınan konuların takvim süreleri içerisinde hayata geçmesinin ülkemiz ekonomisi açısından önemli olduğunu düşünüyoruz.
OVP’nin gerçekçi tahminler ve bir düzenleme takvimi verdiği için reel sektörümüzeyol göstereceğine inanıyoruz, ama enflasyonununaçıklanan büyüme oranlarıyla nasıl düşeceğine dair detayların da belirlenmesi gerektiğini düşünüyoruz.
BASİFED Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Kasalı:
Öncelikle Orta Vadeli Plan ülkemize hayırlı olsun. Önümüzdeki süreçte daha derinlemesine değerlendirme fırsatı bulacağımız OVP’nin genel hatları itibariyle daha ayakları yere basan, reel ekonomik duruma göre daha gerçekçi bir OVP olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle 2023 hedefleri konusunda enflasyon beklentisinin yükseltilerek yüzde 65’e revize edilmiş olması, gerçeği yakalama noktasında atılan adımların sürdüğünü gösteriyor. Diğer beklenti ve hedeflere de baktığımızda 2023 hedeflerinin son derece gerçekçi belirlenmiş olduğunu görüyoruz. Ancak 2024 ve sonrasının beklenti rakamlarına baktığımızda fazla iyimser bir tablo ile karşı karşıyayız diyebiliriz. Özellikle yapısal reformların da yedi başlık halinde OVP’ye girmesini olumlu buluyoruz. Önemle altını çizmek isterim ki, planlar ne kadar gerçekçi olursa olsun, onun uygulanma iradesinin ortaya konulması gerekiyor. Bugüne kadar planların çok uygulanmadığını düşünürsek, bu OVP için temennimiz firesiz uygulanmasıdır.
İZSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Küçükkurt:
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın başlıklarını kamuoyu ile paylaştığı OVP’nin Türkiyemiz için hayırlı olmasını diliyorum. 2023-2026 arasındaki enflasyon, döviz kuru, büyüme, istihdam ve GSMH anlamında hedeflerin paylaşıldığı OVP’nin ekonominin gerçeklerine uygun hazırlandığını söyleyebiliriz.
Rakamlar boyutuyla baktığınızda TÜFE yıl sonu yüzde 65 revizyonunun önemli olduğunu görüyoruz. Ciddi bir bu. düzeltme yapılmış oluyor. Ancak 2024’de enflasyonun yüzde 33’e düşmesi çok kolay değil. Merkezi bütçe harcamaları ve rakamları 2023 yılı bütçe giderleri revize edilerek yükseltildiğini görüyoruz, depremin etkisinin buraya yansıtılmış olduğunu görüyoruz.
Bu OVP’yi diğer OVP’lerden farklı kılan bir diğer konu da öncelikli yapısal reform alanların belirlenmiş olması. Bu yapısal reformlar her ne kadar her zaman dillendirilen konular olsa da bunların kalem kalem OVP’ye girmiş olmasını olumlu buluyoruz.
EGİAD Ege Genç İş İnsanları Derneği Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer:
OVP ile Ekonomimizin 2024, 2025 ve 2026 yıllarına ilişkin yol haritası belli oldu. Büyümenin 2026'da yüzde 5'e çıkarılması öngörülen programda kişi başı gelirin 15.000 dolara çıkarılması planlanıyor. Önceki yıllara göre hedefler açısından daha gerçekçi, piyasanın tahminlerine ulaşan rakamları görüyoruz. Enflasyonla mücadele var. Gerçekçi bir program olduğu için eğer yüksek bir kararlılık gösterilir ise üç yılın sonunda hedeflere ciddi ölçüde ulaşılabilinir. Özellikle gençlerin ve kadınların iş gücüne katılım oranlarını hedeflemek ve yakalamak önemli. EGİAD Think Tank raporu kapsamında şu anda “neet” dediğimiz ne istihdamda ne de eğitimde olan; işsiz gençlere yönelik bir rapor hazırlatıyoruz bu anlamda bizim için açıklanan hedefler çok önemli ve takip edeceğimiz rakamlar olacaktır. Yine bu sene başında yayınladığımız girişimcilik ana başlığındaki EGİAD Think Tank raporumuzda önerildiği gibi yeşil dönüşüm ve dijital dönüşümün ekonomimiz için çıkış noktası olarak görülmesi gerektiğine yürekten inanıyoruz. EGİAD olarak sürdürülebilirlik ve alt başlıkları bizim için çok önemli; bunun bir bileşeni de temiz enerji konusu. İstanbul Finans Merkezi’nde kurulacak olan enerji borsasını bu anlamda büyük bir merakla bekliyoruz. Bunun ekonomik yanına bakarsak geçen yıl 96.5 milyar dolarlık enerji açığımız vardı; bu açığı azaltacak ve kapatacak bir oluşum olmasını da temenni ediyoruz. Son olarak büyümenim odağına girişimcilik ve inovasyonun alınmasını ve girişimciliği destekleyecek finansal enstrümanların çeşitlendirilmesini istiyoruz. Üniversite- kamu- sanayi üçgenindeki iş birliği alanlarının çoğaltılmasının hedeflenmesini oldukça önemli bir strateji olarak görüyoruz. Bu fikirlerimiz doğrultusunda raporu oldukça olumlu buluyor ve yapısal reformlara acilen başlanmasını temenni ediyoruz
İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli:
Öncelikle yeni Orta Vadeli Programın ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum. Programın uygulanmasında gösterilecek kararlılığın tüm paydaşlar tarafından sahiplenilmesine ve hedeflere ulaşılmasına önemli katkısı olacağını söyleyebiliriz. Seçimden sonra rasyonel politikalara dönüşün ısrarla vurgulanması, mali disiplin yolunda kararlar alınması ve şeffaflık açısından önemli adımlar atılması, bir güven ikliminin oluşması için çok değerli.
Programın 4 temel amacında sanırım toplumun tüm kesimleri olarak hemfikiriz:
• Makroekonomik ve finansal istikrarın sağlanması,
• Enflasyonun tek haneye düşürülmesi,
• Yatırım, istihdam, üretim, ihracat perspektifinde büyüme ve istihdamın devam ettirilmesi,
• Ve sosyal adalet ve refahın güçlendirilmesi.
Bunların tamamı doğru teşhisler ve hedefler. Programa ek olarak tarımsal üretim ve ticaret özelinde de yenilikçi bir programa sektörümüzün ihtiyacı olduğunu ekleyebilirim. Küresel gelişmelerde düşünüldüğünde 2023 ve 2024 yıllarının zor geçeceğini öngörüyoruz. Programın uygulanmasındaki kararlılık aydınlığa çıkmamız için önemli. Bu kapsamda bizde üzerimize düşen her türlü desteği vermeye hazırız.
KESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Mutlu Can Günel:
OVP’nin ülkemize, iş dünyamıza, tüm vatandaşlarımıza hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Genel hatları ile değerlendirdiğimizde gerçekçi, reel ekonomiye uygun tespit ve hedefler konulduğunu görüyoruz. Enflasyon rakamlarının güncellenerek beklentinin yıl sonu için yüzde 65’e yükseltilmiş olmasını gerçekçi buluyoruz. Bu gerçekçi yaklaşımın merkezi hükümet tarafından yapılmış olması, seçimlerden sonra yeni ekonomi yönetiminin Ortodoks politikalara dönüşün ve yeni ekonomi politikasının devam ettiğini bize gösteriyor. Bu OVP’nin geniş katılımla, Cumhurbaşkanı’nın da hazır bulunduğu bir ortamda açıklanmış olması, arkasında politik desteğin olduğunu ve hedefe ulaşma noktasında siyasi iradenin de bu OVP’nin arkasında olduğunu düşünüyoruz. Yapısal reformların OVP içinde bir başlık olarak değerlendirilmiş olması son derece önemli. En önemlisi ise programa sadık kalınarak, rasyonel hedefler ve bu hedeflere gidiş yollarının belirlenmesi ve uygulanması sağlanmalı. Yoksa bu açıklamalar iyi temennilerden öteye geçemez.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi:
Dünya genelinde uygulaması olmayan Türkiye ekonomi modeline geçilmesi sonrasında 85 milyon Türk halkı çok zor bir süreç yaşadı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in rasyonel bir ekonomik modele geçildiğini söylemesi sonrasında kamuoyu ile paylaşılan Orta Vadeli Programdaki hedeflerin yakalanması için var gücümüzle çalışacağız. 302,2 milyar dolar iddialı bir hedef olmakla birlikte Türk ihracatçısı bu hedeflere ulaşabilecek bilgi birikimi ve kabiliyete sahip. Üretimin devamı için uygun finansman modelleri hayata geçerse ihracat hedeflerimizi tutturabiliriz. İhracat hedeflerimizi tutturduğumuzda istihdam, büyüme, enflasyon, cari açık ve diğer hedeflerin tutmasını da kolaylaştırmış oluruz. Bugün açıklanan OVP’de 2023 yılı sonu enflasyon hedefimiz yüzde 65. TÜİK’in açıkladığı TÜFE rakamlarının piyasadaki gerçekleşmelerin uzağında kaldığı konusunda ekonomistlerimizin görüş birliği söz konusu. Hedeflerin gerçekleşmediği OVP’lerin sonuncusunu geride bıraktığımıza inanmak istiyoruz.