2018’in ilk günü 3.76 TL. olan Dolar…
10 Ağustos Cuma akşamı 6.22 TL.’ye fırladı...
Cumhurbaşkanı Erdoğan o gün…
Türkiye’nin kararlılığını dile getirdi…
“Ekonomik savaşı kaybetmeyeceğiz”
Ardından…
Bayburt’taki konuşmasında…
“Yastık altındaki dolarları bozdurun” çağrısı yaptı…
O sırada Euro 7.10 TL. olmuştu…
***
48 saat sonra…
12 Ağustos Pazar gecesi…
Saatler 22:40’ı gösterirken…
Gözlerimiz faltaşı gibi açıldı…
1 Dolar 7 Lira 10 Kuruş…
1 Euro da 8 Lira 4 Kuruş oluverdi!
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak…
Ard arda açıklamalarla…
Türkiye’yi rahatlatmaya çalıştı…
Gece boyunca sosyal medya çalkalandı…
Pazartesi (Dün öğlen…) bu satırları yazarken…
1 Dolar 6 lira 86 Kuruş…
Euro ise 7 Lira 87 Kuruş olmuştu…
Devlet Baba acil önlemleri ardı ardına aldı…
Hiç zaman kaybetmedi…
Merkez Bankası…
10 milyar lira, 6 milyar dolar ve 3 milyar dolar altın cinsi likidite…
Piyasaya pompalandı…
Bu arada…
Türkiye’nin “kabus”tan kurtulmasını isteyenler…
Birden 14 yıl önceyi hatırladı…
“Acaba TL.’den bir kez daha altı sıfır atma”
İşe yarar mıydı?
Öyle ya…
TL.’den “altı sıfır” atılmasını öngören yasa…
1 Ocak 2005’te yürürlüğe girmişti…
Çok cesur ve kararlı bir adımdı…
***
O günlere dönelim…
2005’in ilk günlerinde…
Yıllık enflasyon 7.72’ydi…
1 Dolar 1.34 TL’ydi…
1 Euro 1.81 TL’yi geçmiyordu…
O sırada…
Dünyadaki en büyük kupürlü banknot olan 20 Milyon TL…
Sadece Türkiye'de kullanılıyor ve…
Paramızın itibarını olumsuz yönde etkiliyordu…
***
Ekonomi bilgisine güvendiğim…
Prof. Dr. Ufuk Tutan’a sordum:
“Türk Lirası’ndan yine altı sıfır atmak işe yarar mı?”
Bakın neler dedi…
***
“Türk Lirası’ndan altı sıfır attığımız günleri hatırlayalım…
Enflasyon çift haneli rakamlardan kurtulmaya başlamıştı…
Genel bütçe stabil (sabit) veya…
Stabil olacağının neredeyse kesinleştiği günlerdi…
Bugün ise…
Enflasyon tekrar çift haneli rakamlara doğru ilerliyor…
Bütçe de ciddi açıklar veriyor…
Yani…
TL.’den 6 sıfır atıldığı yılların tersine…
Bir ekonomik durum yaşıyoruz…
Eğer Türk Lirası’nın bu hızlı değer kaybını…
Kısa sürede engelleyemezsek…
En çok altı ila dokuz ay içinde…
Çift haneli enflasyon…
Tahmin edilenden çok daha hızlı artış gösterebilir!
Hele hele bu olumsuz tablo üç-beş yıl sürerse…
İşte o zaman TL.’den altı sıfır atmak…
Belki yeniden gündeme gelebilir!
Ancak…
2004 yılının ekonomik durumundan…
Çok farklı ve oldukça zıt olan 3 ila 5 yıl sonrasındaki bu senaryoda…
Enflasyonu hızla artan ve yüksek bütçe açığı bulunan…
Bir ekonominin para biriminden çokça sıfır atmak…
Yüksek akıntıya karşı tek kürek çekmek ile aynı anlamına gelir…”
***
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözü ile başlamıştık…
Dün yaptığı en taze açıklama ile nokta koyalım:
“Bugün yaşadığımız hadisenin ne 1994, ne 2001, ne 2007 kriziyle bir ilgisi yoktur… Gerçekten bambaşka bir durumla karşı karşıyayız…”
O zaman ne diyelim:
“Allah o İzmir’deki o papazı bildiği gibi yapsın!”
Sonsöz: “Üzüleceğiz; ama hayatın devam ettiğini unutmadan… Sevineceğiz; ama sevindirilmeye muhtaç olanları hatırlayarak… / Zata…”