"Trafik adabı" diye bir şey var.
Kurallara uymayanlar, böyle bir tanımı bilmez.
Yazılı olan kuralların dışında...
Yazılı olmayan kurallara da uymak zorundayız trafikte...
***
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanmış şahane bir kitap var; adı, Trafik Adabı...
Hazırlayanlar, Gazi Üniversitesi'nden Yard. Doç. Seda Hatipoğlu ve Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu'ndan Doç. Dr. Yeşim Yasak...
Radyo Trafik İzmir, bu güzel eserde de yer alan "Trafik adabı" bilgilerini dinleyicilerine aktarıyor.
Ben de bir trafik dostu olarak, bu kitaptan alıntılar yaparak siz sevgili okurlarımızı bilgilendirmek istiyorum.
Her pazar günü Egedesonsöz'den o bilgileri sizlere aktaracağım.
***
Nedir trafik adabı?
Türk Dil Kurumu, 'adap' kelimesini 'yol, yordam' olarak açıklıyor.
Trafik adabı, o topluluktaki insanların trafikte birbirlerine karşı davranış şekilleridir.
Trafik psikologları, yaşam tarzı ile araç kullanmanın, ilişkili olduğunu belirtiyor.
Yani...
İnsan, nasıl yaşarsa, öyle araç kullanır.
Trafik adabı açısından bunu değerlendirmek gerekirse, bir toplumdaki kişiler, birbirlerine nasıl davranıyorlarsa, birlikte yaşama, yol yordamları neyse, trafikte de aynı adap içinde davranırlar.
Yazılı kurallara uyma yönünde bir trafik adabı vardır.
Sürücü, araç kullanırken yapacağı bir kural ihlalinin sonucunun, sadece maddi cezası olduğunu düşünmemelidir.
Trafikte yapacağı bir kural ihlalinde, kendi canını ya da sevdiklerinin canını tehlikeye attığının farkında olmalıdır.
Bu farkındalığı kazanmak için yapılması gereken, trafikle ilgili tüm kuralları ve nedenlerini öğrenmektir.
Bilgi olmadan, farkındalık olmaz.
Bu nedenle sürücü, her bilgiyi özümsemeli, her kuralın altında yatan güvenlik gerekçelerini sorgulamalı, öğrenmelidir.
Trafik adabı; trafikte sorumluluk, yardımlaşma, tahammül, saygı, fedakarlık, sabır gibi değerlere sahip olabilmeyi gerektirir.
Lütfen şunu unutmayalım!
Trafikte hiçbir zaman tek başınıza değilsiniz.
Trafik ortamını her zaman diğer yol kullanıcılarıyla paylaşmak durumundasınız.
Bu ortamda olumlu bir trafik adabı oluşturulmamışta, trafik güvenliğinin sağlanması mümkün olmayacaktır.
Trafik güvenliği açısından evrensel trafik kuralları kadar olumlu trafik adabının oluşturulması da çok önemlidir.
Trafik kuralları, ne yapılması gerektiğini belirlerken, trafik adabı da bu kuralları kişiler tarafından ve her koşulda güvenliği sağlamak amacıyla uygulanıp uygulanmayacağını belirlemektedir.
***
Unutmayınız ki, güvenli, dikkatli, sorumlu davranmak, üzgün ve pişman olmaktan iyidir.
Sorumluluk duygusu taşıyan sürücü, sadece araç kullanmayı değil, aynı zamanda kendine hakim olmayı da öğrenmelidir.
Sürücü belgesi sahibi olmak demek, topluma bir "söz" vermek, demektir.
Sürücü, bu belgeyle, "Ben cbir canlıyı öldürme ve çevreye zarar verme potansiyeline sahip olan aracı, güvenli bir şekilde ve kimseye, hiçbir şeye zarar vermeden kullanmak için gerekli bilgileri aldım, bunları uygulamak için gerekli kişilik özelliklerine, yetişkinliğe ve sorumluluk duygusuna, psikoloji, fiziksel uygunluklara sahibim" demektedir.
Sürücü, direksiyon başındayken, topluma verdiği bu sözü tutmakla yükümlüdür.
***
Örneğin bir sürücü, sürekli şerit değiştirerek araç kullanırsa, çevresindeki sürücülerin dikkatinin dağılmasına ya da panik yapmalarına sebep olabilir. Bunun sonucunda sürücünün kendi hatalı davranışı yüzünden başka sürücülerin kaza yapma riski artacaktır. Bu sürücü, başkalarının canına ya da malına zarar verme sorumluluğunu üstlenebilecek midir?
Bir bir başka örnek...
Ailesiyle birlikte yolculuk yapan bir sürücü, aracını hız limitlerini aşarak sürdüğünde, ailesinin hayatını da tehlikeye atmış olacaktır. Bu sürücü, hız ihlalinden kaynaklanan olası bir kazada sevdiklerinin canını riske atma sorumluluğunu üstlenebilecek midir?
***
Haftaya yine "Trafik Adabı"nda görüşmek ümidiyle...
Kazasız belasız yolculuklar!