Bize çocukken şunu öğretmişlerdi:
Sofrada ekmeğinden lokma bırakma…
Başka ne öğretmişlerdi?
Sokağa “kazara” atılmış ekmek parçası görürseniz…
Öpüp, yükseğe koyun…
Neden?
Çünkü ekmek, alın terinin simgesidir…
Ve bütün dinlerde…
Tanrı’nın kullarına nimeti olarak övülmüş…
Kutsal sayılmış bir gıdadır…
Hala öyle, değişen bi’şi yok…
***
Ekmek…
Nimettir… Emektir… En saygın gıdadır…
Mesela…
Geçinmek için iş bulmak, para kazanmak zorlaşınca…
“Ekmek aslanın ağzında” deriz!
Mesela…
Neden, “Ekmekle oynayanın ekmeğiyle oynanır!” derler?
Çünkü…
Başkasının kazancına engel olan, bir gün mutlaka aynı duruma düşer!
Yine mesela…
Çalışmayıp, başkasının kazancıyla geçinenlere…
“Oh, ne ala… Ekmek elden, su gölden!” diye sitem etmez miyiz?
***
Hayatımızın vazgeçilmezidir ekmek!
Nesiller boyu…
Fırıncı esnafı “kalburüstü” kabul edilir…
O zanaatın yeteneklerine hep…
Açları doyuran “usta” gözüyle bakılırdı…
Hatırlar mısınız?
Fırının olduğu mahallede kimse yatağa aç girmezdi…
Kimse çöpe ekmek atmazdı…
Artıkla “ekmek tatlısı” yapılırdı…
Ufalayarak kuşlara yem olarak verilirdi…
Bayat ekmek atılmaz; köftenin içine harç olurdu…
Bi’rakam söylesem…
Hepimiz “Aboooo!” deriz…
Türkiye’de her gün yaklaşık 6 milyon ekmek çöpe gidiyor…
Bu günde 7-8 milyon liranın buhar olması demek…
Yazık değil mi?
***
Kaldı ki, bayat ekmekten neler yapılır, neler…
İkinci Dünya Savaşı sırasında…
Atalarımızın “karne” ile nasıl ekmek aldıklarını anlatmaları…
Bugünün gençlerine “garip, hatta gerçek dışı” gelebilir…
Önemli değil…
Önemli olan bayat ekmekten de yararlanabilmektir…
Açlık, sofuluğu bozar…
Bu ne demek?
Bir insan aç kalırsa sakıncalı her şeyi yapar(!)
***
Ege’de SonSöz’ün dünkü manşetlerinden biri…
“Geliyorum…” diyen, yeni bir sıkıntının habercisiydi…
Her şeye zam gelince…
Fırıncı esnafı dayanamadı o kocaman yüke…
Takvimler, 24 Kasım 2021’i gösterirken…
İzmir’de 230 gram ekmek 2,5 TL. oldu…
Oysa…
Daha bir gün önce bu kadim şehirde üretilen…
200 gram ekmek 2 TL.’ye satılıyordu…
24 saat içinde…
İzmir’in ekmeği 30 gram’cık ağırlaşmış; fiyatına ise 50 kuruş eklenmişti…
Mazeret ortaydı ve fırıncı haklıydı…
Piyasa alev alevdi…
Ekmeği üretirken kullanılan her şeye zam gelmişti…
Vatandaş, çaresiz kabullendi…
Ama ortaya nasıl bir tablo çıktı; işte o büyük acı!
İzmir gibi bir kentin…
Bırakın kenar semtlerini…
Göbeğindeki fırınların önünde…
“Askıda Ekmek” kuyrukları uzamaya başladı…
Acıklı tablolar…
Başka semtlerde de görünmeye başladı…
Her gün evine 10 ekmek alanlar için…
“5 TL”lik zam büyüktü…
Ayda 150 TL. yapıyordu…
***
Aradan, bugün dahil tam 62 gün geçti…
O da ne?
Fırıncılar yeni bir “ekmek zammı” peşindeler…
Üstelik…
Bugün yediğimiz ekmeğin…
20 gram ufalmasını, bu da yetmezmiş gibi…
Fiyatının da 50 kuruş birden artmasını talep ediyorlar!
İyi de…
60 gün önceki zammın mürekkebi kurumadı…
Hepsinden acıklısı…
Askıda ekmek kuyrukları çoğaldı…
N’olacak şimdi?
Şu olacak…
İZTO Ekmek ve Unlu Mamüller Komitesi…
Bugün toplanıp, şöyle diyebilirler:
“Ey İzmirliler, falanca tarihten itibaren (genellikle bu yıldırım zamlar ertesi sabah hayatımızın parçası olur!) 210 gram ekmek 3 TL.’den satılacaktır… Hepimize, hayırlı uğurlu olsun…”
Olur mu?
60 gün önce nasıl olduysa yine olur!
Çünkü, vatandaşı düşünen yok…
Askıda ekmek kuyruğundan…
Kuyruğa girenin dışında “yüzü kızaran” kimse kalmadı mı?
***
Ekmek üretenlerin çoğu, farklı lezzetler de üretiyor…
Meslek hayatımda…
İzmir’de batan, iflas eden fırın / fırıncı görmedim…
Biraz insaf n’olur…
60 günde ikinci zam, yüreğinize batmıyor mu?
Az fedakarlık yapamaz mısınız?
Bitiriyoruz…
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin…
Gurur veren bir markası var…
“Halk Ekmek Fabrikası” ya da vatandaşın koyduğu adla…
“Kent Ekmek”…
13 yıldır dar gelirli aileler sıkıntı çekmesin diye…
Gece – gündüz mis gibi ekmek üretiyor…
Günlük kapasitesi 120-130 bin adet arası…
İzmir’in çeşitli köşelerinde…
63 ekmek büfesi vatandaşa hizmet veriyor…
Fiyatına gelince…
Sıkı durun, 250 gram ekmek 1.5 TL.
Onun da önünde kuyruk var…
Ama o kuyruk…
İzmir adına “gurur veren” bir kuyruk…
Hem beyaz, hem kepekli ekmek üretiyorlar…
Çölyak hastaları için tost ekmeği bile üretiyorlar…
Tabii ki…
Belediyenin kuruluşu da ölmemek için zam yapacak…
Başkan Tunç Soyer…
Geçtiğimiz aylarda…
“Kent Ekmek” için…
“Ocak sonuna kadar zam yok!” demişti…
Bari, diyorum…
Dar gelirli İzmirli hemşehriler adına…
Kent emeğe gelecek zammı…
Az-biraz ileri tarihe bırakmak mümkün mü?
Herkes sevinsin…
Hepimiz sevinelim…
Mümkünse tabii…
Nokta…
Sonsöz: “Her şey, neye layıksa ona dönüşür… / Hz. Mevlana…”