Nature dergisinin haberine göre gen çalışmalarında bir dönüm noktası olan bu buluş, ABD’de köle olarak çalıştırılanların mezarlarından çıkan kemiklerin genetik analizi ile kişilerin uzak atalarıyla ilgili bağlantılarını ortaya çıkarabilir.
(Bir köle aile)
1770lerde başlayarak yüzlerce köle Maryland’deki demir dövme fabrikasında çalıştı ve yaşadı. Catoctin isimli demir fırınında bu kölelerin birçoğu öldü ve oraya gömüldü. 1979a kadar bu kişiler unutuldu ama oradan bir yol geçmesi için kazılar başladığında mezarlardaki kemikler ortaya çıktı. Bilim adamları iki düzineden daha fazla kişinin DNA analizlerini yaptı ve bu bir dönüm noktası oldu. Bilim adamları bu bilgiyi kullanarak binlerce yaşayan torunlarını belirleyebildi.
3 Ağustos’ta Science dergisinde yayınlanan bu bilgi atalarla torunları birbirine bağlayacak bazıları direkt, bazıları uzak akraba olarak herkesin geçmişine bir kapı açabilir. Bu buluş özellikle ataları köle olarak suistimal edilen Afrikalı Amerikalılar için çok faydalı olabilir. Harvard Üniversitesi, Afrikalı Amerikalılar Bölümü araştırmacısı Henry Louis Gates Jn “Her bir köle torununu daha belirleyebildiğimizde köleciliğin amacını bir daha yenmiş oluyoruz. Bu tarihi açıdan majör bir gelişme” dedi.
Catoctin Fırınında çalışmış olan kölelerin torunlarından hiçbirine daha haber verilmedi. Bu araştırmayı yapan San Fransisco’daki “23 ve Ben” isimli şirket kendi veri tabanlarının kullanılmasına izin verdi. Bilim adamları “Bu bilginin verilmesi birçok etik soruları da birlikte getiriyor” dedi.
(Catoctin Fırının 1900lerden bir görünümü)
ETİK SORUNLAR
Kendisi de Afrikalı Amerikalı olan, Los Angeles ’deki Güney Kaliforniya Üniversitesinden nüfus genetikçisi JazlynMooney “Böyle bilgilerin paylaşılmasının bazı etik sonuçları var” dedi. “Bu gibi araştırmalarda kâr amacı güden şirketler paydaş olacaklar, yanıtlar onların ellerinde olacak, bu da eşitsizlik açısını daha da artıracak” diye ekledi. Şirketle bir bağlantısı olmayan Harvard Tıp fakültesi hocası David Reich ise “Gen bilgileri kullanılan bu insanların sonuçlardan bilgilendirileceğini ümit ediyorum, beklemelerine gerek yok, gen veri tabanından bunu kendileri araştırıp bulabilirler” dedi.
“23 ve Ben” şirketinde danışmanlık yapan, ayrıca televizyonda “Köklerini Bulmak” isimli bir program yapan Gates köle olarak çalışanlardan altısının torunlarını bulduğunu ve bunun gözlerini yaşarttığını söyledi. Bu tür deneyimler sonucunda birçok Afrika kökenli Amerikalının atalarını bulabileceğini ekledi. “Her tanıştığım Afrikalı Amerikalı atalarını bulmak istiyor ve onların çektikleri acıları, işkenceleri anlamak istiyor” şeklinde deneyimini paylaştı.
Köle olarak çalıştırılan insanlar mal olarak muamele gördüklerinden dolayı onların özgeçmişlerini, tarihlerinibelirlemenin daha zor olduğu açıklandı. Arkeolog Elizabeth Comer “Bu bireylerin insani öyküsü yok, yazılmamış, yapabileceğimiz tek şey DNA araştırması” dedi. Araştırmacılar Catoctin Fırınında çalışan kölelerden üremiş 42 000 kişinin DNA uzantılarını buldular. “Bunların bir kısmı uzak akraba olabilir ve ABD’de yaşamıyor da olabilir” dediler.
Ancak, araştırmacılar direkt akraba olan en az 500 kişiyi de belirlediler. Bunlar dokuzuncu kuşağa kadar torun olabilir diye eklediler. 1850den sonra,kölelik de yasaklanınca, çalışanlar para karşılığı iş gücünü sununca, Catoctin Fırınında beyazlar çalışmaya başladı ve Afrikalı Amerikalıların nereye gittikleri, tarihleri, karınlarını nasıl doyurdukları, nerede iş bulabildikleri ile ilgili hiçbir bilgiye ulaşılmadı.