Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan enflasyon oranları yine tartışma konusu oldu. Tüketici Fiyat Endeksi , temmuz ayında yüzde 2,37 artarak yıllık enflasyon yüzde 79,6 olarak açıklandı. Üretici enflasyonu da aylık bazda yüzde 5,40 artarak, yıllık enflasyon yüzde 145 olarak ifade edilmişti. Bu rakamların, beklentilerin çok altında olduğunu öne süren Ekonomist Uğur Civelek, Türkiye’nin, 70’li yılların sonu ve 94 krizinde gördüğü üç haneli enflasyona doğru koştuğunu ifade etti.
ENERJİ, YÜZDE 440’LIK ARTIŞLA ÜRETİCİ ENFLASYONUNU KÖRÜKLEDİ
Enflasyon oranlarını Egedesonsöz’e değerlendiren Uğur Civelek, sadece tüketici enflasyonuna bakmanın hata olacağını, tüketici enflasyonunun da irdelenmesi gerektiğini söyledi. Enerjideki fiyat artışının yüzde 440 olduğuna vurgu yapan Civelek, “Üretici fiyatlarındaki artış, yüzde 5’in üzerinde. Yıllık yüzde 145’e gelmiş. Bunun içindeki alt gruplara bakıyorsunuz, son bir yılda enerji konusundaki fiyat artışları yüzde 440 düzeyinde. Buradan görünen şudur: Çok ciddi maliyet kökenli bir enflasyon var. Bu, hem dünyadaki gıda ve enerji krizinden beslenmiş, hem de Türk Lirası’nın değer kaybetmesiyle güçlenmiş, ciddi bir maliyet aktörü haline gelmiş. Enerji, bu yüzde 440’lık artışla, tarımı, imalat sanayisini felç edecek düzeyde. Bu sorun, ekonomideki sorunları katlayarak ağırlaştıran bir şey” dedi.
YÜZDE 80’İ AŞMASIN DİYE ÜZERİNDE OYNAMIŞLAR!
Tüketici fiyatlarındaki yüzde 79,60’lık rakamın, kimseyi aldatmaması gerektiğinin altını çizen Uğur Civelek, “Yüzde 80’i aşmayın diye biraz zorlamışlar, üzerinde oynamışlar ve yüzde 79,60 demişler. Bu oran, kesinlikle gerçeği yansıtmıyor” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“Üretici fiyatlarına baktığınızda, kamu zamları, maliyet faktörlerini hepsini içine koyun ama yüzde 440’lık enerji fiyatı artış, mayına bastığımızı düşündürüyor. Siyaset ne yaparsa yapsın, tehlikenin büyümesini önleyemiyor. Bu sorun, Türkiye’de bir dönemin sonu, yeni bir dönemin başlangıcını getirecek kadar ciddi bir sorundur. Bu gerçeği görmezden gelip de tüketici fiyatları yüzde 79,60 olmuş diye kendimizi aldatmayalım. Hiper enflasyon yolda. Gelir dağılımı çok kötü bozulacak. Böyle bir dönem olmayacağı varsayılarak alınmış krediler geri ödenemeyecek. Mali sektör ve kamu bilançosu, çok ciddi risk altındadır. Yakın bir zamanda çok ciddi problemlerle karşı karşıya kalacağız. Alarm zilleri çalıyor ama duyan yok.”
TÜİK, BİR GÜN GERÇEK RAKAMLARI AÇIKLAMAK ZORUNDA KALACAK
TÜİK’in, bir gün gerçek rakamları açıklamak zorunda kalacağına vurgu yapan Uğur Civelek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“TÜİK, rakamları böyle düşük açıkladıkça, heybede daha fazla sorun birikiyor. TÜİK, gerçek rakamları eninde sonunda açıklamak zorunda kalacak. Baz aldığınız rakamı, gerçeğinden daha düşük tutarak enflasyonu düşük gösterebilirsiniz. Ama bir gün gelir, elinizde patlar. Mesela yüzde 30 zam verildi. Kurdaki artışlarla ilgili olarak üreticiler, sanayiciler suçlanıyor. Kredi verilmiyor. Şu anda ekonomi patlamak üzere. Teşhis koyamıyorlar. Çözüm üretemiyorlar. Tepkisel yaklaşımlarla rakamların artışını geciktirmeye çalışıyorlar. Bu, sorunu beslemektir. Ekonomi yönetimi için şunu söyleyebilirim; sadakati yüksek, liyakati yetersiz, bu sorunların altında ezilen insanlar yönetiyor ekonomiyi. Bu kafayla, bu sorunlar çözülmez.”
BUGÜN 100 KİŞİDEN 60’ININ KREDİ BORCU OLMASI, KRİZİN ÇOK AĞIR GEÇECEĞİNİ GÖSTERİYOR
Türk ekonomisinin çok ciddi bir tehlikenin içinde olduğunu, üç haneli enflasyona koştuğunu anlatan Ekonomist Uğur Civelek, borçlu sayısının artışının, bu tehlikenin en önemli göstergesi olduğunu dile getirdi. Civelek, şu değerlendirmede bulundu:
“24 yıl öncesindeki yüzde 69,7’lik tüketici enflasyonundan sonra en yüksek enflasyonu yaşıyoruz. Doğrudur. Daha da geri gidelim. Türkiye, üç haneli enflasyonu 70’lerin sonunda gördü, 94 krizinde gördü. Şimdi Türkiye, üçüncü kez üç haneli enflasyonu görmeye koşuyor. Bu sefer borçlu oranı çok yüksek olduğu için, şimdiki enflasyonun sonuçları çok daha ağır olacak. Enflasyonun tehlikeli olduğunu söylediğimiz dönemlere, mesela 2002 yılına gidelim. 100 kişiden 4,3’ü borçluydu 2002 yılında. Krizden çıkışın yolu, vatandaşın borçsuz oluşuydu. Şimdi ise her 100 kişiden 60’ı borçlu. Üç haneli enflasyon tekrar gündeme gelecek. Bu da Cumhuriyet tarihinin en ağır krizini yaşamaya başladık, anlamına geliyor.”