EGEDESONSÖZ – İzmir Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Sosyal Yardımlaşma Derneği Başkanı ve EYT Platformu Üyesi Doğan Türker, SONSÖZ TV’ye konuk oldu. Gazeteci Muhittin Akbel’in sorularını yanıtlayan, gündeme dair açıklamalarda bulunan Türker, “Bu işin Ocak ayında biteceğini, geçtiğimiz Şubat ayında söylediler. Ocak ayında bu yasa çıkacak. Buradan dönüş yok” dedi.
HERKES HAK ETTİĞİNİ ALACAK
Aylar önce kendilerine sunulan çözüm takviminin aynen ilerlediğini belirten İzmir EYT Yardımlaşma Derneği Başkanı Doğan Türker, şunları söyledi:
“Bugüne kadar mücadelemizi sürdürdük. Maddi manevi her türlü fedakarlıkta bulunduk. Mücadelemizi bundan sonra da sürdüreceğiz. Başta yönetim kurulu üyesi arkadaşlarım ve sesimiz olan siz basın mensuplarına ve mercimek tanesi kadar fayda sağlayan herkese çok teşekkür ediyorum. Bizim tek derdimiz, EYT’lilerin mağduriyetinin giderilmesi. Son açıklamalara gelince… Aslında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamalarında sıkıntılı bir şey yok. Biz o günden bugüne umudumuzu hiç yitirmedik. Neden yitirmedik? İktidar kanadıyla çok samimi bir şekilde görüşmeler yaptık. Geçtiğimiz Şubat ayında yaptığımız görüşmede bir takvim belirlenmişti. Bugün, o gün hazırlanan takvim, aynen ilerliyor. Ne demişlerdi? Aralık ayında biz bunun çalışmalarını bitireceğiz, Ocak ayı başı gibi Meclise gelecek, yasalaşıp yürürlüğe girecek! Şu andaki takvim de öyle. Açıklamalarda Ocak lafı edildi. Oysa bu ocak lafı, ilk defa çıkmıyor ağızdan, ta şubat ayında telaffuz edildi. O zaman da demişlerdi, 2023 yılına girdiğimizde bu sorunu kökten çözeceğiz, diye. Ha bir hafta önce olur, bir hafta sonra olur, ama mutlaka olacak. Son zamanlarda ilgili makamlarla yaptığımız görüşmelerde bize, “İçiniz rahat olsun, verdiğimiz sözler, tarihler geçerlidir” denildi. İçimiz rahat. Ocak ayında bu iş bitecek. En son Sayın Cumhurbaşkanımız açıkladı. Ocak ayında bu iş bitecek, dedi. Bu sözü, Türkiye’nin başındaki en büyük devlet adamı dedi. Aynı sözü bakanlardan duyduk, milletvekillerinden de duyduk. Artık buradan geri dönüş yok. BU EYT yasası çıkacak, herkes hak ettiğini alacak.”
İLK ETAPTA 1,8 MİLYON KİŞİ EMEKLİ OLACAK
Hükümetin EYT’lilerin sorunlarına bir zamanlar olumsuz bakarken, son dönemde çözüm için çalışmalarda bulunmaya başlamasıyla ilgili olarak, “Biz geriye bakmıyoruz. Geçmişte siyasilerin EYT’liler ile ilgili olumsuz cümleler kurmuş olmalarına bakmıyoruz. Biz ne istiyoruz? EYT yasasının çıkmasını, mağduriyetimizin sona ermesini. O sözler siyaseten söylenmiş olabilir, seçim yatırımı olabilir, biz bunları hiç önemsemiyoruz. Önemli olan, mağduriyetimizin giderilmesidir. Her zaman iktidara da muhalefet de söylediğimiz bir şey var; bizi oy potansiyeli olarak görmeyin; sizden tek isteğimiz, mağduriyetimizi gidermeniz” dedi ve tasarı halindeki EYT yasasından beklentilerini şöyle özetledi:
“1,5 milyon EYT’linin ilk etapta emekli edileceği söylenmişti. Sonra bu rakam arttı. Neden arttı? Eksik günleri olanlar vardı. Doğum borçlanması, askerlik borçlanması gibi borçlanmalar gerçekleştirildi. Değişik yerlerde çalışmış olanlar, sigortalılıklarını birleştirdi ve rakam 1,8 milyona çıktı. Bakan bey de söyledi, EYT’li sayısı 5 milyon falan değil, 3milyon dolayında, diye. Yeni katılanlarla ilk etapta emekli olacakların sayısı 1,9 milyon olabilir. Bu yasa çıktığında gününü, yılını doldurmuş olan herkesin emekli olacağı bir sayı. Daha sonra da 8 Eylül 1999’da işe girmiş kim varsa, gününü, yılını tamamladığında, yani kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl çalışanlar emekli olacak. Kadınların yıl sorunu yok ama erkeklerin halen var. 1998’te işe başlayan bir erkek, yılını ancak 2023 yılında doldurmuş olacak. Bu arkadaşlar da peyderpey emekli olacaklar. Yıl şartının değişmeyeceğini Bakan bey de söylemişti. Kadınlarda 5 bin gün 20 yıl, erkeklerde 5 bin gün, 25 yıl. Biz de bu şartlarda işe başlamıştık zaten.”
YAŞ KRİTERİ GETİRİLİRSE, İKİNCİ KEZ YAŞA TAKILMIŞ OLURUZ
Kadınlarda 50, erkeklerde 52 yaş sınırının getirileceği iddialarını da değerlendiren Başkan Türker, “Bizim ismimiz ne? Emeklilikte Yaşa Takılanlar! Yaş sınırının konması, hiçbir EYT’linin kabul edebileceği bir şey değil. Basında böyle şeyler çıkınca, muhataplarımızı aradık, sorduk. Bakan bey, herkesi dinliyor. Biz EYT’lileri dinlediler, sendikaları dinlediler, işverenleri dinlediler. Bu yaş talebi, bir grup işverenin talebidir. İşveren kesiminin, böyle bir değişiklik yapılabilir mi, şeklinde bir yaklaşımları olmuş. AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu ve MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, içiniz rahat olsun, işveren tarafını da biz çözeceğiz, hiç merak etmeyin dediler. Sizin haklarınızı kapsamlı bir şekilde vereceğiz, dediler. Cumhurbaşkanımız da 2023’te bu işin çözülmüş olacağını söyledi. “Yeni yıla girerken bu sorun masamızdan kalkmış olacak” dedi. Cumhurbaşkanımıza güvenmeyeceğiz de kime güveneceğiz? Yaş sınırı getirilirse, sorun masadan kalkmış olmuyor. Tekrar mağduriyete mağduriyet katmış oluyorsunuz. Yaş sınırının getirileceğine hiç ihtimal vermiyoruz. Böyle bir yaş kriterini biz EYT’liler zaten kabul etmiyoruz. Bizim kabulümüz şudur; 8 Eylül 1999’dan önce işe girmiş bir erkek arkadaşım, 25 yılını ve 5 bin günü doldurduysa; kadın arkadaşımız da 5 bin gününü ve 20 yılını doldurduysa, emekli olabilmesidir. Eğer yaş kriteri getirilirse, daha kötü bir ortama sürüklenir bizim sorunumuz. O zaman ikinci kez yaşa takılmış oluruz. Biz yetkililerle, karar vericilerle bir kere değil, dört beş kez görüştük. Her defasında, bizim beklentilerimiz doğrultusunda bir yasa çıkacağı söylendiği için içimiz rahat. Her şeye rağmen, Cumhurbaşkanımızın, bakanlarımızın yaptığı açıklamalara rağmen yaş kriteri getirilirse ne yaparız? O zaman mücadelemize kaldığımız yerden devam ederiz” diye konuştu.
ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA EMEKLİ MAAŞI İSTEMİYORUZ
EYT’lilerin sadece SSK’lılardan oluşmadığını, Bağkur’luların, Emekli Sandığı mensubu memurların, yurtdışında çalışanların da olduğunu belirten Başkan Doğan Türker, şu değerlendirmelerde bulundu:
“EYT meselesi, sadece S SK’lıları bağlamıyor. 8 Eylül 1999’dan önce sisteme girmiş Bağkur’luları, çiftçileri, devlet memurlarını, hatta yurtdışında çalışanları da kapsıyor. Hepsinin ayrı ayrı şartları var. SSK’da erkeklere 25 yıl 5 bin gün şartı varken, Bağkur’da erkeklerde 9 bin gün şartı var. Kadınlarda ise 20 yıl 7 bin 200 gün şartı var. Devlet memurları için de geçerli bu. Kurumlar SGK çatısı altında birleşti ancak birimler birleşmedi. Bugün yurtdışında çalışan vatandaşlarımız var. Türkiye’de çalışanlar, parasını yatırarak gün satın alamıyor. Fakat yurtdışında çalışan bir vatandaşımız, parasını ödeyerek Türkiye’de gün alabiliyor, emekli olabiliyor. Bu arkadaşların da hakları var. Mağduriyetten kurtulup emekli olacak arkadaşlarımızın en az asgari ücret düzeyinde emekli maaşı almalarını istedik. Sanırım bugünkü mevzuata göre bir emekli aylığı bağlanacak ancak bizim şöyle bir talebimiz oldu. Şöyle ki, bağlanacak emekli aylığı en az, asgari ücret kadar olmalı ki, kimse mağdur olmasın. Adım adım bu konularda da ilerlemeler olacak. Hatta platform olarak şöyle bir öneride daha bulunduk. Dedik ki, en düşük emekli maaşını asgari ücret seviyesine çekin ve asgari ücretin altında maaş alanlara da intibak yapın, geriye dönük hak kaybı olanlar da faydalansın. Biz uzlaşma kapılarını çoktan açtık. Masada mağdur kimse kalmasın diyoruz. Biz talep ediyoruz, karar merci devlet büyükleri. Bağlanan maaşlar, asgari ücretin altında olursa, onu düzeltmek için girişimlerimizi sürdüreceğiz.”
İŞVERENLERE: İŞÇİYE YANLIŞ BİR ŞEY YAPILMASINI KABUL EDEMEYİZ
İşverenlerin kıdem tazminatını ödemekte zorluk çekecekleri yönündeki açıklamalarına değinen Başkan Türker, “Tazminat, işçinin 13’üncü maaşıdır. İşveren yasa gereği, tazminatı ayırmak zorundadır. O patrona para kazandıran kim? O işçi! Sana para kazandıran insanın mutluluğuna engel olmaya çalışma! İşçiye böyle bir yanlış yapılmasını kabul edemeyiz. Bakan bey de açıkladı. Sen işçiye verdiğin tazminatı zaten vergiden düşüyorsun, üstelik sana kredi kolaylığı da sağlayacağım, dedi. Yaşınız biraz ilerlemiş, iş istiyorsunuz, sen yaşlısın, işe alamam diyor işveren. Emeklik yaşına gelmiş işçi, şimdi mi değerli oldu? İşverenlere diyoruz ki, size para kazandıran iş ortağınız bizleriz. Bırakın bu engelleme çabalarını. Biz haklarımızı alalım, fazlasını zaten istemiyoruz. Nitelikli elemanlar emekli olacak, diyor işverenler. Bakanlar o konuya da açıklık getirdi. Sen o işçiyi rahatlıkla çalıştırabilirsin, vergi sistemini, normal işçi çalıştırıyormuş gibi sürdüreceğiz; dediler. Bu kolaylık da sağlanıyor. Daha ne istiyorlar? Yaş şartı isteyerek, tazminat ödemeyi yokuşa sürerek, işçinin mutluluğuna engel olmasınlar. Bizim adımız Emeklilikte Yaşa Takılanlar. Yaş maş kriteri istemiyoruz. Yaş sınırı gelirse, sorun masadan kalkmış olmaz. Cumhurbaşkanımıza, bakanlarımıza sesleniyoruz; yıllardır işverenlerin taleplerini ön plana aldınız. Artık bu dönemde emekçinin yanında olacağınızı biliyoruz, sizlere güveniyoruz. Artık işçiler, alın teri dökenler de kazansın.”
BORÇLANMA YAPACAKSANIZ, ŞİMDİDEN YAPIN, GEÇ KALMAYIN
Emekli olmayı bekleyen EYT’lilere şimdiden yapmaları gerek hazırlıkları hatırlatan Başkan Türker, “Beklediğimiz yasa Ocak ayında çıkarsa, başvuran EYT’li herkes, şubat ayında ilk emekli maaşını alacak. Takvim böyle. EYT’li arkadaşlar, askerlik borçlanması, doğum borçlanması, yurtdışı borçlanması yapacaklarsa, bir an önce yapmalı. Üç ay İzmir’de çalışmışsınız, beş ay Diyarbakır’da. O çalışma sürelerini birleştirin. Bunları yapmak için SGK’ya gitmenize gerek yok, e devlet üzerinden yapabiliyorsunuz. SGK kurumunun sistemi bu konuda revize edildi ve tıkır tıkır işliyor. Hem Bağkurlu hem sigortalı çalışmışsanız, bunları birleştirin. Şunu da söyleyeyim; borçlanma yapacaksanız, 2023’e kalmayın. Çünkü bugün borçlanma için gün bedeli 70 lira civarında. 2023’te bu rakam asgari ücret oranında artarak 100 lirayı bulacak. Daha çok kayıp yaşamayın, yılbaşına kadar borçlanmanızı yapın. Siz bugünkü tarifeden borçlandınız ama EYT’den yararlanamadınız. Yatırdığınız paranın tamamını geri alabiliyorsunuz” açıklamasında bulundu.
EYT’Lİ, KENDİ İSTERSE EMEKLİ OLACAK
EYT’lilerin, emekli olduktan sonra işyerinden ayrılmak gibi bir zorunluluklarının olmadığının altını çizen Başkan Doğan Türker, “Kişi, kendisi isterse emekli olacak. İşveren, emekli olan işçinin çalışmasını istiyorsa, pekala çalıştırabiliyor. Bunun önünde herhangi bir yasal engel yok. İşverene böyle bir kolaylık sağlanıyor. Nitelikli elemanını çalıştır diyor devlet, nitelikli elemanı kaybetme diyor, işverene. İsteyen emekli olacak, isteyen emekli olduğu halde çalışabilecek” dedi.
Başkan Türker, “İzmir EYT Sosyal Yardımlaşma Derneği, yasa çıktıktan sonra kapanacak mı?” sorusuna şu yanıtı verdi:
“Bu dernek kesinlikle kapanmayacak. EYT çıktıktan sonra emekli bağlanma oranları gibi sıkıntılar için mücadelemizi sürdüreceğiz. Burası bir kurum, bizler gelip geçiciyiz. 23 yıldır bekliyoruz, biraz daha sabır. Cumhurbaşkanımız da bu sorunun çözüleceğinin söyledi. Sağdan soldan duyduklarınıza itibar etmeyin. Yetkili ağızlardan duymadığınız şeylere inanmayın. Bu sorun, bizlerin istediği şekilde halledilecek. Sağdan soldan duyduklarınızla kendinizi germeyin. 23 yıl bekledik, 15 gün mü bekleyemeyeceğiz.”