EGEDESONSÖZ – İzmir Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin, SONSÖZ TV’de Gazeteci yazar Muhittin Akbel’in sorularını yanıtladı. Yılbaşı öncesi tarihi çarşıda yaşanan sessizliğin esnafın moralini bozduğunu belirten Girgin, “Yılbaşında, bayramlarda, sevgililer, babalar, anneler gibi özel günlerde esnafımızın yüzü gülerdi. Şimdi eski günlerimizi mumla arıyoruz. Çarşıda yaprak kımıldamıyor” ifadesini kullandı.
Yılbaşı yaklaşırken esnafın çok heyecanlandığını ancak beklentilerinin yine gerçekleşmediğini belirten Başkan Girgin, “Çarşıda yoğun bir kalabalık var ama alışveriş yok. Esnafın durumu iyi değil, çünkü ekonomik kriz hala devam ediyor. Bayramlarda ve yılbaşı gibi özel günlerde eski günleri mumla arıyoruz. İnsanların cebinde para yok. Haliyle bu durum bize de yansıyor.Bundan en çok Kemeraltı gibi alanlarda iş yapan esnaf olumsuz etkileniyor. İnsanlar sevdiklerine güzel bir şeyler almak için kendini zorluyor. Geçmişte çocuklarına, sevdiklerine hediyeler almak gibi bir gelenek vardı. Ekonomik sıkıntılar yüzünden bu gelenek yok artık. Yeni yılda her şey dopdolu güzel geçecek diye bir beklentimiz yok maalesef. İster istemez Kemeraltı’nın içine kapanık haline gelmesi durumu söz konusu. İzmirlilerin çoğu yılbaşını sanırım evinde geçirecek. Çünkü dışarıda bir otelde yılbaşı kutlamanın maliyeti çok yüksek. Çereziyle, televizyona takılacak. Hava güzelse, Kemeraltı cıvıl cıvıl oluyor. Çok kalabalık oluyor. Kemeraltı bir enerjisi var ve en çok da kadınları çekiyor. Pazar günü çok kalabalığız. Bilmeyenler şaşırıyor. Belli noktalar açık, toptancılar kapalı. İnsanlar ailesiyle, çocuğuyla geliyor. Gençler, sevgililer, aileler daha çok geliyor. Bu kalabalığı bizim cebimize katkı sağlayacak duruma getiremiyoruz. İnsanlar cebindeki parayı artıramıyor. Sıkıntılı dönemler geçirdik. Depremde de pandemide de gördük. Yılbaşı öncesi de işler kesat. Hiç hak etmediğimiz bir süreç yaşıyoruz” dedi.
KEMERALTI’NDA YILBAŞI KUTLAMALARI
İzmir’de yılbaşı kutlamalarının bu yıl Kemeraltı’nda gerçekleşeceğini duyuran Girgin sözlerini şöyle sürdürdü:
“Büyükşehir Belediye Başkanımız Tunç Başkan Kemeraltı altyapısı ile ilgili girilen süreçte bazı sokaklar iki ay, bir ay uzadı. Hava koşulları, ekonomik kriz, deprem derken esnaflarımızı üzdüğümüz anlar oldu. İster istemez Tunç Başkan da bu konuda artı değer ne yapabilirim düşüncesinde oldu. Biz o toplantılarda Kemeraltı’nda yılbaşı kutlaması yapalım deyince, sesimize kulak verdi. Her zaman Cumhuriyet Meydanı’nda olan etkinliği Kemeraltı’nda yapacağız. 29-30-31 Aralık günleri gündüz ve akşamları Salepçioğlu önünde, Balıkçılar Meydanı’nda, Konak girişinde, son akşam taşlar da yetişince Milli Kütüphane Caddesinde büyük bir sahne kurarak müzik eşliğinde kutlama yapacağız. Hem gençleri oraya çağıracağız hem esnafımızın daha uzun süre kalarak dükkanlarının daha uzun süre açık kalmasını sağlayacağız. Kemeraltı’nda bir renk cümbüşü yapacağız.”
YERALTINDA SU KAÇAKLARI VAR
Kemeraltı’ndaki altyapı süreci ile ilgili konuşan Girgin, şu bilgileri aktardı:
“Birinci etap dediğimiz çalışmalar bitiyor. Altyapıda her şey yenilendi. Yerin altında o kadar çok kaçak varmış ki, ekonomik olarak da kayıp var. Açmadığınız zaman göremiyorsunuz. Bazı bölgelerde yakalayamadığımız su kaçakları var. Suyu kesemiyorsunuz, açtıkça görüyorsunuz. Taş döşemeyle ilgili sona yaklaştık. 865 sokağı bağlantılı bir sokak ve 846 sokakta yağmur ve su kanallarının toplanmasıyla ilgili işler bitti. Arkasından diğer işler yapılacak. Sonra betonu atıp taş döşeme işlemine geçeceğiz. Elektrik direkleri dün akşam itibarıyla döşenmeye başladı. Son yağmurlarda, çalışmaların bittiği yerlerde en küçük sıkıntı yaşanmadı. Esnaftan olumlu dönüşler alıyoruz. Bir milat yaşıyoruz. Birinci etaptaki sorun önemli ölçüde çözüldü. Bölgedeki esnafımız da umarım kıymetini bilir. Herkes memnun, geçerken görebiliyor. Ciddi bir granit döşendi. Bu taş yerinden oynarsa bastığımız zaman üzerinden su fışkıracak mı diye soruyorum. Altına beton atılmış durumda. Bence sorunu minimize ettiğimiz doğru.”
KEMERALTI ESNAF KOROSU VE 90 YILLIK ESNAFA ÖDÜL TÖRENİ
Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği’nin Elhamra Sahnesi’nde Kemeraltı’nın esnaf ve sanatkarlarına plaket takdim ettiği ve Tarihi Kemeraltı Esnaf Türk Müziği Korosu’nun konseriyle ilgili konuşan Girgin,90 yılın üzerinde bir süreçtir esnaflık yapan ailelerin plaketle onore edilmesi konularını da anlattı:
“3,5 ay çalıştık koromuzla. Kemeraltı’nda yerel yönetimle başa geldiğimiz zaman 2019’da bizim hayallerimizle deklare ettiğimiz bir yazı vardı. Kemeraltı’nda bir değişim yapmamız, binanın olması, koronun olması, eğitimin olması gibi önerileri sunduk. Bunlardan birisi de Kemeraltı Esnaf Korosu idi. Beraber alkışlamak esnafın hiç birbirini tanımadığı ama müzikle buluştuğu bir ortam çok değerliydi. Elimizdek imkanlarla gönüllü arkadaşlarla yarısı esnaf yarısı müşteri olmak üzere 20 kişilik bir koro kurduk. Haftada 1, ayda 4 defa toplanarak 2 saatlik çalışmalarla amatör olan insanlarla oluşturduk. Sayı 30-35 olarak hayalimiz. Partnerlerimiz, belediyelerimiz, odalarımız da bizle bir yerde olmak isterse şeref duyarız. Çok güzel bir aile olduk. Önümüzdeki haftalarda da koro çalışmaları devam edecek. Kemeraltı tarihi olarak kesintisiz ticari alanı 2 bin 500 yıldır. İpek Yolu’ndan geldikten sonra burası hep bir aktarma merkezi olmuş. Birçok aile de kaybolmuş. Son yüzyıl dediğimiz kuşaklar boyu Kemeraltı’nda kan bağı olanlar, babaları veya ustasından kalmış veya başka ortaklıklarla devam ettirenler, sadece kan bağı ilişkisi olanları kendimize göre hesapladık. 20 kişi çıktı. Törenden sonra 90 yıllık başka aileler ortaya çıktı. Elimizde bir data yok. Ticaret Odası’nda da Esnaf Odası’nda da yok. Kulaktan kulağa yayıldıkça, sosyal medyada paylaşılanlara göre insanlara giderek anlattılar ona göre hareket ettik. Derneğimizin vizyonunda olan bir şeydi, kendi esnafımıza dokunduk. Bir onur belgesi, plaket vererek İzmir Ticaret Odası ve Esnaf Odası ile birlikte plaket verdik. Çok anlamlıydı. Tarihi eser Sergi Ödülleri’nde Bir büyüğümüz vardı, kürsüye çıkmamıştı, aşağıdan vermiştik bugün ben çıkacağım dedi ve sahnede verdik plaketi. Aileler için önemli bir geceydi. Önümüzdeki dönemde, daha alt yılları kapsayan plaket törenlerimiz olacak. Yeni ailelerimizi onore edeceğiz.”
YAVAŞ YAVAŞ KAYBOLUR GİDERİZ
Kemeraltı’nda belli başlı kuralların güncellenmesi gerektiğini ifade eden Girgin, Valilik İcra Kurulu’nun getireceği yeni kurallardan bahsetti:
“Valilik İcra Kurulu aktif hale geldikten sonra daha iyi anlaşıldık. İcracı değildi daha çok denetleyiciydi bu kurul. Bu kurum icracı duruma geçtiğinde iş takibini yapacak. Hiç kimseyi mutlu etmeyen o kadar çok şey var ki .Sokaklarımız kirli. İnsanlar AVM’ye neden gidiyorsa, ticaretten ne bekliyorsa Kemeraltı esnafı bunu vermek zorunda. Vermiyorsa yavaş yavaş kaybolur gideriz. Harmutçuluk devam ediyor, cezasıyla ilgili kanunda yeri belli. Kuralların ne zaman yürürlüğe gireceğini bilemiyorum ama 20024’te meclise getirilecek. Valilik ve belediyelerimiz gerekli takibi yapıyor. Kuralların güncellenerek devam etmesi, Kemeraltı esnafına çok şey kazandıracak. Şu kadarını söyleyeyim, kurallara uymayanlara ağır cezalar gelecek, ağır yaptırımlar uygulanacak. Dükkan sahibi doğru bir şey yapmıyorsa, orası kapatılacak mesela. İllegal çalışan, ruhsatsız işyeri istemiyoruz. Kültür değeri olan bir yer Kemeraltı. Yanlış anlaşılmasın. Kemeraltı’nın ahengini, mistik havasını, esnaf kimliini bozmaya çalışmıyoruz. Güncel şartlara göre ayarlama yapılmasını istiyoruz. Dışarıya asla mal çıkarmasın demiyoruz. Bir esnafımız için 50 cm 1 metre çıkarsın da 2 metre çıkarsın diyemiyoruz. Yaptırımları yazdık, çizdik meclisten geçtiği zaman sert cezalar gelecek. Bir ürünü sattığınız zaman, para iadesi var mı, mal değişimi var mı var. Bunların Kemeraltı’nda artık konuşulmaması lazım. Yazılı olmasa dahi bu kuralları da koyup yüzlerce mal satıyorsunuz, 20 tane malın parasını iade etsen ne olur? Müşteri memnuniyeti daha önemli.”
İSPANYOLCA KURSU İÇİN TALEP GELDİ
Esnafın İngilizce bilmesi için açılan kurslardan ve esnafın ilgisinden söz eden Girgin, “Bu dönem 2 kur yaptık. Başarılı tamamlandı, sertifikalarını verdik. Esnaflarımız memnun kaldılar. Dernek binamızda esnafın en kolay ulaşacağı yerde. Büyükşehir Belediyesi meslek fabrikasının çok faydası oldu hocayı bize gönderdi. Yılbaşından sonra yeniden başlayacağız. 65-70 yaşına gelmiş esnafımız bile İngilizce kursuna gelmek istiyor. Öyle ki bazı arkadaşlar İspanyolca kursu istedi. 15 kişi oluştuğunda bu kursu da açacağız” dedi.
GÖÇÜ İYİ DEĞERLENDİREMEMİŞİZ
Kemeraltı’nın gece yaşamının geliştirilmesi için bütüncül bir değişimin yaşanması gerektiğine dikkat çeken Girgin, arka sokakların yaşaması gerektiğini belirtti. Girgin, ana cadde arkasındaki binaların değerlendirilmediğini sözlerine ekleyerek, “Gece Kemeraltı’nın yaşayabilmesi için arka sokaklarının da yaşaması lazım. Hep düz ayakta, arka binalardaki yaşamın, Rumların, Ermenilerin, Levantenlerin, Musevi vatandaşlarının mahalleleri Türk mahalleleri birbirini desteklemiş. Bu zenginleşmeler olduktan sonra oradaki evler boşaldıktan sonra oralarda ticari ya da vasfı düşük olan bir alan yaratılmış. Göçü iyi değerlendirmemişiz. Çöküntü alanı yaratmışız. En büyük sorun ana cadde sorunu değil. Caddenin arkasındaki atıl durumdaki 2 bin binanın katkı sağlamaması. Kemeraltı’nın gece yaşayabilmesi için ışıklarının yanması lazım. Etkinlikler yapmanız lazım, yeme içme kültürünün oralarda olması lazım ve orayı ışıklandırmak gerekiyor. Bu da altyapıdan geçiyor. Gelen nitelikli yatırımcının doğru olduğunu analiz etmeniz lazım. Kemeraltı’ndaki ruhsatları verirken derneğin bir eğitim sertifikasını da alsın, bu saatten sonra da ruhsat alırken sertifika olmadan da başvuru yapamasın. Kemeraltı’nın geceleri de yaşaması için biraz zamana ihtiyaç var. TARKEM de bununla ilgili çalışmalar yapıyor. Her şeyi devletten, belediyeden beklememek lazım. Esnafın da mülkünün değer katması için sahip çıkması lazım. Işıkların yanması için de devletin belediyenin sorumluluk alması lazım. Arka sokakların ışıklarını yakmak için projemiz de vardı. Hepsi birbirine bağlı. Tek başına ışık sığ kalır. Arkada insanları beslemesi lazım.”