Büşra ÇETİNKAYA/EGEDESONSÖZ – Trafik kazasından iş cinayetine her geçen gün ölümle burun buruna yaşayan motokuryeler, mesleklerinin tehlikeli sınıfa girmesini istiyor.
Akaryakıt zamları, stopaj vergisi ile birlikte ekonomik olarak zorlaşan koşullarda işten çıkarmaların da artması motokuryeleri zora soktu. Hükümetin yeni torba yasa hazırlığında yer alan kayıtdışı motokuryelerden vergi alınacağı gündeme geldi.
İzmir Motosikletli Kuryeler Derneği Başkanı Burhan Akgül, motokurye vergisini, motokuryelerin işsizlik sorunu ve güvenlik problemlerini Egedesonsöz’e değerlendirdi.
‘İŞSİZLİK AYYUKA ÇIKTI’
Akgül, ekonomik kriz nedeniyle son zamanlarda motokuryelerin işsizlik sorunu yaşadığına değinerek şunları söyledi:
“Ülke genelinde çoğu insan B sınıfı ehliyetle bu işe girince maalesef işsizlik biraz daha yükseldi. İşsiz kalan, iş bulamayan kuryeler var. İşsizlik ayyuka çıktı. Akaryakıt zammı enflasyonla birlikte artış gösterdiği için otomatik olarak maaşlara ve paket ücretlerine de zam geliyor. Bir firma 5 kurye çalıştırmak yerine 3 kurye çalıştırmaya karar veriyor. Bütün yükü 3 kuryeye veriyor. Firmanın kaybı olmuyor. Örneğin 100 paket var, 5 kurye atacak. Bunu 3 kuryeye çeviriyor, 35’er paket atıyorlar.
‘2 BİN LİRALIK GELİR VERGİSİ 80 BİN LİRA OLDU’
Şu an en büyük sıkıntımız Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklayacağı stopaj yüzde 15 kesilecek durumu var. Çok para kazandığımızı düşünüp faturayı oradan kesecekler. Bu çok büyük bir riske sokuyor. Gelir vergisi de artış gösterecek. Stopajın yüzde 15’ini direkt ödeyip gider olarak göstermeyeceksiniz. Bu, yıl sonunda yıllık gelir vergisine de yansıyacak. O zaman 2 bin lira gelir vergisi ödeyeceğimize şimdi 80 bin lira ödeyeceğiz. Bazı kuryeler ciro olarak 100 bin lira kazandığını söyleyip devletimizin gözünü açtı herhalde onlar da düğmeye bastı.”
‘ÖNCE BİZİ TEHLİKELİ SINIFA ALSINLAR’
Yeni torba yasa hazırlığında yer alan kayıtdışı motokuryelerden vergi alınacağı gündemine ilişkin konuşan Akgül, “Kayıtdışı çalışanları tespit etmekten önce bizim akaryakıt giderimize indirim yapsınlar. Önce bizi tehlike sınıfına eklesinler. Motokuryelerin en tehlikeli sınıfa girmesi gerekiyor. Şu anda ölüyoruz ama para kazanıyoruz diye mi bu yapılıyor? Sen para kazanmaya devam et ama ölürsen de öl mü demek bu? Daha dün yine bir motokurye arkadaşımız vefat etti” dedi.
‘ASKERLERDEN ÇOK KAYIP VERİYORUZ’
Akgül, “Sürekli ölüm haberleri geliyor. En iyi ihtimalle ağır yaralı olarak kurtuluyoruz. Şu an da ülkemiz terör örgütleri ile mücadele ediyor. İnanın biz motokuryeler, doğuda savaşan askerlerden daha fazla kayıp veriyoruz. Bizim mesleğimizin tehlikesi o derece çok büyük. Bizim kazandığımız paraya göz diken bir sistem oluştu” şeklinde konuştu.
‘SİGORTALI ÇALIŞAN MOTOKURYE NEREDEYSE YOK’
Akgül, maaşlı ve sigortalı bir sisteme bağlanmaları gerektiğini söyleyerek “Bize BAĞ-KUR’a bağlayan sistem de doğru değil. Bizi maaşlı sisteme çevirsinler. Şahıs şirketi oluşturmayalım. Biz kazalarda öldüğümüzde bizi şahıs şirketine yönlendiriyorlar. Şu anda sigortalı çalışan neredeyse yok denecek kadar az. Bir sorumlulukları yok. İş ortağı adı altında istedikleri zaman işe alıyorlar, istedikleri zaman işten çıkarıyorlar. Örneğin bir yemek sipariş firması, en ufak bir şeyde seni sistemden atıyor ve istediği gibi çıkarmış oluyor. Tazminat yok, maaş yok. Sigorta olsa böyle sıkıntılar yaşanmayacak. Devlet en azından bu konuda yardımcı olmalı. Biz neden tehlikeli sınıfa alınmıyoruz? Biz şu anda az tehlikeli sınıfta görünüyoruz ve çok komik bir durum. En hızlı yapılması gereken şey bu. Ondan sonra para işini konuşalım. Sen öl ama senin aldığın paraya gözümü dikiyorum, diyorlar. Adam 16 saat çalışıyor,80 bin lira kazanırsa ne mutlu. Hızlı paket atacak da, riskini yükseltecek de… KDV dahil, kalan para 40 bin lira ya kalıyor ya kalmıyor” ifadelerini kullandı.