Metehan UD / EGEDESONSÖZ – Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan 2004 yılında aldığı izinle Aydın’ın Söke ilçesinde ilk taş ocağını açan Kale Grubu bünyesindeki Kale Maden isimli şirket kapasite artışı için geçtiğimiz yıllarda yeniden bakanlığın kapısını çalmıştı. Karar bölge halkı tarafından mahkemeye taşınmış ve iptal edilmişti.
Ancak şirket, 2009/7 Bakanlık genelgesi doğrultusunda proje alanında değişiklik yaparak yeniden başvurdu ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, geçtiğimiz yıl mahkeme kararına rağmen yeniden ‘ÇED olumlu’ kararı verdi.
İKİNCİ KEZ İPTAL
Karar bir kez daha yargıya taşındı. Latmos Platformu adına Çavdar Köyü eski muhtar İhsan Garagöz tarafından açıklan davada mahkeme bir kez daha ÇED kararını iptal etti. Avukatlığını Mehmet Cilsal’ın yaptığı davada Aydın 1. İdare Mahkemesi, ÇED olumlu kararını hukuka aykırı buldu.
Kararda “Bu durumda, dosyadaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunda yer alan tespit ve açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde proje sahasının yakın çevresindeki zeytinlik alanlara dikili tarım alanlarına çevre, toprak ve su rejimine olumsuz etki edecek olması nedeniyle Aydın İli, Söke İlçesi, Yeşilköy Mahallesinde bulunan Kale Maden Endüstriyel Hammadeler San. ve Tic. AŞ, tarafından yapılması planlanan "RN:42444 Ruhsat Nolu Saha Feldispat, Kuvars ve Kuvarsit Ocağı Kapasite Artış Projesi hakkında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın tesis etmiş olduğu 21.06.2023 tarihinde ilan edilmiş olan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararının hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.” denildi.
Karardan kesitler:
- Ancak yapılacak açık ocak madencilik faaliyetinin toz çıkaran faaliyetlerden olduğu, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek 5, 1-1) koşulunu sağlamadığı,
- Açık işletme ve pasa sahası şev stabilite analizlerinin olmaması ve bu durumun açık ocak planlamasının güvenliği açısından risk yaratma potansiyeli olduğu
- Faaliyet alanı içerisinde yapılacak çalışma ile bitki örtüsünün kaldırılacağı ve yeterli önlem alınmadığı takdirde, arazinin eğimli olması nedeniyle erozyon tehlikesi ile karşı karşıya kalabileceği, bu durumun da çevre de toprak ve su rejimine zarar verebileceği,
- Madencilik faaliyet alanı olarak izni talep edilen alan ve 3 km'lik çevresinde hem 3573 sayılı Zeytincilik yasası hem de 5403 sayılı toprak koruma kanunu ile çelişmesi ve her iki kanunu ilgilendiren mutlak korunması gereken dikili tarım alanlarının ve bu bağlamda zeytinlik üretim alan kullanımının olması nedeniyle,
- Kesilecek ağaçların ve kaldırılacak orman örtüsü ve maki florasının orman ekosistemine olası etkilerinin göz ardı edilmesi, bitkisel toprak sıyrılması ve depolanması işleminin usulünde rüzgar ve su erozyonu riski için tedbir öngörülmemesi
- Orman Yangınlarıyla Mücadelede etkin bir planlama söz konusu olmaması
İLK İZİN DE İPTAL EDİLMİŞTİ
Bakanlık’tan şirket geçtiğimiz yıllarda kapasite artışı için harekete geçmişti ancak bakanlığın verdiği son izin Aydın 2. İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Karar Danıştay tarafından da onaylanmıştı.
LATMOS PLATFORMU: KARAR UMUT VERİCİ
Açıklama yapan eski muhtar İhsan Garagöz, alınan kararı büyük bir hukuk zaferi olarak nitelendirdi. Latmos Platformu ise kararı umut verici olarak yorumladı.
Maden sahasının tamamının orman, fıstık çamı, zeytinlikten oluştuğunu ifade edildiği açıklamada maden sahasının güneyinde ise ‘Çatındere 1. Derecede Arkeolojik Sit Alanı’ bulunduğu belirtildi. Açıklamada mahkemenin kararıyla felaketin eşiğinden dönüldüğü de ifade edildi.
Açıklamada “Latmos vahşi madencilerin elinden tek tek kurtaracağız. Halkın, duyarlı yurttaşların katılımıyla gittikçe büyümekteyiz ve Latmos'un başına bela olan vahsi madenciliği bitirmekte kararlıyız. Bundan böyle mera vasıflı alanlarda tahsis amacı değişikliği yapmadan, tarım arazilerinde "tarım dışı amaçla kullanım izni" ve "kamu yararı kararı" almadan, ormanlar için kesin izin edinmeden uyduruk bürokrat görüşlerine dayanarak madencilik yapacakların ensesinde olacağız. Bölge halkının geçim kaynağı olan zeytinlikler ve fıstık çamlarını kesen, kestirenlerden hesap soracağız.” denildi.
Latmos Platformu'nun kurucu üyeleri ve yürütme kurulu Dr. Varol Aydın, Dr. Hale Hepçimen, Serpil Çilsal, Kazım Erol, Arkeolog Nezih Başgelen, Prof. Dr. Doğan Kantarcı'dan oluşuyor.