Diren ÇELİK/EGEDESONSÖZ- İzmir Ticaret Borsası Nisan ayı meclis toplantısı İZQ İnovasyon toplantısı gerçekleştirildi. Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli ekonomik gelişmeleri değerlendirdi.
İŞSİZLİK SORUNU DEVAM EDİYOR
Konuşmalarının devamında gündemin seçim ve ekonomi olduğunu hatırlatan İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli açıklamasında, “Cumhuriyetimizin 100. yılının ilk yarısı biterken, ülke olarak sadece iki konuya odaklanmış durumdayız. “Seçimi” ve “Geçimi” konuşuyoruz. Önce genel manzaranın bir fotoğrafını çekmek istiyorum. Acılarımız hâlâ çok taze; yaralar henüz sarılamadı. Yaşadığımız ve hepimizi yasa boğan Kahramanmaraş depremlerinden kaynaklanan maddi manevi büyük bir felaket ile karşı karşıyayız. Bütçe ilk üç ayda 250 milyar Türk Lirası açık verdi. Altıncı ayda yeni bir bütçe yapmak neredeyse bir zorunluluk haline geldi. Merkez Bankası’nın reel döviz rezervi eksi 50 milyar dolara yaklaştı. Ülke risk primimiz çok yüksek; bu da borçlanma maliyetimizi artırıyor. Açıklanan enflasyon yüzde 50-60 aralığında; hissedilen ise daha yüksek. İşsizlik sorunu devam ediyor. Cari açık Ocak’ta 9,9, Şubat’ta 8,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Döviz kurlarında Merkez Bankası ile Serbest Piyasa arasında yüzde 5’lik bir makas oluşması iş yapmayı zorlaştırdı. Seçim sürecinin getirdiği belirsizlikler de eklenince, yönümüzü belirlemek adeta imkânsızlaştı” diye konuştu.
SOMUT ADIMLAR ATMALIYIZ
Seçimin ardından hızlı bir restorasyon beklediklerini dile getiren Işınsu Kestelli, “Seçimleri kim kazanırsa kazansın, iş dünyası olarak ilk icraat gününden itibaren hızlı bir restorasyon döneminin başlamasını bekliyor ve talep ediyoruz. Türkiye’ye ve Türk ekonomisine güveni artırmalıyız. Avrupa Birliği ile ilişkilerde müzakere sürecini canlandırmalıyız. Hukukun üstünlüğü, eğitim, liyakat, şeffaflık, kurumların bağımsızlığı gibi konularda her kesimi kucaklayan somut adımlar atmalıyız. Doğrudan yabancı sermaye girişini artıracak adımları hızlandırmalıyız” dedi.
GENİŞ ARAZİLERDE EKİM YAPILMALI
Son dönemde tüm ülkelerin en önemli hedeflerinden birisi gıda güvenliği olduğunu vurgulayan Kestelli, “15 önemli sebze ürününde kendimize yetecek hatta önemli bir bölümünde ihraç edebilecek miktarda üretim gerçekleştiriyoruz. Hesaplama yapılan 12 meyvede kendimize yetecek üretimi gerçekleştirirken, çay, muz ve ceviz gibi 3 meyvede ise iç tüketim için ithalata ihtiyaç duyuyoruz. Hesaplama yapılan 16 tarla ürününün ise sadece 5 tanesinde iç tüketime yetecek üretim gerçekleştirebiliyoruz. Geriye kalan 11 üründe ise ithalat yapmak durumundayız. Bunlar arasında; buğdayda yüzde 87, mısırda yüzde 77, ayçiçeğinde yüzde 60, mercimekte yüzde 54, ve soyada sadece yüzde 6 oranında iç tüketime yeter üretim gerçekleştirebiliyoruz. Üstelik bu tarla ürünlerinin üretimi için geniş arazilerde ekim yapılması gerekiyor. Ortalama verim miktarını artıracağız. Böylece tarla ürünlerinde kendimize yeter üretim gerçekleştirmemiz mümkün olabilecek” diye konuştu.
Kestelli, “Dünya Ekonomik Forumu’na göre önümüzdeki 10 yıl içinde ekonomide yaratılan yeni katma değerin tahmini yüzde 70'i dijital platforma dayalı iş modellerinden olacak. Hali hazırda da dijital ekonominin küresel hacminin 38 trilyon dolarlık bir büyüklüğe ulaştığı tahmin ediliyor. “Tarımın Geleceği” başlıklı bölümde 2050 yılına kadar yüzde 70 oranında daha fazla gıda üretilmesi gerekeceği vurgulanıyor. Mevcut sistem değişmezse gelecek yıllarda gıda kıtlığı ve açlığınyeniden en büyük problemlerden birisi olacağı tespiti yapılıyor. Bu zorlukların üstesinden gelmek için de hükümetlerin, yatırımcıların ve yenilikçi tarım teknoloji geliştiricilerinin ortak çaba göstermesi gerekiyor. Tarım teknolojileri dünyasında, güneş ve deniz suyu gibi bol ve temiz kaynaklardan yararlanılarak kurak bölgelerde mahsul yetiştirmek mümkün olacak. Sensörler, makineler ve bilgi teknolojilerindeki ilerlemeler geleceğin tarımını şekillendirecek ve oyunun kurallarını değiştirecek” diye konuştu.
Başkan Kestelli konuşmalarını şöyle sürdürdü:
Bayrama girerken sizlere güzel bir gelişmeden bahsetmek istiyoruz. Bildiğiniz gibi Avrupa Birliğinde son dönemde "Yeşil Mutabakat" ile ilgili hibe çağrıları yoğunlukta.Yeni bir çağrı da Borsamızın önceliklerine uyuyordu. Borsa olarak birisinde başvuru sahibi, birisinde ortak ve birisinde de iştirakçi olmak üzere 3 projeye ön başvuruda bulunduk. Borsamızın ana başvuran olduğu projede hedef "büyükbaş hayvan çiftliklerinin sürdürülebilir dönüşümünü sağlamak".Süt ve besi çiftliklerinde hayvan refahı ve sürdürülebilir kaynak yönetimini yenilikçi çözüm önerileri ile geliştirmeyi hedefledik. BORSAV, İzmir İli Kırmızı Et Üreticileri Birliği ve Tire Süt Kooperatifi projenin diğer ortakları. Yüzde 95 hibe oranıyla 550 bin euro bütçeli projenin süresi 4 yıl olarak öngörüldü.Borsa Vakfımızın başvuru sahibi olduğu projede ise İZLADAŞ'ın elindeki kıymetli meteoroloji verilerini kullanarak yapay zeka ile bir yazılım geliştirilmesini tasarladık. Yüzde 90 hibe oranıyla 667 bin euro bütçeli ve 4 yıllık olarak planlanan bu proje ile verilere dayanarak çiftçilere doğru sulama zamanı ile ilgili yönlendirme verebileceğiz.
Projede, İZLADAŞ ve Tariş Pamuk Birliği ortak olarak yer alırken, Borsamız, Ulusal Pamuk Konseyi, Bremen Pamuk Borsası ve Almanya Pamuk Araştırmaları Enstitüsü iştirakçi olarak yer almıştır. Ayrıca, kurucu üyeleri arasında yer aldığımız İyi Pamuk Uygulamaları Derneği’nin başvuru sahibi olduğu projede de Borsamız proje ortağı olarak yer almıştır. Bu proje ile de iklim değişikliğinin pamuk üretimine etkilerini, bu etkileri azaltacak en iyi uygulamaların belirlenmesini ve yaygınlaştırılmasını amaçlıyoruz. Borsa ve BORSAV olarak başvuru sahibi olduğumuz iki proje başvurusunun kabul görmesi halinde 1 milyon 122 bin euroluk AB kaynağını bölgemize kazandırmış olacağız. Mayıs ayında ön başvuru sonuçları açıklanacak olan projelerin, nihai başvurusunun ardından Ekim ayında da kesin sonuçları açıklanacak. Bu vesileyle projelerin hazırlanmasında emeği geçen Borsa, BORSAV ve İZLADAŞ ekiplerimize teşekkürlerimizi sunuyorum. Meclis üyelerimizin konuk olduğu sohbet arası programlarımızı büyük bir keyifle takip ediyorum. Bu ay Yılmaz Akbıyık ve Engin Olgunca’yı dinledik. Meslekle ilgili kıymetli öğütlerini öğrenmenin yanı sıra bizi takip eden kuşaklar için kıymetli tecrübeleri kaydediyoruz.
Sözlerime son verirken 14 Mayıs’ta gerçekleşecek seçimlerin ülkemiz ve milletimiz adına hayırlı olmasını diliyorum.