6552 sayılı “Torba Yasa” da yapılan önemli düzenlemelerden biri de kamuoyunda “erken emeklilik” olarak bilinen düzenlemelerdir. Toplumun büyük bir bölümü yapılan düzenlemeden yararlanıp yararlanamayacağını merak ediyor.
Maden işyerlerinde çalışanlara öncelik
Yasanın 41. Maddesi maden işyerlerinde zor şartlarda çalışanları kapsıyor. 5510 Sayılı Kanun’un 28. Maddesinde yapılan değişiklik ile Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak en az 20 yıldan beri çalışan sigortalılar için 55 olan yaş şartı 50’ye düşürüldü. Böylelikle bir nebze de olsa madenciler sevindirildi ama yeterli değil. Çalışma şartlarının da iyileştirilmesi gerekiyor. Tabi bunu yaparken işverenlerin de desteklenmesi önemli. Aksi halde artan maliyet ve iş yükü madenlerin kapanmasına ve binlerce maden işçisinin açıkta kalmasına neden olur.
Sigortalı kadınlara üç çocuk doğum borçlanması
Bir diğer düzenleme çalışan ve doğum yapan kadınları kapsıyor. Yasanın 43. maddesindeki düzenlemeye göre “sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan sürelerin sigorta prim gün sayısına eklenmesine imkân tanındı. Buna göre “sigortalı kadın” emeklilik için yaşı doldurmuş, çalışma süresini tamamlamış sadece prim günleri eksik ise, her bir çocuk için iki yıl olmak üzere borçlanarak emeklilik hakkı kazanabilecek.
Bağ-Kur günleri geri alınabilecek
Yasanın 81. Maddesinde kendi adına çalışanları ilgilendiren düzenleme var.
Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çlışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre tescilleri yapıldığı hâlde prim borçları nedeniyle daha önceki ilgili kanunları uyarınca sigortalılık süreleri durdurulmuş olanlardan 11/09/2014 tarih itibarıyla ihya edilmemiş olanların kendileri veya hak sahipleri, 1/10/2014 tarihinden itibaren üç ay içinde Kuruma müracaat ederek, durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarının, sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilerek kanuna göre hesaplanmasını talep edebilirler.
Hesaplanan borcun tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi hâlinde durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Hesaplanan borcun tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmemesi hâlinde ihya işlemi geçerli sayılmaz ve bu madde kapsamında ödenmiş olan tutarlar ilgilinin bu madde kapsamı haricinde başkaca prim borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edilir. Buna göre, Bağ-Kur borçlarını ödeyemedikleri için günleri iptal edilmiş olanlar, kanunda açıklandığı şekilde müracaat edip borçlarını ödedikleri takdirde, günlerini geri alabilecekler ve diğer şartları da sağladıkları takdirde emekli olabilecekler.
Bunların dışında 5510 sayılı kanuna eklenen Geçici Madde 54 ile daha önceki ilgili kanunlara göre esnaf ve sanatkâr siciline veya odasına ya da her ikisine birden kayıtları bulunmakla birlikte üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine, Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte, sigortalılık süreleri geçersiz sayılarak iptal edilen sigortalılardan 22/3/1985 tarihinden sonraki sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla (aynı kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki) sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır.
Yine, tarımsal müstahsil alımlarına istinaden yapılan kesintilere göre Kuruma kayıt ve tescili yapılanların, sigortalılık tescil ve sürelerine esas tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine sigortalılıkları geçersiz sayılarak iptal edilenlerin, tescillerinin yapıldığı tarihten 31/12/2010 tarihine kadar geçen sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla (aynı kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki) sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır. Ancak, tevkifat kesintisine binaen geriye dönük yapılan tescillerden, tevkifatın yapıldığı tarihte ziraat odası kaydı bulunmayan, daha sonra geriye dönük tesis edilen kayıtlar geçerli kabul edilmez.
Sonuç olarak, torba kanun kapsamında getirilen düzenlemelerden, maden işyerlerinde çalışanlar, doğum yapan sigortalı kadınlar ve daha önceki kanunlara göre Bağ-Kur günleri iptal edilenler faydalanarak erken emekli olabilecekler.