Devleti idare etmekle…
Vaziyeti idare etmek, elbette çok farklı şeylerdir…
Devlet, kurumlar hiyerarşisidir…
Kurallarla yönetilir.
Bu sebeple…
Devleti yönetmek:
Asla “bir kişiye” veya “bir zümreye” terk edilemez.
Yine bu sebepledir ki; uzun mücadeleler ve araştırmalar ve hatta uygulamalar sonucu “en az kusurlu” olan rejim olarak “demokrasi” bulunmuş ve benimsenmiştir.
Dünyada yaklaşık 600 millet ve fakat 200 devlet vardır.
Bunları da elbette pek çok açıdan tasnife tabii tutabiliriz.
Ancak:
En doğru tasnif her halde:
Demokratik rejim ile yönetilenler ve diğerleri…
Oldukça uzun sayılacak bir girişi niçin yaptım?
Orta Doğu (tabii buna Asya ve Afrika’yı da eklemek gerek) genelde ikinci grubu teşkil eden devletlerden oluşuyor…
***
Şimdi gelelim esas konuya:
İran Devrim Muhafızları’nın komutanı Amerika tarafından öldürüldü.
Şüphesiz bu ayrı bir konu.
Enine boyuna incelenmesi ve konuşulması gereken bir konu…
Hemen arkasından bir vahim olay daha meydana geldi.
Tahran Humeyni Havaalanı’ndan kalkan Ukrayna’ya ait bir uçak düştü.
“Düştü” diyorum, çünkü önce öyle açıklandı. Daha sonra, “Düşürüldü” dendi ve ardından da İran “Yanlışlıkla” kendileri tarafından düşürüldüğünü açıkladı…
***
Bu “yanlışlık” nasıl oldu?
İçinde bulunulan durum sebebi ile 178 kişinin ölümü ile sonuçlanan olay da, uçağın “yolcu uçağı” olduğu anlaşılmamış “füze” zannedilmiş ve bu sebeple düşürülmüş..
Füze 6 metre, uçak 44 metre.
Birbirine en küçük bir benzerliği yok.
Şimdi açıklamalar oluyor. Üzüntüler, tazminatlar vesaire…
***
Hiç biri giden 178 canı geri getirmez.
Başa dönelim.
Kurumlar hiyerarşisi olsaydı, kurallar rejimi olsaydı, her bir kurum kurallarını bilseydi, bu gibi “yanlışlıklar” muhtemelen meydana gelmezdi.
Biraz arkaya bakarsak bizde de benzer bir olay meydana geldi.
“Emri ben verdim…” yarışmasına sahne oldu…
Sonra “karşılıkla ithamlar” başladı.
Uzadı gitti…
Şimdi:
Demek oluyor ki; “Devleti idare etmek ayrı şey; vaziyeti idare etmek ayrı şey”…
Devleti idare etmenin en gerçekçi yolu (daha iyisi bulununcaya kadar) demokratik rejimdir, herkes yerini, konumunu, yetkilerini, sorumluluklarını yasalar çerçevesin de bilecektir. Tutum ve davranışlarını buna göre tayin ve tespit edecektir…
“Ben yaptım oldu” ile olmuyor…