GÜNCEL EGE YEREL YÖNETİMLER EKONOMİ POLİTİKA SPOR RÖPORTAJLAR YAZAR CAFE FOTO GALERİ VİDEO GALERİ
Rifat ÖZER
YAZARLAR
9 Mayıs 2021 Pazar

Üzümün seyri

İzmir Büyükşehir Belediyesi Akdeniz Akademisi’nin kültür yayınlarından : “Üzümün Akdeniz’deki Yolculuğu” kitabının 2016 yılı konferans bildirilerinde...

Prof.Dr. Ergün Laflı :

Kültepe metinlerine göre, MÖ. IX.binde, Anadolu’da bağcılık vardı. Bugün 1256 adet üzüm çeşidi yetiştiriliyor...

Ege havzası bağları, dünyanın en eskisidir.

Herodotos da Historia’sında : “Smyra’nın güzel ve moskhatos (misket) üzümü”nden söz ediyor diyor ve sözlerini sürdürüyor...

Fransa... bugün şarap üretiminde ve kalitesinde, dünyada ilk sıralarda ise,

bunu biraz da Eski Foça’lılara borçlu... MÖ.VI.yyılda Anadolu Persler’ce işgal edilince... Foçalılar Fransa’ya kaçmış, Marsilya’yı kurmuşlar ve olasılıkla ilk bağları da... onlar oluşturmuşlar.

En iyi sultani üzümleri yetiştirirken, sönmeye ve unutulmaya yüz tutan... Buca,

Razakı, çekirdeksiz ve pembe gibi çok çeşitli üzümleriyle... Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde de yer alan... Urla,

Belediye ve Ziraat Odası ile, üzüm kültürü ve üretimini canlı tutmaya çalışıyorlar !

***

Üzüm denince de... önce akla şarap gelir. Şarap, öyle bir içecek ki, kimi dini metinlerde bile yer alır...

Doç. Dr. Ahmet Uhri’nin bildirisine göre...

Tek Tanrılı dinlerin... ilki olması olası Museviliğin kutsal kitabı Tevrat’ta Nuh’un ; (bazan olduğu gibi, sonradan ekleme ya da ilk dedikodu olabilir de) sular çekilince bağ kurduğu, ürettiği üzümden de şarap yapıp... sarhoş olduğu yazılı !

Hıristiyanlıkta da... şarap önemlidir ;

İsa, son akşam yemeğinde ekmekle şarabı havarilerine, “bu benim etim, bu da kanım” diye dağıtmış deniyor...

Ahmet Uhri Hoca’nın son sözleri de, heyecan ve hayranlık verici :

‘Benim üzümü sevmemin nedeni,

Şaraba düşkünlüğümden değil, ezilenlerden yana olmamdır’!

***

Dr. Hülya Uysal’a göre : dünyada üretilen üzümlerin % 71’i, Türkiye’dekinin ise, % 11’i... şaraplık. Dünyada şarap tüketimi kişi başına 3,4 litre... Türkiye de ise 0,18 litre.

Vatikan ise, kişi başına 54 litre ile ilk sırada. Şaraba batırılmış ekmek yemek, Hıristiyanlığa kabülün... bir yolu da !

***

İzmir’e gelince... Hele de o eski fuar zamanlarında, Tariş standındaki o nefis üzüm şırasını içmek için... sıraya girmek!

Zaten Halikarnas’lı(Bodrum) Herodot’da taa... MÖ. 400’lerde uyarmış “Ey yolcu... İzmir’den geçerken muscat (misket) içmeden... bir yere gitme !”

İzmir’de çekirdeksiz beyaz üzümün envai çeşidi vardı... Hele de şimdi : Efemçukuru’nun, Kavacık’ın tatlı, sulu, iri kara üzümleri... bizim vazgeçilmezimizdir !

Prof.Dr. Alp Yücel Kaya’nın önsöz’ünde Can Yücel... üreticileri mücadeleye devam etsinler diye, ‘Tarihli Bağbozumu’ şiirinde kara üzüme... öğüt veriyor gibiydi ;

Ayakları ile ezip fıçıya mı bastılar seni

Nefti kasnaklı bir fıçıya,

Aldırma kara üzüm !

Sen o kırmızı şarabına doğru

İçten içe

Harıl harıl

Çalışmana bak, iki gözüm !

***

Şarap denince de akla... Ömer Hayyam gelir. Ama bir şarapçı değil o !

Şair, filozof, matematikçi, astronom, fizikçi, müzikçi ve felsefeci...

Hayyam, özgür ve sınırsız düşünce ve müdanasız tavırları ile... evrensel bir kişilik olmuş. Bu özelliklerini de rubailerinde yansıtmaktan... hiç de geri durmamış ;

‘Dünyada akla değer veren yok... madem,

Aklı az olanın parası çok... madem.

Getir şu şarabı, alsın aklımızı ;

Belki böyle beğenir bizi... el alem’ !

İyi Pazarlar...