Demokrasi kültürünün en yerleşik olduğu yerin Avrupa olduğu söylenir… Ama, onlarda da bir Başbakan Viktor Orban var ki…
Soldan sağa geçiş yaparak, hızlı bir sağcı olmuş… Düşüncesi mi değişmiş, kendisi mi değişmiş ? Biz bilemeyiz Macar’lar bilir !
J.Keane’nin kitabında bunlar sayılıyor…
Kimler sindirilmiş… Hangi denetim ve demokratik kurumlar kendine bağlanmış.
Geriye bir şey… kalmış mı ki ?
Üstelik de tüm bunları, topraklarını altın edeceklermiş gibi… hevesle girdiği bir Avrupa Birliği ülkesinde yapıyor ki… AB müktesebatının normatif güvenceleri de… hiç güvenli değil demek ki !
***
Afrika’da, demokratik bir ülke yok gibi…Nijeryalı yazar Chinua Achebe,
‘Halk Adamı’ kitabında, halktaki genel bir kabulü tarif ediyor…
Halka… hele de çok üst düzey bir yetkilinin görevini kullanarak, kendisini zengin ettiğini söylerseniz… Size tepkisi şöyle olur diyor :
‘Aklı başında bir adam, talihin ağzına koyduğu lokmayı… hiç yere tükürür mü.’ ?
Hani… ‘bal tutan parmağını yalar’ gibi anonimlikler var ya. Oralarda da normal görülen… anormallikler var !
***
Asya’yada da… demokratik ülke olarak Japonya, Güney Kore gibi ülkeler var da…
Kazakistan’da olup bitenleri anlamaya dura duralım… Orta Asya’da komşusu Türk Devleti Türkmenistan var ki, bir ona bakalım…
1925’lerde bağlandığı, Sovyetler Birliğinin dağılmasıyla… 1991 da bağımsız oluyor.
6 milyon nüfusu var. Topraklarının çoğunu Karakum Çölü oluşturuyor… Dünyanın
4.büyük… doğalgaz rezervlerini içeriyor.
Başkanlık sistemiyle… 2006 yılından beri de, Kurbankulu Berdimuhammedov’ca yönetiliyor.
1993 den 2017’ye kadar ülkede, elektrik, su, doğalgaz ücretsiz oluyor…
Baleyi, sinemayı, operayı yasaklıyor. İnsan hakları ve kimi özgürlükler konusunda da eleştiri alıyor… Avustralyalı yazar, Prof. John Keane’de, yeni basılan “Yeni Despotizm” adlı kitabında şöyle yazıyor...
‘Oyların % 98,3’ünü alarak seçildi. Giderek
gücünü artırdı...’ Sonra bir haller oldu !
‘Kağıt paralara, madeni paralara, pullara yüzünü koydu. Yüzü her zaman güneşe dönük olacak şekilde... yönünü değiştiren bir altın kaplama heykelinin yapılmasını emretti.’ !
***
J.Keane sürdürüyor...
‘Günümüz despotları güvensizlik nöbetleri geçirir...’ Örnek mi ? Kuzey Kore’nin Devlet Başkanı Kim Jong-un’u veriyor. Bizce de,
Sanki ‘Mısır tasvirleri gibi… dimdik ve sert.’!
Dış gezilere gittiğinde, sağlığı hakkındaki bilgilerin düşmanlarının eline geçmemesi için, çok sıkı tedbirler aldırır… Nasıl mı ?
Paketleme tedbirlerini… dezenfekte etsek bile, bu yazılmamalı… Okuyanın burun direği kırılır da ! Kitapta açık açık yazılı da zaten…
***
Bir gerçek de, despotların son ölüm anları ki, şenlikli şakalara konu…
Ölmek üzere olan despot :
“Halkım bensiz ne yapacak” ? diye çırpınır.
Danışmanı da : Halk gerekirse ‘taş yer ’ ama kendini de toparlar der… Bunu duyan despot, danışmana : “Hemen bir ferman hazırla, taş tekelini... oğluma bırakıyorum.”!
Bir başkası...
Despot ölüm döşeğindedir. Danışmanı, halkın onu son kez görüp vedalaşmak istediğini söyler… Despot şaşırır, danışmanına sorar :
“ Niye... Bir yere mi gidiyorlar ” ?
Despotlar…
Depo da eder… Deport da.
Üstelik güldürürler bile !
İyi Pazarlar...