Pastırma yazısını, belki de mevsimlerin en güzelini yaşasak da’… Havada kışa hazırlık kokusu var’… Evlerden sonbahar kokuları yükseliyor şimdi.’¶
Kimi evlerin güneş alan odalarında turuncu renkli tarhanalar var yayılı’…
Mutfak pencerelerinin içlerinde reçel kavanozları. Balkonlarda çamaşır iplerine ya da demirlere asılmış dolmalık/kızartmalık biberler, patlıcanlar, bamyalar.
Domates/biber salçaları çoktan yapıldı, kızgın güneşi içip cam kavanozların içinde yerlerini çoktan aldı. Erişteler bez torbalarında çekmecelere, kilerlere yerleşti.
Turşular, şimdilik sirkeli/tuzlu/limonlu suda dinleniyor; bulgur pilavına, etli nohuta eşlik edeceği kış günlerini bekliyorlar sabırla’…
*
’“Şimdi o telaşlar var mı? Hala tarhanayı, salçayı, turşuyu yazdan hazırlayan kadınlar kaldı mı? Komşu kadınlar hala evlerde toplanıp hep birlikte şamata/telaş/çocuk gürültüleri/dedikodu eşliğinde erişte kesiyorlar mı?
İncecik yufka açan, açmayı bilen kaç kadın var?
Hazır salça kavanozları, reçeller, paketlerde her yöreden tarhanalar, erişteler, konserveler, dondurulmuş sebzeler, envai çeşit hazır turşular almadı mı mutfaklardaki yerlerini?
Kadınlar erkek dünyasına karıştıklarından beri, kim uğraşıyor tarhanalarla, eriştelerle, reçellerle?
Onları yapmaya/hazırlamaya ne zamanları var artık kadınların, ne takatları.
Tüketim dünyasının dev marketleri/hiperleri, onların yerine yapıyor çoktandır kış hazırlığını’…
Kadınlara kalansa, ’‘koy sepete/diz mutfaktaki raflara’’ oluyor’” diyorsunuz içinizden bu satırları okurken. Biliyorum.
Doğru. Ama. Oysa. Halbuki’…
Hangi tarhana ’‘anne tarhanası’’na benzer ki? Kokusu, rengi, kıvamı, mümkün mü?
Hangi salça; hele bir de içine baharat döküp ceviz ekleyince taze ekmekle birlikte fena yedirir insana?
Hangi İtalyan makarna markası, üzerine tulum peyniri rendelenmiş o eriştelerin tadını tutturabilir ki?
İpe dizilmiş patlıcanlardan yapılan dolmaların lezzeti, hangi dondurulmuşla eş tutulabilir ya da?
*
Sadece tüketim/güzellik sektörü değil kadınla erkek farklarını törpüleyen, giderek karşı cinsleri aynılaştıran. Ya da sadece gerçekten çok çalıştığımız, yorulduğumuz, zamanımız, takatımız kalmadığından değil anne tarhanalarına, salçalarına, turşularına, eriştelerine yüz çevirmemizin tek nedeni.
Gelenekleri ayıklamadan hepsini birden küçümsememiz, reddetmemiz de yok mu nedenlerin arasında? Ve ’‘Annelerimize benzemeyeceğiz, farklı kadınlar olacağız’’ diye ter ter tepinmemiz?
Her akşam yemeğinde tüm ailenin, her bayram sabahı herkesin buluşmasını da bu toptan reddediş/yok sayış yüzünden kaybetmedik mi?
Çocuklarımızın odalarında televizyon/bilgisayar başında yemek yemelerine sessiz kalıp akşamları buluşulan aile sofralarını böyle böyle unutturmadık mı?
Bayramları tatil fırsatı sayıp bir otelde konaklamayı; ailece bir arada olmaya yeğlemedik ki?
Beynimizin gizli kıvrımlarında toplu reddedişimiz yatmıyor mu sizce de?
*
Pastırma yazını, mevsimlerin en güzelini/dinginini yaşıyoruz’…
Yağışların eli kulağında’… ’‘Hava sıcaklığı düşecek’’ diye duyurur yakında meteoroloji. Bir ikinci pastırma yazı daha yaşamazsak eğer, tarhana, salça yapmak için geç artık. Güneşi içmezlerse, kışı çıkaramazlar çünkü’…
Ama turşu kurmanın tam mevsimi. Çığırtkan satıcılar, pazarlarda ’‘turşuluğa gel’’ diye avaz avaz bağırıyor. Cam kavanozlara yeşilli/kırmızılı sebzeler yerleşebilir hala. Üstlerine biraz da kereviz sapı eklenirse, kavanozlar da tadı da taçlanır hatta.
Hiç değilse ’‘antidepresan’’ niyetine uğraşın’… Yogayla meditasyon kadar kulağa havalı/afilli gelmese de rahatlatır. Eski ev kokuları, herkese iyi gelir. Deneyin.