“Önce Ekmekler Bozuldu/1”yazımı sonlarken “Neden evinizde ekmeğinizi pişirmiyorsunuz?” diye bir önerme getirmiştim.
Bu yazımda da bu önermemi tekrarlayarak kamu ve yerel yönetimlerin neler yapması konusunda kimi önermelerde bulunacağım.
Ancak aklımızda kalması için beyaz ekmeğin nasıl Türkiye’ye girdiğini de anımsatmak isterim.
Türkiye’nin, endüstriyel beyaz un ve beyaz ekmekle tanışması,1948 yılındaki Marshall yardımı ile oldu. Zenginlik ve statü göstergesi olan olarak kabul edildi. Köylüler bile evlerine dönerken hediye diye beyaz ekmek,yaygın adıyla francala aldılar.Tam buğday unundan yapılmış ekmekler dışlandı.
Bu konuda da emperyal devletler tarafından önemli düzeyde kültürel egemenlik kuruldu.
Geliniz,Antonio Gramsci’nin “İnsanların beyinlerini işgal edebilirseniz, kalpleri ve elleri de arkadan gelecektir” deyişini de anımsayalım.
Neler Yapılabilir?
Birincisi:Sağlık Bakanlığı ile Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,tam undan yapılmış ekmek üretimini yaygınlaştırmak için kampanyalar yapmalı.
Bu girişimleri, doğal olarak Türkiye Fırıncılar Federasyonu’nun çıkarlarıyla çatışacaktır.Ancak, bir süre sonra ekonomiye ve halk sağlığına getireceği yararlar açısından bu kampanyanın önemi büyük.
İkincisi:Tam buğday unundan yapılmış ekmek üretiminde yerel yönetimlere büyük görevler düşüyor.
Bununla birlikte Belediyeler,Halk Ekmekleri adıyla beyaz ekmek üretiyor. Halk Ekmek’in beyaz ekmeği içinde neler var biliyormusunuz?“Buğday unu, içme suyu, maya, tuz, mono ve digliseridlerin diasetil tartarik asit esterleri, hemiselulaz, fungal alfa amilaz, askorbik asit” gibi bir sürü madde ve kimyasal var.(Bakınız:www.gidahareketi.org) . Şaşırdınız değil mi?
Belediyelerin beyaz ekmek üretimleri, toplum sağlığından çok bir gelir kapısına dönüşmesin. Oysa bir kamu kurumunun amacı, yüksek kârlılık değil, yüksek kalitede ve toplum sağlığını önceleyen tam buğday ekmeği üretmek olmalıdır.
Üçüncüsü:Tohumlukta,hibrit buğday tohumu yerine,yerli buğday çeşitleri ile yerlilerden üretilmiş buğdaylar tercih edilmeli.
Bilindiği üzere,Türkiye’de hibrit tohumlar,özellikle 1960 yılların başından itibaren yoğun olarak devreye girmiştir.Dönemin Tarım Bakanı Bahri Dağdaş hibrit tohumların öncülüğünü yapmıştı.Günümüzde,yerli çeşitlerimizin kaliteli un üretiminde daha önde olduğu görülmüştür.
Dördüncüsü:Türkiye’de beyaz undan yapılmış ekmeklere “Sağlığa Zararlıdır” ibaresi yazılmalı.Bu önerme,kimilerine naif gelebilir,uzun dönemde birçok hastalığı tetikleyen besinin beyaz ekmek olduğu artık biliniyor.(*) Ancak tam buğday unundan yapılmış sansınlar diye esmerleştirilmiş ekmeklere de dikkat edilmelidir derim.
Sonuncusu yine bir tekrar: “Neden evinizde ekmeğinizi pişirmiyorsunuz?” Evlerde tam buğday unundan yapılmış ekmek üretimi özendirilmeli .Bu doğrultuda başta tüketici örgütleri harekete geçmeli.
26 Ocak 2018
(*).Geçtiğimiz günlerde,gazeteci ve yazar Soner Yalçın’ın “Saklı Seçilmişler”adlı bir kitabı çıktı.Beyaz ekmek konusunda benim sözlediklerim,Yalçın’ın yazdıkları yanında çok hafif kalır.Yalçın,kitabının 50-57 sayfalarında ekmekten kaynaklanan sağlık sorunlarını ve buradaki emperyal oyunları açık bir şekilde kamu oyunun bilgilerine sunmuş.Kitap,salt ekmekte sahnelenen oyunları değil,gıda ve tarımsal üretimde emperyalizmin tezgahladığı tehlikeleri de anlatıyor.Yazar,yazma amacını da şöyle açıklamış:”Bir film düşün.İlk sahne sıradan bir olayla başlar.Film ilerledikçe gelişmelere inanamazsın.Dehşete kapılırsın.Film biter.Etkisinden kurtulamazsın.Korkarsın.Bu kitabın yazım sürecinde ben bunları yaşadım.