Elimizle nehirleri, çayları zehirleyelim…
Sonra da…
“Ölü Balık Tarlaları”na bakıp bakıp ağlayalım…
Olacak iş mi bu?
***
Yine… Yeni… Yeniden…
İzmir’de binlerce “ölü balık” kıyıya vurdu!
Aralarında…
Kefal var… Sazan var… Levrek var…
Balık Cehennemi’nin, nokta atışı adresi…
Balıkesir'in güneyindeki Ömer Dağı'ndan doğan ve…
Dikili İlçesi’ndeki…
Çandarlı Körfezi’ne dökülen Bakırçay!
***
Önceki gündü…
Yöre halkı…
Sabah olunca gözlerine inanamadı…
Binlerce ölü balık…
Yürekleri yakan görüntü eşliğinde kıyıya vurmuş…
Hatta…
Ölü balıkların üstünü sinekler sarmıştı…
Görseniz…
Ve belleğinizdeki unutulmazlar arasına girse o kare…
Mübalağa olmasın ama…
Ömür boyu balık yemezsiniz…
Peki…
Neden bunlar hep İzmir’in başına geliyor?
***
O Cennet yörede yaşayanlar tedirgin!
Nasıl olmasın?
Civarda balık avlayarak hayatını kazananlar var…
Çok sayıda kuş ve farklı hayvan türleri…
O bölgeyi “hayat veren” kabul etmiş; yerleşmiş…
Bu acı tablonun gözlere battığı günden bu yana…
“Bakırçay’ın binlerce balığı neden öldü?” diye…
Merak eden yok!
Balıkların “sineklere ziyafet” hali…
Neden?
Sorumlu diyebileceğimiz bi’Allah’ın kulunu etkilemiyor?
O balıklar neden topluca öldü?
Bırakın “bir bilen”i…
Fikri olan bile yok…
Kahreden manzaranın olduğu bölgede binlerce insan yaşıyor…
Bir hastalık varsa…
Önlem almak adına “olay yeri”nde inceleme yapan var mı?
Yok!
Olmadığı içindir ki…
O balıkların neden öldüğünü anlayamayacağız!
Yıl; 2022!
***
İzmir’de 10 yıl boyunca…
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanlığı’nı yürüten dostum Ferdan Çiftçi’ye…
“N’oluyor?” diye sordum…
Taaak, diye önce “sonsöz”ü söyledi:
“İnsanoğlu yaşarken ve üretirken çevresini olumlu ya da olumsuz anlamda hem etkiliyor hem de etkileniyor… Tabi ki, burada etkileyen ve etkilenen çoğunlukla farklı…”
Arkası geliyor…
***
Bir dönem…
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü'nde 10 yıl görev yapan Ferdan Çiftçi…
Önce balık ölümlerinin değişmeyen nedenlerine vurgu yaptı:
“Yoğun kirlilik nedeniyle suda oksijen seviyesi düşer; bu kirliliğin birinci nedenidir… O havzadaki sanayi tesislerinden veya bilinmeyen bir kaynaktan gelen kimyasallar suyla karışabilir; bu da kirliliğin ikinci nedenidir…”
Sormasan olmaz…
“Acil durum söz konusu olursa, kim müdahale edecek?”
Ferdan Çiftçi, tecrübesini konuşturuyor:
“Tarım ve Orman İzmir İl Müdürlüğü’nün, zaman yitirmeden buradan numune alması gerekir… Bakırçay nehri, doğduğu yerden neredeyse 130 kilometre uzaktaki Dikili Çandarlı’dan denizle buluşuyor… Ve ne yazık ki, yol boyunca kirlenerek denize ulaşıyor… Yazın yağış az olunca ne yazık ki, kirlilik artıyor… Bu da balık ölümlerini kaçınılmaz hale getiriyor…”
“Peki, vatandaş ne yapsın?” diye soracak oldum…
Ferdan Çiftçi, çok deneyimli…
Diyor ki:
“Hemen yapılması gereken numunelerin alınıp ölüm nedeninin belirlenmesi ve bir sorumlu var ise gereğinin yapılmasıdır…”
Son soru, ürküten soru:
“Ya bu balıkları mideye indirmeye kalkan olursa?”
Ferdan Çiftçi, noktayı koyuyor:
“Kimsenin o balıkları sofraya getirmemesi için ölü balıklar toplanıp hemen imha edilmeli… Su kaynaklarımızı korumak için sanayici, çiftçi ve vatandaş olarak üzerimize düşeni yapmalıyız… Bunu yapamazsak, gün gelir; içecek su bulamaz hale geliriz…”
***
Tabiat Ana’yı bile ağlatan olayı…
Yürekten “dert edinen” biri daha var, aslında…
Çandarlı Halk Meclisi Üyesi Muhammet Çekiç, haklı olarak soruyor:
“Şundan korkuyoruz… Ölü balıklar, nedenleriyle birlikte denize salınacak... Balık ölümlerinin bilimsel nedenleri araştırılmadan denize salınması, bu denizde yüzen, bu denizden beslenen bizlerin sağlığını da tehdit etmez mi?”
***
Bitiriyoruz…
Bakırçay, binlerce canlının yanı sıra…
Balıkların da yaşadığı, ürediği bir bölge; ne var ki…
Birkaç yıldır…
Toplu balık ölümlerinin önüne geçilemiyor…
Geçen yaz da binlerce balık öldü…
O yörede balıklar…
Sudaki “oksijen” seviyesi düştüğü için mi öldü?
Yoksa…
İnanılmaz boyutlardaki “kirlilik” yüzünden mi?
Nedeni biliyorsak…
Balık ölümlerine kayıtsız kalmak hangi vicdana sığar?
Niçin?
Halk sağlığıyla ilgili konularda…
Sonradan duymuş…
Veya…
Sonradan öğrenmiş gibi yapıyoruz?
Bi’verebilsek…
Bu soruların cevaplarını…
Nokta…
Sonsöz: “Gün gelecek, nesiller temiz su kaynakları kıtlığı yüzünden savaşacak… Bunun adı da (Su Savaşları) olacak… / Anonim…”