Eskiden Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu çok etkili ve katı bir kurumdu. Hatta o kadar katıydı ki, bazı kamusal temel altyapı hizmetlerinde bile engel çıkarıyor diye yakınmalar olurdu. Metro inşaatını bile durdurmuştu bir ara...
Koruma Kurulu’nun adı değişmedi ama huyu çok değişti. Kültür varlıklarını koruma konusunda eskisi kadar istekli gözükmüyor artık. Bütün kurumlar gibi çöküş yaşıyor besbelli...
İzmir Kültür Varlılarını Koruma Kurulu’nun geçen gün Resmi Gazete’de yayınlanan ve bizim doğrudan ilgili ve taraf olduğumuz bir konuda kararı var ki, evlere şenlik. Ya da kara komik bir karar...
***
Çeşme’nin Germiyan Köyünde Güral Porselen tarafından kurulmaya çalışılan Rüzgar Enerji Santrali (RES) tam da korunması gereken bir alanda sürüyor. Dört yıl önce İzmir 4. İdare Mahkemesi tarafından durdurulan bu girişim, bu yıl tekrar kanunda hile yoluyla, dört tribünü üçe indirdik deyip, Çevre Müdürlüğünün himayesi ile başladı. Köylülerin feryatları ve arkeologların çabaları ile tekrar koruma konusu gündeme geldi.
Aslında 2016 yılında Arkeolog Elif Koparal tarafından bu sahada yapılan çalışma sonucu, Kurula başvuru yapılıyor ve bölgedeki kültür varlıklarının tescili isteniyor. İşin ilginç yanı tam o zamanlarda konu zaten mahkemede. Daha da ilginci, dört yıl içinde bu başvuru hakkında Koruma Kurulu hiçbir işlem yapmıyor.
Bu yıl RES inşaatı başlayınca arkeolog Elif Koparal, Koruma Kurulu’na tescil için tekrar başvuruyor. Ama bu arada inşaat sırasında bazı arkeolojik varlıklar tahrip ediliyor. Yani telafisi olanaksız zarar oluşuyor... Dört yıl önceki başvuru hakkında bir işlem yapmayan Koruma Kurulu bu defa feryatlar yükselince ve arkeolojik eserlerde tahribat yaşandığı basına da yansıyınca, nihayet bir karar alıyor.
Kararda şöyle deniyor: “T3 tribün alanında yapılan çalışmaların durdurulmasına, bu alanda gerçekleştirilmiş olan temel hafriyatı esnasında savunma amaçlı Gözetleme Kule/Kale kalıntılarına zarar verilmiş olduğu görüldüğünden ilgililerin uyarılmasına…”
***
Neresinde tutarsınız bu kararın, tutulacak tarafı yok çünkü. Dört yıl önceki başvuruyu ne yaptınız? Uyarılması gereken ilgililer kimler?
Aylardır köylüler ve çevreciler feryat etti meydanlarda, dağlarda, Adliye önlerinde. İlgililerin uyarılmasına demişsiniz ya, işte ilgililer olarak sizi uyaran bunca başvuruyu, haberi ve eylemi dikkate alsaydınız yok olduğunu söylediğiniz Tunç Çağı kalıntıları belki korunmuş olacaktı… Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu olarak siz kimi korumuş oldunuz bu kararla? Meslek ilkelerine ve hukuka uygun mu sizce bu karar?