24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre’nin Lozan şehrinde imzalanan…
Lozan Barış Antlaşmasının 99. Yıldönümü
Türkiye Cumhuriyeti Devletinin tapusu niteliğindeki Lozan Barış Antlaşmasının…
İsmet Paşa’nın askeri ve diplomatik dehası ile masa başında kazanılmış bir zafer olduğunu…
Bu memleketin Ulusal Kurtuluş Savaşı tarihini hazmederek öğrenenler çok iyi bilir…
***
Ana muhalefet Partisi Genel Başkanı Kemâl Kılıçdaroğlu dün yaptığı açıklamada yaklaşığıyla şöyle diyordu…
“Bizler Lozan’ın büyüklüğünü evlatlarımıza, gençlerimize anlatmalıyız. Hepinize söz veriyorum. Parlamento açıldığında vereceğimiz ilk kanun teklifi, Lozan’ın bir bayram olmasının kabul edilmesi olacak…”
Her zamankinden daha çok ihtiyacımız olan Mlli birlik ve beraberlik heyecanı uyandıran
Gelecek zaman kipi ile kurulmuş bu cümlelerin içindeki…
Lozan ve bayram kelimeleri ile bir arama yaptığımda…
Geçmiş zaman kipi ile kurulmuş bayram coşkusu hikayeleri çıkıyordu karşıma…
***
M. Kemâl Atatürk, 26 Temmuz 1927 yılında
Türkiye topraklarının bağımsızlığını ilan eden ve sınırlarını belirleyen…
Türkiye Cumhuriyeti tarihinin mihenk taşlarından olan… Bu kıymetli imza gününün…
Tüm yurtta bayram olarak kutlanmasını isterken…
Lozan Barış Antlaşması’nın öneminin büyüklüğünü… Şu sözleri ile vurguluyordu…
“Lozan Antlaşması Türk tarihinde bir dönüm noktasıdır. Türk milleti için siyasal bir zafer oluşturan bu antlaşmanın Osmanlı tarihinde eşi yoktur. Lozan Antlaşması imza gününün ‘milli bayram’ olarak kabul edilmesi uygundur.”
***
1927 yılından 1954 yılına kadar… 27 yıl boyunca yurdun dört bir yanında…
“Lozan Sulh Bayramı” kutlamalarına ve yaşanılan bayram sevincine…
Okullar, halk evleri ve üniversiteler büyük bir coşku ile iştirak ederlerken…
Ülke gazeteleri; büyük bir önem ve özenle sürmanşet haberler yaparak…
Bu milli coşkuyu okurları ile paylaşarak çoğaltırlarken…
Şair ve yazarların kalemlerinden dökülen o günlerin ruhu…
Lozan’dan Bugüne adlı o muhteşem şiir gibi…
Geçmişten geleceğe yollanmış bir mektup gibi yıllar boyunca okunuyordu…
(*) Kılıçlar girdi kına, kalemler çıktı kından
Müjdeler bekliyorduk bu ikinci akından
Eski yöney değişmiş, yeni yöney Lozan’dı
Ankara’nın gür sesi ta oraya uzandı...
Meydan boğazlaşması başladı aynı hızla
Süngünün yaptığını yapıyorduk ağızla
Dün kılıç tutan el, bugün kalem tutan eldi
Kalemini İzmir’de kılıçla yontup geldi
Kuruldu yeryüzüne yeni büyük bir vatan
Ne şeyhülislam, ne saray, ne halife, ne sultan
Ne okulda çocuklar Arapça heceliyor
Ne kızların yüzünü peçeler geceliyor
Dağılmış kafalardan bürünen kara duman
Muskadan üfürükten şimdi yok, iyilik uman
Bu bitmeyen bir sevgi, sonsuz bir hürriyettir
Hep ayağa kalkalım, adı Cumhuriyet’tir.
***
Bugün yaşadığımız ahvalde ise…
Kılıçdaroğlu’nun parlamentoya sunacağı kanun teklifi söyleminin ardından…
Geçmiş yıllarda kayda geçmiş bilgilerin verdiği heyecanla…
Lozan Barış Antlaşmasını… Farklı bir boyutta irdeledim..
Ve… 1955 yılında Demokrat Parti iktidarının yasakladığı…
“Lozan Sulh Bayramı” sevinci ile yaşamış Cumhuriyet nesline gıpta ettim…
O yıllardan bu yana yetişmiş nesillerin zihinlerinden silinmek istenen…
Lozan Barış Antlaşması’nın önemini daha bir anladım…
Bu toprakları Türk ulusuna vatan yapan büyük devlet adamı ve askeri deha…
Lozan fatihi İsmet Paşa ve Cumhuriyetimizin banisi M. Kemâl Atatürk’ü…
Hiç bitmeyecek minnet duyguları ile yad ettim..
Barış olgusunun bayram bilinci ile buluşacağı… Nice 99. yıllara erişmek dileği ile…
24 Temmuz Lozan Barış Günü… Bayram sevinci içinde nice yıllarda kutlu olsun…
(*) Yusuf Ziya Ortaç