Nereden geldiyse gelmiş, dilimize yerleşmiş…
“Eskiye rağbet olsa, biz pazarına nur yağardı…” diye…
Meali şu:
“Genellikle günlük eşyaların eskisini kimse sevmez; herkes yeninin peşindedir… Bu nedenle eski eşya satılan yerlere fazla itibar olmaz…”
Kim demişse nane yemiş!
Şimdi…
“Bit Pazarları bir kültürdür” diyeceğim, gülenler çıkacak…
Umurumda değil…
***
Açın Google’u bakın…
“İzmir’de Bit Pazarı nerede?” diye başlık var…
Hatta…
“Bit Pazarı’na; otobüs, metro ve tren ile nasıl gidilir?”
Başlığı altında yol tarifi bile var…
15 milyonluk İstanbul’un…
Dolapdere, Feriköy ve Beşiktaş’taki Bit Pazarları’nda…
İnsan selini görmelisiniz…
***
Kimileri “Bit” kelimesinden uyuz olmuş…
Baba yadigarı “Bit Pazarı”na “Antika Pazarı” demeye kalkmış…
Para etmemiş…
Neden?
Çünkü “Bit Pazarı” hayatın içinden…
Düşünün artık…
Osmanlı döneminde…
İstanbul’un hem Anadolu hem de Rumeli yakalarında…
Kullanılmış veya arızalı eşyaların alınıp-satıldığı yerleşim merkezlerinde Bit Pazarları kurulurmuş…
Bizim dilimizde “Bit Pazarı” neyse…
Uluslararası adı da aynı…
İngilizler de “Flea Market” diyor… Yani “Pire Pazarı”…
***
Okunmuş kitaptan tutun, eski model bir askılığa…
Don lastiğinden, taş plaklara…
Ne işe yaradığını bugün bile çözemediğiniz…
Toz içinde bir elektrik asfalyası’ndan, 100 yıllık bir fötr şapkaya…
Kömürlü ütü’den, gramafona…
Geçmiş ile gelecek arasında köprü kurarsanız eğer…
Hala kullanabileceğiniz…
Bir porselen tabaktan, sırmalı şerbet bardağına kadar…
Ne ararsanız, “Bit Pazarı”nda gözünüze takılır…
Kimi kullanılmaya hazır…
Kimi as başköşedeki duvara çatlasın millet misali…
***
“Bit Pazarcı” aslında bir esnaf değil…
Sanatkar da değil…
Olsa olsa, bu kimliğin adı…
“Zaman Tüneli”nden süzülüp gelmiş…
Eskiye saygılı “entelektüel pazarcı”dır…
Bu Pazar’ın Borsası olmaz…
Satıcı ile alıcı, ruh sağlığına şifa bu alışverişin…
“Bir Bilen” olarak tanımlanan kahramanlarıdır…
***
Dünyanın ilk bit pazarı, Fransa'dan çıkma…
Adı, “Marche aux puces”…
Birebir çevirisi ile “Bitlerin Marketi”…
Taaa 160 yıl önce yaratılmış…
Çoğu zaman…
Ne işe yaradığını çözemediğiniz…
Ama…
Satın almadan da rahat edemeyeceğiniz…
Eşyaların Pazarı…
Ayrı bir dünya, farklı bir curcuna…
Biraz da bildiğimiz “bit”in fiziksel yapısı nedeniyle…
Bu pazarlar hep…
“Baksan göremezsin, arasan da bulamazsın” diye anılır…
***
Çocukluğumda sabit adres…
Çankaya idi…
Sonra, sırasıyla Kahramanlar, Yeşildere ve Tepecik…
“İzmir’deki Bit Pazarı”nın başkentleri oldu…
Artık onlara yer bulunamıyor…
Belediyeler de sınırları içinde onları istemiyor…
Bir kültür yok oluyor…
Yazık… Çok yazık…
Sonsöz: “Eski, hem güzeldir hem de kıymetli…”