Güngörmüş geçirmiş bir büyüğüm ile çarşı-pazardaki "pahalılığı" konuşuyorduk...
Ben pazardaki durmadan artan fiyatlara dikkat çektim; "Bir alışveriş yapıyorsun anında 200 lira gidiveriyor... Paranın da bereketi kalmadı galiba..." dedim...
Tecrübeli büyüğüm, "Bunun bereketle ilgisi yok" dedi ve belki de bugüne değin hiç bilmediğimiz bir ayrıntıya dikkat çekti:
"Eğer bir ülkenin tedavüldeki en büyük banknotu eskiyip yıpranmaya başladıysa, bil ki o ülkede enflasyon yüksektir..."
Yani...
Küçük banknotlar azalıyor ve zaman içinde ortadan kayboluyor...
Gerçekten de öyle...
Dikkat edin, bakkal irisi marketlerde kasiyer kız, size "68 lira 50 kuruş" diyor tüm aldıklarınız için...
Hooop n'oluyor? 50 TL'lik banknot yerine 100 veya 200 TL.'lik banknotu uzatıyorsunuz... (Tabii, kartla alışveriş yapmayanlar için...)
Yine dikkat edin lütfen...
Ne kâğıt 5 liralık kaldı, ne de 10 liralık... Madeni para ise neredeyse hiç yok... Onun yerine eskisi gibi küçük marketler "kibrit" vermeye başladı; iyi mi?
TÜİK'in enflasyon hesaplama tablosunda hala sata sata bitiremedikleri(!) kadın ceketi, masa tenisi topu ya da ne bileyim ayakkabı bağcığı olduğu müddetçe "sağlıklı" sonuç almak mümkün değil, bu böyle biline...
Bilgilerimizi tazeleyelim...
200 TL.'lik banknotlar, paradan üç sıfır atıldıktan sonra basılan YTL'lerin (Yeni Türk Lirası) üç sene tedavülde kalmasından sonra, yani 1 Ocak 2009'da kullanılmaya başlandı... Topu topu sekiz yıllık para birimi... 100'lüklere çok benzediği için bi'zamanlar dalgınların çok canını yakmıştı...
Takvimler şu sırada Temmuz'un sonlarını gösterirken...
10 liranın altında kiraz yoksa...
Barbunya 15 lirada çakılıp kaldıysa...
Taze fasulye, en bol olduğu zamanda 10 liralık etiketi ile kimseleri yanına yaklaştırmıyorsa...
Erik 7-8 liralık etiketi ile iç geçirtiyorsa...
O pazarda "enflasyon" taht kurmuş demektir...
Dikkat ederseniz, "kırmızı et"ten hiç söz etmiyorum...
Çünkü...
Ayakta kalmaya çalışan tek-tük kasap dükkânlarının önünü ikametgâh belleyen "kediler" bile ortalıktan kayboldu!
Sonsöz: "Cüzdanınızda hala 200 TL.'lik bir banknot kaldıysa aman ona gözünüz gibi bakın..."