EGEDESONSÖZ - İzmir Otobüsçüler ve Umum Servis Araçları Esnaf Odası Başkanı Erdem Mert, konuk olduğu SONSÖZ TV'de Gazeteci Yazar Muhittin Akbel'in sorularını yanıtladı. 1,5 yıl önce oda başkanı seçilen, İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği yönetim kurulu üyesi ve Birlik'te Ulaşım Komisyonu Başkanı olan Erdem Mert, personel taşımacılığında yüzde 40'lık bir zam talebinde bulunduklarını, öğrenci taşımacılığında isteyecekleri zam oranını Ağustos ayının ilk haftasında açıklayacaklarını duyurdu.
ZAMLAR O KADAR ÜST ÜSTE GELDİ Kİ, DAHA ÖNCEKİ ZAM TALEBİMİZİ GERİ ÇEKTİK
Ulaşım sektörünün gider kalemlerinde üst üste çok büyük zamlar olduğuna dikkat çeken Başkan Mert, "Servisçiler olarak bizim en büyük gider kalemimiz, akaryakıt. Dolayısıyla akaryakıt fiyatları arttıkça biz de personel ve öğrenci taşımacılığındaki fiyat tarifemizde güncellemeye gidiyorduk, zam yapıyorduk. Sadece akaryakıtla bitmiyor bizim işimiz. Ana kalem giderimiz akaryakıt olsa da bunun yanında amortisman giderlerimiz var. Yedek parçaya, MTV’ye zam geliyor, ödediğimiz diğer vergilere zamlar geliyor, araçlarımızı satın alırken zamlı alıyoruz. Asgari ücret arttı. Şoför çalıştırıyoruz, hostes de dediğimiz servis öğretmeni çalıştırıyoruz. Özetle kazancımızı etkileyen çok sayıda kalemde zamlar oluyor.Tüm bu giderlere zam geldikçe bizim de tarife değişikliğine gitmemiz kaçınılmaz oluyor. ÖTV’deki zamdan önce yapılan akaryakıt zamlarından sonra Büyükşehir Belediyesine, UKOME’ye zam talebinde bulunduk. Ancak akaryakıtta ÖTV’ye 6,55 lira zam gelince, daha önce talep ettiğimiz tarifeyi geri çektik, yeniden revize etmek durumunda kaldık. Şimdi o revizeyi yapmaya çalışıyoruz. Revize çalışmasını tamamladığımızda ortaya çıkacak oranı, UKOME’ye bildireceğiz" dedi.
SADECE AKARYAKITTAKİ ARTIŞ BAZ ALINSA BİLE YÜZDE 49,3 ZAM YAPMAMIZ LAZIM
Giderlerdeki artış oranlarını tek tek sayan Başkan Mert, şu değerlendirmelerde bulundu:
"En son tarifeyi 8 Mart 2023’te çıkartmıştık. O tarihte mazotun litre fiyatı 22,03 liraydı. 17 Temmuz’da UKOME’ye yeniden başvurduk. Bu tarihte mazotun litre fiyatı 33,03 liraydı. 11 liralık fark oluştu. Son gelen 1,55 liralık zam daha olmamıştı, zam talebini ilettiğimizde. 8 Mart’tan 17 Temmuz’a kadar akaryakıta yapılan zam ve dolayısıyla bizim yapmamız gereken zam, yüzde 49,3’tür. Sadece akaryakıt baz alınamaz ancak sadece akaryakıtı baz alsak bile bizim yüzde 49,3 zam talebinde bulunmamız gerekir. Amortisman giderlerimizi de kattığımızda istememiz gereken zam oranı, yüzde 49,93 oluyor. Yıllık TEFE, TÜFE oranlarını dikkate alıyoruz. TEFE’ye göre yapmamız gereken zam, yüzde 9,93… Asgari ücrete yüzde 34 zam yapıldı. Devletin yaptığı yeniden değerleme oranı, yüzde 123… Tabii ki yüzde 123 zam yapmayı düşünmüyoruz ama tüm bunları üst üste koyduğumuzda makul bir zam talebinde bulunacağız. Biz servisçi esnafı olarak çok da zam meraklısı değiliz ama buna mecbur kalıyoruz. Biz daha çok para kazanmak için bu zamları yapmıyoruz. Biz giderlerden kaynaklı artışın bir nebze olsun karşılanması amacıyla zam talebinde bulunuyoruz. ÖTV’ye zam gelmeden önce personel taşıma tarifesine yüzde 35’lik bir talebimiz vardı. ÖTV zammı gelince revize etmek zorunda kaldık. Personel taşımacılığında yüzde 40’lık bir talebimiz var. Öğrenci taşımacılığıyla ilgili şu anda hesaplamalar yapıyoruz. O rakamı da Ağustos’un ilk haftasında açıklamayı planlıyoruz."
UZAK İLÇELERDE TAKSİDE KISA MESAFE 70 LİRA OLACAK ANCAK MERKEZDE DAHA DÜŞÜK OLACAK
Taksi tarifesinin iki türlü çıktığını hatırlatan Başkan Mert, İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Ulaşım Komisyonu'nda yapılan değerlendirmelerle ilgili olarak, "Tarifelerden biri merkez, diğeri uzak ilçeler içindir. 70 lira kısa mesafe ücreti, uzak ilçeler için ortaya konmuş rakamdır. Merkezde böyle bir rakam olmaz, daha düşük bir rakam olur. İlgili odaların başkanlarıyla görüşüyoruz. Minibüslerde indi bindi 15 lira olur mu? Toplu ulaşım araçlarında bilet fiyatları zamlanmadıkça minibüslere yapılacak zamların bir anlamı yok. Çünkü yolcu, daha ucuz olan alternatifi kullanır. Minibüsün, otobüsten, metrodan daha pahalı bir tarife uygulaması mümkün değil" diye konuştu.
ÖZEL OKULLARDA SERVİS ÜCRETLERİ YÜKSEK, ÇÜNKÜ...
Özel okullarda öğrenci taşımacılığı ücretlerinin, odanın açıkladığı tarifeden yüksek olmasıyla ilgili düşüncelerini anlatan Başkan Erdem Mert, "Özel okulların o paraları almaları yasak" dedi ve ekledi:
"Aslında bizim tarifemizde özel okul-devlet okulu ayrımı yok. İki kategori için de geçerli. Ne yazık ki bazı özel okullar bu tarifenin üstünde, yasal olmayan bir şekilde para talep edebiliyorlar. Bu da özel okul sahiplerinin, okulları birer ticarethane gibi görmelerinden kaynaklanıyor. Özel okul hem verdiği eğitimden para kazanıyor, hem de servisçilikten para kazanıyor. Bize de bu yönde şikayetler geliyor. Velilerimize hep aynı şeyi söylüyoruz; özel okullardaki servislerin, İzmir Büyükşehir’in belirlediği tarifenin üstünde para almaları yasak. Bizim tarifemiz, en üst rakamlardır; aşağısına yolcu taşıyabilirsiniz ama üstünde yolcu taşıyamazsınız. Velilerimiz bu konuda şikayetlerini bize ilettiklerinde, biz onları ilgili birimlere yönlendiriyoruz. Devlet okullarında böyle bir problem yaşanmıyor. Bu arada şunu da belirtmek isterim ki, özel okullarda o paraları benim meslektaşlarım almıyor. O parayı, okulla anlaşan şirket ve okul birlikte kazanıyorlar. Benim meslektaşımın, veliden o parayla hiçbir alakası yok. Tüm sorumluluk benim meslektaşımda, ama parayı kazanan ne yazık ki okul ve aradaki şirket. Biz velilerle doğrudan temasta olsak zaten o paraları telaffuz dahi etmeyiz."
PERSONEL TAŞIMACILIĞINDA YENİ BİR SAYFA AÇTIK
Personel taşımacılığında da taksilerde olduğu gibi kontak açma bedeli ve kilometre bazında artış gibi yenilikler getirdiklerini belirten Başkan Mert, konuyla ilgiyi şu bilgiyi aktardı:
"Personel taşımacılığında böyle bir yenilik yapmak, seçim öncesi benim projemdi. Personel taşımacılığında da bir tarifemizin olması gerektiğini UKOME’de defalarca gündeme getirdik. Sonunda o tarifeyi çıkarttık. Bir kontak açılış bedeli belirledik. Araçları koltuk sayılarına göre sınıflara ayırdık. Koltuk sayısı farklı her aracın kontak açılış ücretleri farklı. Ayrıca bu araçlarla ilgili kilometre başında bir birim fiyat koyduk. Çok da iyi oldu ve bir standardı oturttuk. Mesela 16+1 koltuklu araçlarda kontak açılış bedeli 708 liraydı. Kilometre başına da 9 lira alıyorduk. Daha önce dediğim gibi, personel taşımacılığında yüzde 40 gibi bir artış talebimiz var. Teknik kuruldan geçen bu teklif, genel kurulda da kabul görürse, bu arabanın kontak açılış bedeli 1000 lira olacak. Kilometre başı ücret de 12,5 lira olacak. Dolayısıyla diğer koltuk sayısına sahip araçlar için de artacak tabii ki. Bazı arkadaşların bu tarifeyi uyguladığını, bazılarının uygulamadıklarını duyuyoruz. Herkesin tarifeyi uygulamalarını istiyorum, buradan çağrımı yapıyorum."
KORSAN SERVİSLERLE MÜCADELEMİZ SÜRÜYOR
Göreve gelmeden önce başladığı korsan servislerle mücadeleyi amansız bir şekilde sürdürdüğünü, Trafik Şube Müdürlüğü ile işbirliği halinde olduklarını anlatan Başkan Erdem Mert, "Esnafımızın korsan servisle ilgili şikayetleri oluyor. Korsan servislerle mücadele konusunda benden daha çok çaba harcayan yoktur herhalde. Odaya başkan olmadan önce de bu konuda bir savaş verdim. Oda başkanlığına geldikten sonra Trafik Şube Müdürü Sayın Şamil Özsağulu’nun da büyük desteğiyle korsan servislere karşı mücadele sergiledik. Jandarma trafik ekiplerimizle de işbirliği yaptık. Korsan servis konusunda rakam veremiyoruz ama denetlemelerin sık sık yapılması gerekiyor. Kayıt dışı çalışma büyük sorun, devlet için de önemli bir sorun. Çünkü vergi kaçırıyorlar. İzmir Vergi Dairesi Başkanımız Sayın Yavuz Kurt, İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’ne geldi, kendilerine bu durumu anlattım. Yavuz Bey’e şunu anlattım. S plakalı araç kullanan bir şoför arkadaş kırmızı ışıkta geçse, cezası direkt olarak online olarak SGK havuzuna düşüyor. Kırmızıda geçen şoförün sigortası var mı, yok mu görüyor. Eğer şoför sigortasızsa, araç sahibine asgari ücretin beş katı ceza geliyor. Korsan servis yapanlara 60 gün araç kapatma cezası verilir, 20 bin 342 lira da para cezası keserler. Yavuz Bey’e şunu söyledim; Karayolları’nın o ilgili maddesi SGK ile paylaşılsa, siz de vergi kaçakçılığından dolayı geriye dönük ceza yazsanız, emin olun, çok büyük caydırıcılık olur, dedim. Yavuz Bey konuyu çok önemsedi ve üzerinde konuşuyoruz. İstediğimiz şey, kayıt dışılığın önüne geçilmesidir. Bizim bir de uzak ilçelerde görev yapan S plakalı araçla ilgili sorunumuz var. Oralardaki araçlarımız, merkeze gelip burada iş yapıyorlar. Bu sorun da bir çeşit korsan servis işidir. Önümüzdeki haftalarda bu konuda ciddi önlemler alacağız" diye konuştu.
VELİLER ÖNCELİKLE S PLAKA KAYDININ OLUP OLMADIĞINI SORGULASINLAR
11 Eylül'de başlayacak 2023-24 eğitim öğretim yılı öncesi çocuklarını servise yazdıracak velilere tavsiyelerde bulunan Başkan Erdem Mert, şunları söyledi:
"Ailelerin en değerli varlıklarını, çocuklarını taşıyoruz. Kutsal bir iş yapıyoruz. S plakalı servisçiler olarak tüm belgelere sahibiz. Adli sicil kayıtlarımız var, psikoteknik raporumuz var. Yazılı, uygulamalı sınavlardan geçiyoruz ve kayıtlı bir şekilde bu işi yapıyoruz. Velilerimiz her şeyden önce çocuklarını emanet edecekleri araçların S plaka kaydının olup olmadığını sorgulasınlar. Çünkü S plakalı araçlar hem emniyet hem belediye tarafından denetleniyor."