Efes'in miras alanı, sadece "Efes" adını taşıyan ve bugünkü yerine milattan önce 3. yüzyılda kurulan antik kenti kapsamıyor. Dört bileşenden oluşan bu alanda Efes Antik Kenti'nin yanı sıra Çukuriçi Höyük, Ayasuluk Tepesi ve Meryem Ana Evi bulunuyor. Bölgedeki ilk yerleşimin izlerinin rastlandığı Çukuriçi Höyük'ün geçmişi, Efes Antik Kenti'nden çok eskiye, 6500 yılına uzanıyor. Höyükte bulunan eserler, bölgedeki yerleşimin hangi döneme rastladığına dair bilgiler veriyor.
Geçmişi milattan önce 3. yüzyıla dayanan Efes Antik Kenti ise Celsus Kütüphanesi, antik tiyatrosu, Hadrian Tapınağı, yamaç evleri gibi yapılarıyla antik dönemin mimarisinin en seçkin örneklerini barındırıyor. Helenistik, Roma ve Bizans dönemini yaşamış, antik şehir yapısı en iyi korunmuş kentlerden Efes, dünya mimari tarihi için de çalışma alanı niteliği taşıyor.
Tepedeki diğer önemli bir eser olan 1300'lü yıllarda yapılan İsabey Camisi, avlulu cami mimarisinin örneği olarak dikkati çekiyor.
Tanrıça Artemis'e ithaf edilmiş ve milattan önce 550 yıllarında tamamlanan Artemis Tapınağı da bu alanda varlığını koruyor.
UNESCO Dünya Miras Listesi'ndeki Efes'in bileşenlerinden olan Meryem Ana Evi de özellikle Hristiyanlık için kıymetli yapılar arasında gösteriliyor. Farklı tarihlerde papaların ziyaretiyle önemi artan Meryem Ana Evi, Hazreti Meryem'in ömrünün son yıllarını geçirdiği yer olarak değerlendiriliyor.
- Türkiye'nin en eski turizm noktalarından
Efes Müzesi Müdürü Cengiz Topal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Efes'in 8500 yıllık tarihi mirasa sahip olduğunu söyledi.
Bölgenin hem inanç hem de antik kent yapılarına ilişkin çok kıymetli eserlere sahip olduğunu aktaran Topal, alanda ilk kazı çalışmalarının 1863 yılından başladığını, dolayısıyla arkeoloji tarihi açısından da son derece önemli bir örnek oluşturduğunu belirtti.
Topal, Türkiye'deki birçok arkeolojik kazı yönetiminin de buradan örneklenerek başlatıldığını ifade etti.
Kazıların başlamasına yakın tarihlerde kültür turizminin de başladığını vurgulayan Topal, bu nedenle Efes'in Türkiye'nin en eski turizm noktalarından biri olduğunu kaydetti.
Efes'in UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alınmadan önce de bu listenin kriterlerine uygun yönetildiğini anlatan Topal, şöyle devam etti:
- "Çok iyi korunmuş"
Fransa'nın Paris kentinde yaşayan ve tatil için Türkiye'yi tercih eden Ouogue Maximiliem (31) ise Efes'e ilk ziyareti olduğunu ifade etti.
Tatil yaptığı Bodrum'dan turla Efes'e geldiğini aktaran Maximiliem, "Burada çok iyi korunmuş bir kalıntı gördüm. Özellikle kütüphane çok dikkati çekti. Efes'e geldiğim için çok mutlu oldum. Ülkemdeki arkadaşlarıma Efes'e gelmelerini önereceğim." diye konuştu.