Ceren Korkmaz’ın haberine göre, doğada bulunan mantarların bilinçsiz bir şekilde toplanması ve tüketilmesi hakkında değerlendirmelerde bulunan Ege Üniversitesi Bergama Meslek Yüksekokulu Mantarcılık Programı Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Erkan Eren, doğa mantarı toplama işinin konunun uzmanı olmayan kişilerce yapılmasının tüketim sonrasında ciddi sorunlara yol açacağının uyarısını yaptı.
Türkiye’nin bazı bölgelerinde doğa mantarlarının popülaritesinin ön planda olması sebebiyle birçok vatandaşın belli dönemlerde, bilinçsiz bir şekilde “Hadi mantar toplamaya gidelim” adı altında gezi organizasyonu düzenlenmesine sıklıkla rastladıklarını dile getiren Dr. Öğr. Üyesi Eren, bu organizasyonların bulunduğu lokasyondan, bölge halkından olmayan kişilerce yapılmasının risk taşıdığının altını çizdi.
MANTARLARIN TAMAMI GÜVENİLİR DEĞİL
Doğa mantarı toplayan kişilerin bölgeye dair net bir bilgiye sahip olmamasının zehirli mantar tüketimine yol açacağının altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Eren, “Vatandaşlarımızın doğa mantarlarıyla olan geçmişinden gelen tecrübeleri ile yapmış oldukları toplamalar, ülkemizde hem iç pazarda hem de dış pazarda ticari anlamda değerlendiriliyor. O yörenin insanları, bölge halkıtarafından yapılan toplamalardan bahsediyorum. Ancak o bölge içerisinde hiçbir şekilde yer almamış, orada büyüyüp yetişmemiş ve o bölgeyi tanımayan; kendince bulunduğu bölgede hasbelkader doğa mantarı toplama organizasyonunda yer almış kişiler var. İnsanların şöyle bir özgüveni var; Kendi bulunduğu, bildiği bölgede doğa mantarı toplamış, diğer bölgeler için de ‘Mantar orada da aynı burada da’ diye düşünüyor ve topluyor. Birbirleri ile fiziksel yönden benzer olmalarına rağmen bazıları zehirli olabilmektedirler. Mantarların tamamının da güvenilir olduğu söylenemez” ifadelerini kullandı.
BÖLGEYE VE KONUYA HAKİM OLMADAN TOPLAYIP TÜKETMEK RİSKTİR
Ülkemizde doğa mantarı toplamasında sorumluluğu üstlenen kişinin bölgenin yerel halkından olmamasının karşılaştıkları en büyük sorunlardan biri olduğuna dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Eren, “Ege Bölgesi ve İzmir’in doğa mantarı konusunda çok zengin bir coğrafi koşula sahip olması nedeniyle doğa mantarının yoğun bir sirkülasyonu var. Burada yapılan bu hasat, bizleri toplama sonrasındaki tüketimde hoş olmayan sonuçlarla karşılaştırıyor. Tüketim sonrasındaki mantar zehirlenmesi bazı insanlarda baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma yaparken bazı insanlarda ise hiçbir belirti göstermiyor. Bu kişiden kişiye değişebiliyor. Direkt öldürücü etkiye sahip bazı mantar türleri de var. Bunların tüketiminden doğan ölüm yüzdesi oldukça fazla olabilir. Bu zehirlenmelerin sebebi konunun uzmanı olmamaktan kaynaklanıyor. Doğa mantarı konusunda uzman olmadan, bu bölgeye hâkim olmadan toplayıp tüketmek bir risktir” şeklinde konuştu.
KÖŞE BAŞLARINDA SATIŞI YAPILAMAZ
Doğa mantarlarının semt pazarlarında ve köşe başlarında satışının yapılması konusuna eleştiriler getiren Dr. Öğr. Üyesi Eren, “Doğa mantarı işinde tabiki bir kazanç var. İnsanlar doğa mantarlarını para kazanmak amacıyla topluyor. Bu anlamda düşündüğümüzde; ne olduğu bilinmeyen, o bölgenin yerlisi olmayan insanlar,‘Mantar çıkmış’ diye küfelere topluyor ondan sonra semt pazarlarında, köşe başlarında satış yapmaya başlıyorlar. Zaten dikkat çekici olan bu. Vatandaşlarımız doğa mantarı tüketirken özellikle köy pazarlarındaki köylüleri tercih etmeli. Yıllardır bu işi yaptıkları için onlardan güvenle satın alabiliriz. Doğa mantarı, köylüden, yerel insandan alınır. Örneğin; hangi bölgedensiniz diye sorduğum zaman başka bir yeri söylüyor ama mantarı çok iyi bildiğini iddia ediyor. Ben o kişiden almam” diyerek vatandaşların da bu gibi alışverişlerde bulunmaması tavsiyesinde bulundu.
AĞIRLIKLI OLARAK KÜLTÜR MANTARLARINI TÜKETİN
Dr. Öğr. Üyesi Eren, daha çok kültür mantarlarının tüketilmesinin doğa mantarlarından kaynaklı olası zehirlenme risklerini ortadan kaldırdığını söyleyerek “Kültür mantarının dünyada yer almasının temel iki sebebi var. Birincisi; doğa mantarlarından kaynaklanan olası risklerin ortadan kaldırılması, ikincisi; doğa mantarlarının belli mevsimsel dönemlerinin çıkışları dışında bulunamaması ve ulaşılamaması. Bu nedenle kültür mantarlarının 7/24, 12 ay boyunca üretimi yapılabiliyor ve buna istinaden de tüketimi tüm yıl boyunca yapılabiliyor. Biz de vatandaşlarımızı mantar tüketimine yönlendirirken kültür mantarlarını tüketmeleri konusunda daha ön planda olmalarını tavsiye ediyoruz” ifadelerine yer verdi.
Dr. Öğr. Üyesi Eren, “Vatandaşlarımıza özellikle ‘doğa mantarı tüketmesinler’ diye bir telkinde bulunmuyorum. Elbette ki doğa mantarı tüketsinler ama güvenilir kaynaklardan bu mantarları tüketmeyi tercih etsinler. Ancak bilindiği gibi doğa mantarı tüketimi dönemsel olarak yapılan bir tüketim süreci. Yılın tüm dönemini baz aldığınız zaman hele şu pandemi döneminde vücudun bağışıklık sisteminin kuvvetlendirilmesinde, dışarıdan besinsel anlamda takviye sağlayacak en önemli ürünlerin başında mantar gelir. O yüzden her an ulaşılabilen kültür mantarlarını sanki et, süt, yumurta tüketimi gibi aile içerisinde düzenli olarak yenen bir besin haline getirmek sağlık anlamında fayda sağlayacak” sözlerini ekledi.
SAĞLIKLI İNSANLAR DA TIBBİ MANTARLARI TÜKETMELİ
Yemek amaçlı tüketiminin yanı sıra son yıllarda tıbbi ve aromatik mantarların ciddi anlamda popülarite kazandığını belirten Dr. Öğr. Üyesi Eren, “Günümüzde hala çözüme ulaşılamayan bazı hastalıklarınvücudun bağışıklık sisteminin vermiş olduğu zayıflıktan kaynaklı çok hızlı vuku bulduğunu söyledi. Buna karşı çok etkili olan bazı tıbbi mantarların alternatif tıpta kullanılacak biçimde ülkemizde de yaygınlaşmaya başlaması gerektiğini vurgulayarak “Bu gibi tıbbi mantarların hastalığa sahip olanların dışında sağlıklı insanların da düzenli olarak tüketmesi gerektiğini düşünüyorum” dedi.
DOĞA MANTARLARINI ‘SÜPÜREREK’ TOPLAMAYA KARŞIYIZ
Dr. Öğr. Üyesi Eren, mantarların toplanma yöntemininde vatandaşların aydınlatılması gerektiğini aktararak “Bu tıbbi mantarlar yenilebilir ve yenilemez nitelikte ikiye ayrılmakta. Kırmızı ve yeşil mantarlar var. Bunların toplanmadığını birçok insan biliyor. Ancak bizim bölgemizde de yaygın olarak görülen kuzugöbeği ve çıntar gibi yenilebilir mantarları geriye hiçbir şey kalmayacak şekilde toplamak çok doğru değil. Mantarı toplama yöntemleri var. Burada da büyük bir sorunla karşılaşıyoruz. Doğa mantarlarının ileriki dönemlerde tekrar oluşabilmesi için oldukça önemli. Doğa mantarlarını hunharca, geriye hiçbir şey bırakmayacak şekilde, ‘süpürerek’ toplamaya karşıyız. Arkadan gelebilecek mantarlar için, sporun yayılabilmesi için belli oranda mantarların geride bırakılması gereklidir. Bizim ana problemlerimizden bir tanesi bu. Bu yanlış” dedi.