Trafik kazası haberlerinin sunumunda izlenecek yayım ilkeleri belirlendi. Trafik kazalarının önlemesine katkı sağlamak ve haberlerin sunumunda farklı yaklaşımları ortadan kaldırmak amacıyla ilk defa kaleme alınan ilkeler 10 maddeden oluşuyor.
Belirlenen ilkelere göre, kaza haberlerinde kamu yararı esas alınacak, hayatını kaybeden ya da yaralananların isimleri, yakınlarının öğrendiğine emin olunmadan haber metinlerinde yer almayacak.
Ayrıca artık kazaya karışan otobüs şirketlerinin isimleri de haber metinlerinde yer alacak, fotoğraf ve görüntülerde de firma isimleri gizlenmeyecek.
Yargıtay içtihatları tarandı
İlkelerin belirlenmesi için kapsamlı bir çalışma yürütüldüğünü anlatan Anadolu Ajansı Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Yayın Yönetmeni Metin Mutanoğlu, şunları söyledi:
“Öteden beri trafik kazalarında firma isimlerine yer verilmiyor, görsellerde buzlama yapılıyordu. Karayolları Trafik Kanunu’nun ek 4. Maddesi’nde ‘karayollarında yolcu taşımacılığı yapan otobüs ve benzeri taşıtların karışmış olduğu ölümlü trafik kazası sonuçlarının; kusurlu araç veya araçları kullanan sürücü ve araca ait plaka numaraları ile birlikte otobüs işleticisi teşebbüsün unvanının, televizyon ve basın organları aracılığı ile kamuoyuna görüntülü ve yazılı olarak, kusur oranlarından söz edilmeksizin ilanı, sırrın ifşaı ve ticari itibarın ihlali sayılmaz’ ifadesi yer alıyordu. Olay anında kusur oranı belirlenemeyeceği için kazaya karışan firma isimlerine hiçbir medya organı yer vermiyordu. Konuyla ilgili Faruk Bildirici Bey’in girişimi sonrası başlattığımız çalışma esnasında birçok görüşmeler ve kaynak taramaları gerçekleştirildi, Yargıtay içtihatları tarandı. Hukuk İşleri Müdürümüz Arıman, akademisyenlerden görüşler aldı. Konuyu hukukun çeşitli alanlarındaki uzmanlarla tartıştık. Tüm bu görüşmeler sonrası 10 maddelik ilkeler kaleme alındı.”
BirGün'den destek
Trafik kazası haberlerinin sunumuyla ilgili ilkeler hakkında, medya kuruluşlarının yöneticilerine bilgi verildi.
Bilgilendirilen TRT, A Haber, Akşam, BirGün, CNN Türk, Cumhuriyet, Daily Sabah, DHA, Habertürk gazetesi, Habertürk TV, Halk TV, Hürriyet Daily News, Kanal D, Kanal 7, Milliyet, NTV, Posta, Sabah, Sözcü, Star, Tvnet, Ülke TV, Vatan, Yeni Şafak ilkeleri uygulayacaklarını belirterek, çalışmaya destek verdiler.
"Trafik Kazası Haberleri Yazım Kılavuzu"ndaki 10 ilke...
1- Trafik kazası haberlerinde kamu yararı esas alınır; yansız, nesnel ve yalın bir dil kullanılır; sansasyonel, peşin hüküm içeren ifadelerden kaçınılır.
2- Ölümlü kazaya karışan taşıtın/otobüs firmasının adı, firma ya da sürücüyü suçlamadan; kazanın oluş şekli ile ilgili kesin ifadeler kullanmadan yazılır. Fotoğraf ve görüntülerde firma ismi ve plaka buzlanmaz.
3- Kazaya karışan taşıt/otobüs sürücülerinin kusur oranı yazılmaz; bu konuda yorum yapılmaz.
4- Kazaya karışan taşıt/otobüs firmasının yetkililerinin kazayla ilgili görüşüne başvurulur; varsa açıklamalarına haberde mutlaka yer verilir.
5- Görgü tanıkları ya da yolcuların kazanın oluş şekliyle ilgili tanıklıkları nesnel bir dille ve iddia olarak verilir. Abartılı, suçlayıcı ifadeler haberde kullanılmaz.
6- Kaza haberlerinde kaynağı belirsiz açıklama ya da demeç kullanılmaz. Yetkililerin açıklama ya da demeçlerine isim ve unvanlarıyla birlikte yer verilir.
7- Trafik raporu ve kazayla ilgili diğer belgeler de takip edilerek haber yapılır.
8- Trafik kazalarında yaşamını yitiren ya da yaralananların isimleri, yakınlarının öğrendiğinden emin olunmadan haber yapılmaz.
9- Trafik kazası haberlerinde kanlı ve insan onurunu zedeleyici fotoğraf ve görüntü kullanılmaz. Ölülerin yakın plan fotoğraflarına yer verilmez; uzak plan fotoğraflarda yüzler mutlaka buzlanır.
10- Trafik kazası haberlerinde firmalar ile yetkililerin kazaları engelleyecek önlemler almalarını sağlamaya ve toplumu kazalara karşı bilinçlendirmeye özen gösterilir. Eğitici, öğretici uzman görüşlerine de haberlerde yer verilir.(Birgün)