Metehan UD / EGEDESONSÖZ – Hazır giyim ve tekstil sektörleri bozulan ekonomik veriler nedeniyle zor bir dönem geçiriyor. Yeni siparişler, kapasite kullanım oranları ve ihracatta düşüş hızının arttığı sektörlerde kapanmaların başladığı, buna bağlı olarak istihdam kaybının yaşandığı belirtiliyor. Bu ayın ilk yarısında hazır giyim ihracatında yüzde 20’ye yakın düşüş yaşandığı vurgulanırken, her iki sektörde de yıl sonu ihracat hedefleri aşağı yönlü revize edildi.
Egedesonsöz’e konuşan İzmir Terziler ve Konfeksiyoncular Odası Başkanı Mustafa Güvenli krizden kaynaklı yurt dışına yaptıkları satışın yar yarı düştüğünü belirtti. Kullandıkları hammaddelerin kriz öncesine göre en az yüzde yüz arttığını ifade eden Başkan Güvenli her ay 20 üyenin kapanış işlemleri için odaya başvurduğunu ifade etti. Üyelerinin borçlarını arttığını da dile getiren Başkan Güvenli ekonominin düzelmemesi ve işverenlerin desteklenmemesi durumunda asgari ücretin artışından kaynaklı çok sayıda işçinin işsiz kalabileceğinin ifade etti.
‘İHRACAT YARI YARIYA DÜŞTÜ’
Aynı zamanda bir gelinlik firması sahibi olan İzmir Terziler ve Konfeksiyoncular Odası Başkanı Mustafa Güvenli krizin dünya genelinde olduğunu ifade ederek “Ben yurt dışına mal gönderiyorum, ihracat yapıyorum. Avrupa'da da kriz olduğu için şu anda öyle pek hatırı sayılır ihracat yapamıyoruz. Geçmişe göre yarı yarıya düştü. Sadece bende değil genelinde bu durumda. Zaten çarşının nabzını biz tutuyoruz. Bütün fasoncu veya ihracatçı arkadaşlarımız var. Görüşüyoruz. Yüzde elliden daha aşağı bile düştü diyebilirim. Önümüzde fuar var. Sektörün umudu fuarda. Fuarda belki iş yaparız diye ümit ediyoruz. Eğer fuar güzel gitti de yurt dışından güzel müşteri gelirse ki geleceğini zannetmiyorum. Orada da bir kriz var. Eğer iyi gitmezse mecburen sektör yavaş yavaş ufalacak. Ben şimdi yirmi kişiyi barındıramam ki. Yapamam yani. İşim olmazsa. E benim üç tane yerim var kira. Her ay altmış yetmiş milyar kira ödüyorum. Ne zamana kadar dayanabilirim ben buna? İşler varken dayanıyorduk. İnsanlara ekmek veriyorduk.” dedi.
‘3 LİRALIK BOBİN 22 LİRA OLDU’
Girdi fiyatlarındaki artışa da dikkat çeken Başkan Güvenli şunları söyledi “Fiyatların oynaklığından kaynaklı bugün sattığımız malı yarın alamıyoruz. Bugün satıyoruz malı ama yarın yerine yenisini koyamıyoruz. Kar ettik zannediyoruz, kar edemiyoruz. Kumaşa, iğneye, ipliğe her gün zam mı olur? Geçen sene kriz öncesi 3 liraya bobin şimdi 22 lira. Kimse de yüzüne bakmıyordu zaten bobin. Onun dışında diğer hammadde ürünleri de yüzde yüzün üzerinde arttı. Mesela yani 20 liraya metresini aldığımız kumaşın seti şimdi 42 lira. Şimdi bu dolayısıyla üretime yansıyor.”
‘HER AY 20 KAPANIŞ’
Her ay 20 üyenin kapanış işlemleri için odaya başvurduğunu bilgisini veren Başkan Güvenli “Şu anda iki bin beş yüz tane üyemiz var bizim. Her ay 20 üyemiz kapatma işlemleri için odamıza başvuruyor. Önceki yıllara göre kapanış başvurusu arttı. Yerine yeni üyeler de geliyor ama yeni yazılanlar da esnaf kefaletten kredi almak için yazılıyorlar. Veya KOSGEB'den destek almak için yazılıyorlar. Bir ümit. Eğer bunlarda olmasa sayımız daha da aşağı doğru düşecek. Üyelerimizin aldığı da kredilerle de borçları sürekli artıyor. Sabahtan beri gelenleri çoğu esnaf kefaletten kredi almak için başvuruyor İş yapamadıkları için krediye sarılıyorlar. Esnaf kefaletler şu anda ana baba günü. E tabii borç dağıtıyor. Şimdi üç yüz bin alan var, iki yüz alan var, yüz elli alan var, beş yüz bin isteyen var ama beş yüz bin veremiyorlar çünkü limit az.” diye konuştu.
‘İŞÇİ SAYIMI AZALTACAĞIM’
Asgari ücretin artmasında kaynaklı çok sayıda işçinin işsiz kalma tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu ifade eden Başkan Güvenli şunları söyledi:
“Şimdi asgari ücrete zam gündemde. Evet yapalım. Doğru. İnsanlar mağdur. Şimdi işveren olarak düşünüyorum şöyle kendimi. Ya asgari ücrete zam yaptık da. Bizim ne gibi avantajımız olacak işveren olarak? Bir yerden de bize bir destek gelmesi lazım ki biz bunu zammı karşılayabilelim. Nasıl yapacağız? Asgari ücrete zam yaptık. Bu sefer ne yapacağım? Yirmi işçim varsa ona düşüreceğim, beşe düşüreceğim. Piyasalarda iş yok.
Her gün içeri giriyoruz, her gün içeri giriyoruz. Ha bugün iyi olur, ha yarın iyi olur diye bekliyoruz ama… İş varken iyiydi, kriz yokken veriyorduk. Dışarı mal veriyorduk. Bir döviz girdisi oluyordu ülkeye. Şu anda iş yok. Yani zordayız. Yani kış da geldi. Nasıl olacak?
Asgari ücret de yakın zamanda artacak. Asgari ücret arttığı zaman yirmi işçim varsa beş, altıya, yediye düşüreceğim. Gerekirse iş yerimin birini kapatacağım. Çünkü yok çıkamıyoruz işin içinden. Odaya gelen üyelerimiz sürekli vergilerden, kiralardan, siparişlerin düşmesinden dert yanıyor. E tabii siparişler düştü. Yok. Alan yok. Kime mal dikeceksin? Kime mal dikelim? Şimdi bana talep olmasa ben kime diksem gelini? Şu anda yapıyorum stok fuarda. Acaba olur mu diye ha? Olursa fuarda vereceğiz onları. Olmazsa hepsi kaldı elimizde”
‘YÜKÜMÜZ ALTINDAN KALKABİLECEK GİBİ DEĞİL’
İşverenlerin üzerindeki yükün hafifletilmesi çağrısında bulunan Başkan Güvenli “Mesela bizim SSK primlerimiz çok yüksek. 2500 lira prim mi olur? Allah aşkına bunun altından nasıl kalkacağız biz ya? Yani adını bilmediğimiz vergilerimiz var, Yani altından kalkılacak gibi değil. Oda olarak devletin yanındayız o ayrı bir şey ama bir an evvel şu piyasaların açılması, şu savaşların bitmesi, bir de yani işvereni biraz korunması lazım, işverenin. Evet, işçiyi koruyalım ama işvereni de koruyalım. Bizim şu sırtımızdaki bu vergi yükünü hafifletmeleri lazım. Devletimiz de bunları herhalde göz önünde bulunduruyor. Çalışmalar da yapar inşallah. Beni asgari ücret artar. İnşallah bizlere de keşke artsın yani. İnsanların refah seviyesi yükselsin de işveren de korunsun. İşveren de korunsun yani burada.” dedi.