Ozan EKİZ / EGEDESONSÖZ – Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğünde yaşanan depremlerin ardından çevre illerde de büyük hasarlar meydana geldi. Son alınan verilere göre; 44 binin üzerinde can kaybı yaşandı. Can kayıplarının yanı sıra hasar tespit çalışmaları devam ederken, en az 105 binadaki 450 binin üzerindeki bağımsız bölümün acil yıkılması gereken, ağır hasarlı ve yıkık olduğu saptandı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, deprem bölgesindeki inşaat sürecinin bakanlık ve iştiraklerince yürütüleceğini belirterek en geç 3-4 ay içerisinde bütün deprem bölgelerinde inşaatların başlayacağını söyledi. Bakan Kurum ayrıca, ilk etapta 30 bin adet konutun projelendirildiğini inşaat sürecinin başladığını söyledi.
Deprem bölgesindeki incelemelerinin ardından açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, konut inşaatının bir yıl içerisinde bitireceklerini söyledi.
Yüzbinlerce konutun inşaatının bir yıl içerisinde bitireceklerini ifade eden Erdoğan’ın açıklamasının ardından ülkedeki inşaat sektöründeki iş gücünün buna dair yeterli olup olmadığına dair akıllardaki soru işaretlerini İnşaat ve Yapı İşçileri Sendikası (İYİ – SEN) Genel Başkanı Hasan Kırlangıç yanıtladı.
‘İNŞAAT İŞÇİSİ SAYISI YETERSİZ, SURİYELİ İŞÇİLERİ KULLANACAKLARDIR’
Ülkede şu anda 1,5 milyon inşaat işçisi olduğunu belirten Kırlangıç, “Bu sayı bu binaların yapımı için yeterli değil. Yaz sürecinde bir bölgede inşaat başlarken bir bölgede inşaatlar duruyor özellikle turizmin olduğu Akdeniz bölgesinde. Bu dönemde dışarıya çok işçi giderse zaten yetmeyecektir. Burada Suriyeli işçileri kesinlikle kullanacaklardır. Bir yıl içerisinde inşaat işçileri o projeyi yetiştiremezler” ifadelerini kullandı.
‘İNŞAATLARI BİR YILDA TESLİM ETMEK İÇİN BÜTÜN İŞÇİLERİ ORAYA ÇEKMENİZ GEREKİYOR’
Bir yıl içerisinde teslim edilecek binalar için Türkiye’deki bütün inşaat işçilerinin bölgeye sevk edilmesi gerektiğini belirten Kırlangıç, “Bir yıl içerisinde yetiştirmek istedikleri yüzbinlerce binadan bahsediyorlar. Bunları bir yılda teslim etmek demek Türkiye’deki bütün inşaat işçilerini sadece bu bölgelerde çalışmasını sağlamak demek. Bu mümkün olmayacağı için bu da çalışma saatlerini zorlaştırma anlamına geliyor. Taşeron ve müteahhit sayısını arttıracaklardır yetişmesi için. İnşaat işçilerinin iş güvenliği konusundaki denetimleri daha düşük olacaktır. Bu ve benzeri birçok sorun ortaya çıkacak. İnşaat işçisini daha zorlu günler bekliyor olacak. Bu süreçte inşaat işçilerine oradaki projeleri bitirmesi için daha fazla mobbing uygulanacak, daha fazla inşaat işçisinin haklarının gasp edildiği ve öldüğü bir süreç bekliyor bizi. Burada taşeronlar çok ön plana çıkacak. Bunlar bizim için daha fazla yaygınlaşacak. Zaten denetlenmeyen bir inşaat sektörü var. Her gün bir iki tane inşaat işçisi iş cinayetlerine kurban gidiyor. Bu daha fazla artacak ve daha fazla göz ardı edilecek” dedi.
‘MEGA PROJELERDEN İŞÇİ KAYDIRILMASI ÇOK MÜMKÜN DEĞİL’
Devletin ve özel şirketlerin yapmış olduğu ‘mega projeler’den işçi çekilmesinin hali hazırdaki projelerin teslim tarihinden ötürü mümkün olmadığını belirten Kırlangıç, konu hakkında şunları söyledi:
“Mega projeler azalmaz, bunlar genelde yap-işlet-devret modeli ile yapıyor. Oradaki işçiyi azaltıp buraya vereyim gibi bir düşüncesi olmaz. Mega projelerde şu anda ortalama olarak 2 bin – 3 bin insan çalışıyor. Var olanı da bir şekilde 1 yıl içerisinde bitirmen gerekiyor. Buradan işçi kaydırması çok zor. Bir yerden feragat etmeye çalışacaklar ya da inşaat işçisinin çalışma saatlerini yükselterek bu işin önüne geçmeye çalışacaklar”
‘SADECE BİNALAR DEĞİL, ALTYAPILAR İÇİN DE AYRICA İŞ GÜCÜ GEREKİYOR’
Bölgede sadece bina yapımından ziyade altyapının da hasar gördüğünü ve burada da ayrıca bir iş gücü gerektiğini belirten Kırlangıç, bölgeye giden inşaat işçisinin de gereksinimleri olduğunu hatırlatarak, “‘Bir yılda içerisinde bitiririz’ söylemleri çok sağlıklı mı, analizleri yapıldı mı pek inandırıcı gelmiyor. Bu işin inşaatından ziyade altyapısı da var. Bölgede içme suyundan tutun kanalizasyona kadar bölgenin altyapısını değiştirdi. Bölgeye giden inşaat işçileri nerede kalacak? Kaç tane bina yıkıldı sadece bir mahallede, projenin detayları bile belli olmadan bir yıl içerisinde bitiririm diyorlar. Her yerde aynı bina mı olacak, bu binalar hangi bölgede olacak? İskenderun’da mesela bu binalar nereye yapılacak, yine fay hattı üzerinde mi olacak?” şeklinde konuştu.
‘İNŞAAT SEKTÖRÜNE ZAM GELMEDİ, İŞÇİLER İŞİ BIRAKMAYA BAŞLADI’
Son olarak inşaat sektöründe işçi ücretlerinin zamlanmamasından ötürü iş gücünün azaldığını belirten Kırlangıç, “İnşaat işçisi son süreçte yapılan zamlarla birlikte asgari ücret düzeylerinde çalışıyor. İnşaatlarda halen daha bu zam oranları uygulanmadı. Zamlar gelmeyince insanlar inşaat iş gücünü yavaş yavaş bırakmaya başladı. ‘O ağır koşullarda çalışacağıma bir yerde şoförlük yaparım daha iyi’ diyen çok fazla örnek var. Daha hafif sektörlerde daha yüksek maaşlar alarak geçinebiliyorlar. Daha geçen gün yaşadık; şantiyelerde şu anda 9 bin TL maaş veren yerler var” dedi.